Avtomobil elektr jihozlarini ishlatish, diagnostika qilish va



Download 8,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/53
Sana23.01.2022
Hajmi8,73 Mb.
#406554
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   53
Bog'liq
avtomobil elektr jihozlarini ishlatis

— G250;
b — G221;
— G272.
2.14-rasm.
Generator
kuchlanishni
o‘lchash:
a — G250;
b — G221.
a
b
d
a
b
fara
yoqilgan
fara
yoqilgan


41
rida  sodir  bo‘lishi  mumkin.  Ampermetr  yoki  voltmetr  strelkasi
tebranishini bartaraf etish uchun generator cho‘tka uzeli tartibga
keltiriladi, simlarining bo‘shab  qolgan ushlagichlari mahkamla-
nadi,  shteker  bog‘lovchilar  zichlashtiriladi.
Akkumulator batareyasi o‘ta zaryadlanadi. Dvigatel uzoq vaqt
ishlaganda  ampermetr doimo  zaryad tokini  ko‘rsatadi va  uning
strelkasi AKB to‘la zaryadlangan bo‘lsa ham shkalasi «nol» ho-
latiga qaytmaydi; dvigatel tirsakli valining katta aylanishlar chas-
totasida zaryad tok kuchi yanada ortib ketadi va ampermetr strelkasi
o‘ng tomonga og‘ib ketadi; akkumulatorlarda elektromagnit sathi
tez kamayib ketadi; voltmetr oshirilgan kuchlanishni ko‘rsatadi.
Asosiy nosozliklar: kuchlanish rostlagichining sozlanishi bu-
zilgan; kuchlanishda nosozliklar bor. Generator kuchlanishining
1-me’yorda keltirilgan qiymatlardan ortib ketishi batareyani o‘ta
zaryadlanishga olib keladi, ampermetr doimo zaryad tokini qayd
etadi, chunki batareya kuchlanishi generator kuchlanishiga erisha
olmaydi. Zaryadlangan batareya elektroliti orqali tok o‘tib suvni
vodorod va kislorodga parchalaydi, natijada jadal sur’atlarda gazlar
elektrolitdan  ajralib  chiqadi,  elektromagnit  sathi  tez  kamaya
boshlaydi.
Agar yo‘lda  AKB to‘la zaryadlangan bo‘lsa  ham ampermetr
katta zaryad tok kuchini ko‘rsatish holatini bartaraf etish imkoniyati
bo‘lmasa, batareyaning o‘ta zaryadlanishining oldini olish uchun
generator «Ø» («67») qisqichning simi uzib qo‘yiladi. Bunda ge-
nerator uyg‘onmaydi va zaryad to‘xtaydi. Har 100—150 km yo‘l
bosilgandan keyingi batareyani 20—30 daqiqa davomida zaryad-
lash uchun esa simlarning generatori tegishli qisqichlarga ulanadi.
Elektron kuchlanish rostlagichlar qo‘llanilgan avtomobillarda
o‘t oldirish kaliti kontaktlar kuchli oksidlanganda ularda kuch-
lanish  pasayishi  sezilarli  darajada  bo‘lgani  uchun  sozlanuvchi
kuchlanish ishchi kuchlanishdan katta bo‘ladi va zaryad zanjirida
AKB to‘la zaryadlangan bo‘lsa ham katta tok kuchi bo‘ladi. O‘t
oldirish kalitining oksidlanish darajasini tekshirish uchun volt-
metrli  generatorni  «+»  klemmasiga  va  ÂÊ330  rusumidagi  o‘t
oldirish kaliti «K3» klemmasi ulanadi va kalit ulangan holatdagi
voltmetr  ko‘rsatish  kuzatiladi.  Kuchlanish  pasayishi  0,1  V.dan
ko‘p bo‘lmasligi  kerak. Kuchlanish pasayishi katta  bo‘lsa, kon-
taktlar jilvirli qog‘oz bilan tozalanadi.
Generator cho‘tkalari bilan kontakt halqalari orasidagi kontakt
yomon. Bunday nosozlik kontakt halqalari ifloslangan va moyla-


42
nib qolganda, cho‘tkalar ko‘proq yeyilganda, cho‘tkalarni bosib
turuvchi prujina kuchi yetarli bo‘lmaganda va cho‘tkalarning cho‘tka
ushlagichda «osilib» qolgan hollarda sodir bo‘ladi.
Bunday nuqsonlarda uyg‘otish zanjirida qarshilik ortadi, uy-
g‘otish tok kuchi pasayadi, bu esa generator quvvatining kamayi-
shiga  olib  keladi.  Bu  hollarda  generator  kuchlanishi  nominal
qiymatiga rotorning aylanishlar chastotasi katta qiymatida erishi-
ladi. Bundan tashqari, cho‘tkalar bilan kontakt halqalari o‘rtasi-
dagi yomon kontakt ampermetr strelkasining keskin tebranishiga
ham sabab bo‘ladi.
Cho‘tka ushlagich va cho‘tkalarning holatini tekshirish uchun
sug‘urib olinib, zaruriyat bo‘lsa, benzinda ho‘llangan latta bilan
korpus va cho‘tkalar artiladi. Cho‘tkalar cho‘tka ushlagichda erkin
yurishi kerak. Yo‘riqnomada keltirilgan qiymatdan kam balandli-
gicha yeyilgan cho‘tkalar almashtiriladi.
Cho‘tkalar  qanday  kuch  bilan  bosilib  turganini  strelkali  ta-
rozilar bilan o‘lchash mumkin. Buning uchun cho‘tka ushlagich-
dagi bitta cho‘tkani olib qo‘yib, qolgan ikkinchi cho‘tka bilan tarozi
pallasini bosish kerak. Cho‘tka ushlagichdan 2 mm turtib chiq-
qanda, tarozi strelkasi ko‘rsatmasi yoziladi va me’yoriy qiymatlar
bilan  solishtiriladi  (2.15-rasm). Xuddi  shunday  usulda  ikkinchi
cho‘tkaning  bosish kuchi  aniqlanadi.  Shunga o‘xshash  prujina-
larni dinamometr yordamida aniqlash mumkin (2.16-rasm).

Download 8,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish