Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
161
ko‘ziga yosh keldi. Yoshli ko‘zlarini otasiga tikib, ovozi titrab dedi: 
— Hazrat otajon, inoning! Men sizga ham, bobokaloniomizning vasiyatlariga ham to 
o‘lgunimcha sodiq qolurmen! 
____________ 
* P u r a n — ko‘hna, degan ma’noni bidiradi. Sakkiz asr burun qurilgan bu qal’a hali ham bor. 
* Tarjimasi: Xudoyo, o‘zin bu shoh gavharimni 
Yomon ko‘zlardan asra, tagi yomonlardan uzoq tut. 
Uni bilim daryosining suviga qondir. 
Aqlu mehr oftobi bilan sayqal berib chiniqtir.
* * * 
Kuni bo‘yi davlat ishlari bilan band bo‘ladigan Humoyun Dehlining issiq va dim 
oqshomlarida Puran Qal’aning shabada tegadigan baland joyidagi o‘sha usti ochiq 
shiyponga chiqib dam olardi. Bu joy unga yoqib qolgani uchun kutubxonasini 
shiyponning pastki qavatiga ko‘chirib keldi. 
Uning farmonini so‘zsiz ado etayotgan amirlar Agra va Ajmir shaharlarini jangsiz ishg‘ol 
qildilar. Bu ishni qon to‘kmay uddalagan Iskandarxon O‘zbek agra hokimi qilib 
tayinlandi. 
Rajastxon viloyatini urushsiz egallagan Turdibek Turkistoniy Bikanirdan Sind tomonlarga 
o‘tib ketayotgan bir turk lashkarboshisini yuzga yaqin odami bilan asir qilib, Dehliga 
podshoh ixtiyoriga olib keldi. Humoyun bu xabarni Turdibekdan eshitib hayron bo‘ldi: 
— Turkiya lashkarboshisi Sind tomonlarda?.. Bu ne jumboq? 
— Amiral bahr emish. Kemalarini dengizda farangilar halok etibdir. Endi qurug‘lik yo‘l 
bilan vatanlariga qaytmoq fikrida ekan. Turkiya podshosi Sulaymon Qonuniy bergan 
vakolat bilan kelgan emish. Sizning qobulinizga kirish istagini bildirdi. Qayta-qayta 
iltimos qildi. 
— Vakolatini tasdiq etadigan biron dalili bormi? 
— Podshosi bergan hujjati bor. Nomi Seydi Ali Rais. o‘ng beshta turk harbiy kemasiga 
amiral bahr qilib tayin etilgani haqida Sulaymon Qonuniyning muhri bosilgan farmonni 
menga ko‘rsatdi. 
— Undoq bo‘lsa, ertaga nonushtadan so‘ng devoni xosga qabulga boshlab keling. 
Seydi Ali Rais qirq yoshlarga borgan, kalta sarg‘ish soqoli moviy ko‘zlariga mos tushgan 
yirik gavdali odam edi. Boshiga tushgan falokatlarni Humoyunga so‘zlab berayotganda 
kuyunganidan lablari quruqshab, tili og‘zida qiyinchilik bilan aylanardi: 
— Bizga sizdek qudratli homiy gerak idi! Gujarat podshosi Sulton Ahmad zaiflik qildi!.. 
ma’lum bo‘lishicha, Gujarat podshosi Turk sultoniga elchi yuborib, Hindistonning Goa va 
Daman orollarini bosib olgan Portugallarni quvib yuorish uchun harbiy yordam so‘ragan, 
buning evaziga sodiq ittifoqdosh bo‘lish haqida katta va’dalar bergan edi. Turk podshosi 
bu va’dalarga ishonib, o‘n beshta harbiy kemasini Seydi Ali Rais boshchiligida Qizil 
dengiz orqali Hindistonning g‘arbiy qirg‘og‘iga jo‘natadi. Ammo turk kemalari Fors 
ko‘rfaziga kirganda Portugallarning 32 ta eng yaxshi qurollangan harbiy kemalari ularni 
qurshovga oladi. Kuchlar teng emas edi. Shunday bo‘lsa ham turk dengizchilari dadil 
jangga kirishadi. Katta talofatlar berib, qurshovni yorib chiqqanlarida sakkizta kemalari 
omon qoladi. Seydi Ali Rais ularni Hindiston tomonga boshlab ketadi. Lekin Surat 
bandariga bir kunlik yo‘l qolganda qattiq dovul ko‘tariladi, osmondan sel quyadi, atrof 
yaxshi ko‘rinmaydi, yo‘ldan adashib, yana portugal kemalariga yaqin borib qolishadi. 
Ikkinchi marta dahshatli jang bo‘ladi. Seydi Ali Rais bu gal yana to‘rtta kemasini boy 
beradi. Qolgan to‘rt kemasi va yuztacha odami bilan Surat bandariga yetib keladi. Bu 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov