Book · January 017 citations reads 5,818 authors



Download 3,27 Mb.
Pdf ko'rish
bet124/165
Sana25.01.2022
Hajmi3,27 Mb.
#409247
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   165
Bog'liq
Etiket

Kelin bo‘lish odobi:
 Biz o‘zbeklarning turmush tarzimizda ajoyib udum – 
kelinlik  bo‘lib,  bu  nafaqat  kelinning  o‘zi,  balki  yoshi  kattalar  uchun  ham  muhim 
xususiyat  kasb  etadi.  Ba’zilar  uchun  bu  hayotning  ma’nosiga  aylanib  qolganligi 
hayron  qolarli  emas.  Kelin  odobi  —  yangi  xonadonda  hamisha  samimiy  va  halol 
bo‘lish,  rostgo‘ylik  va  o‘zini  tuta  bilish,  so‘zlashish  va  muosharat,  kuyov 
xonadonidagi oila a’zolari bilan til topishib ketish,  hurmatini qozonish, kamtarlik, 
saranjom-sarishtalik kabilarni o‘zida qamrab olgan. 
Momolar,  yangalar  o‘giti:  “...Kelin  bo‘ldingiz,  umr  yo‘ldoshingizni  jon 
dildan  seving,  unga  vafodor  va  sadoqatli  bo‘ling,  kelin  bo‘lib  kelgan 
kuningizdanoq  yangi  oilangizning  hamma  yumushiga  aqlingiz,  kuchingiz 
yetganicha qarashing, mehnatda pishiysiz, qadr topasiz, hurmatli bo‘lasiz.  
Bilmaganlaringizni  o‘rganishga  intilishingiz  ham  sizga  nisbatan  mehr 
uyg‘otadi. Qaynota va qaynonangizni hurmatini joyiga qo‘ying”. 
Har  tongda  kelinning  salomidek  ko‘ngilni  ko‘taradigan  narsa  bo‘lmasa 
kerak.  Muomalaning  har  qanday  sharoitda  ham  muloyim  va  e’tiborli  bo‘lishi, 
tabassum va mayinlik bilan gapirishi lozim. “Kechagina kelib”, hamma gapga ham 
aralashaverish,  kattalarni  boshqarishga  intilish,  keksalar  oldida  bolalarni  urushish, 
“o‘zini uddaburonligini” barchaning oldida ko‘z-ko‘z qilish, boshqalar oldida “kim 
qiyin  hayot  kechirayotgani”  borasida  musobaqa  o‘ynash  –  bechoradan  olib  o‘zini 
bechoraga solish – atrofdagilar nazarida juda xunuk ko‘rinish kasb etadi.  
Milliy qadriyatlarimizdan biriga aylangan Islom dinida ayol kishining ikki 
majburiyati  belgilangan  –  birinchisi  turmush  o‘rtog‘ining  ko‘nglini  olish, 
ikkinchisi – agar sog‘lig‘i bunga yo‘l bersa, farzand ko‘rish hisoblanadi. Hammaga 
yoqish,  uy,  ro‘zg‘or  bo‘yicha  kuyib-pishish  birinchi  navbatda  turmaydi.  Demak, 
kelin  avvalambor  uni  baxtli  qilishi  mumkin  bo‘lgan  turmush  o‘rtog‘iga  e’tiborli 
bo‘lishi  zarur.  Eriga  haqoratomuz  yoki  qattiq  tik  boqish,  zarda  qilish,  bo‘lar-
bo‘lmasga  gap  talashaverish,  uni  pastga  urish  kelajakda  oilaning  “darz”  ketishiga 
asos  bo‘lib  xizmat  qiladi.  Erkak  kishi  buni  unutmaydi.  Kamsuqum  va  mehribon 
                                                             
1
 Қаранг Абдулла Шер. Ахлоқшунослик. Ўзбекистон миллий файласуфлари жамияти. – Тошкет, 2010. 297-б. 
 


108 
 
bo‘lish,  umr  yo‘ldoshni  ko‘chadan  uyga  tortadi.  Xalqimizda  "Chiqqan  qiz  — 
chig‘iriqdan  tashqari"  degan  ibora  bor.  Oila  qurdingizmi,  demak,  shu  xonadon 
sizning  uyingiz. Huda-behudaga  uyni tashlab ketish, o‘zini ota-ona, kelini  va aka-
ukalar  oldida  mazluma  qilib  ko‘rsatish  uchun  gap  tashimang,  qo‘ni-qo‘shniga, 
qarindosh-urug‘ga, 
dugonalarga 
yangi 
oila, 
ro‘zg‘or,  ayniqsa,  shaxsiy 
munosabatlar haqida barcha narsani gapirish, xullas siringizni tashqariga chiqarish 
yaramaydi.  Barcha  sizga  achinadigan,  o‘z  oilasini  omadsiz  keliniga  qaragandek, 
hatto ular sizni ota-onangiz bo‘lsa ham, qarashlariga yo‘l qo‘ymaslik lozim.  
Qo‘ni-qo‘shnilarga,  onaxon-otaxonlarga,  katta-kichikka  hamisha  ochiq 
chehra,  aql-farosat  bilan  muomala  qilish  nafaqat  boshqalarda,  balki  insonning 
o‘zida  ham  ko‘tarinki  kayfiyatni  paydo  qiladi.  Albatta,  kechagina  bola  bo‘lib 
yurgan  qizlarning  birdan  uy  bekalikning  talablariga  javob  berishi  juda  qiyin 
masala.  Demak,  har  qanday  sharoitda  ham  kelinlar  o‘zlarini  unutmasligi  lozim. 
Bunda  biz  jismoniy  –  salomatlik  bilan  bog‘liq,  ruhiy,  axloqiy  va  estetik  jihatlarni 
nazarda tutyapmiz. 
Jismoniy  salomatlik  –  tibbiy  yordamni  unutmaslik,  o‘zini  tibbiy 
madaniyatga  ega  ekanligi,  yaxshi  ovqatlanishi,  xullas,  doimo  sog‘lig‘ini  nazorat 
qilab turish lozim.  
“Sog‘liqni  saqlash  san’ati  odam  gavdasini  uning  munosib  va  yoqadigan 
narsalarini  saqlash  orqali  o‘sha  tabiiy  ajal  (kasallik  bilan  bog‘liq  bevaqt 
o‘limlarning oldini olish – uzoq umr ko‘rishga intilish. F.A.) deb ataladigan yoshga 
yetkazishdan iborat”.
1
  
Axloqiylikka  kelsak  –  ba’zida  kattalarning  xatosi  yoshlarni  noto‘g‘ri 
yo‘ldan yurishi – yolg‘onchi, g‘iybatchi, noshukr hamda hiylakor bo‘lib qolishiga 
sabab  bo‘ladi.  Oilani  bunday  yo‘llar  bilan  saqlab  qolishingiz  mumkin,  ammo 
keyinchalik kimga aylanib qolishi mumkinligi borasida o‘ylab qo‘ygan ma’qul. Bu 
kelajakda farzandlarga ham ta’sir qilishi tabiiy: 

Download 3,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   165




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish