Harbiy tibbiy tayyorgarlik, fuqarolik muhofazasi, jismoniy tarbiya va tibbiy nazorat

Kurash.

  Kurash

 

mashg‟ulotlarida  paylar  va  mushaklarning  qisman  va  to‟la  uzilishi, 

cho‟zilishi  eng  ko‟p  uchraydi,  lat  yeyish  va  sinishlar  esa  kamdan-kam  kuzatiladi. 

Boshqa  sport  turlaridan  farqli  o‟laroq  bu  yerda  qo‟l  va  oyoqlar  bir  xil  jarohat  oladi. 

Bunda jarohatlarning ¼ qismi 

 

tizza va

 

boldir- oyoq panjasi bo‟gini, shuningdek qo‟l-

o‟mrov  suyagi  qo‟shilgan  qismlarga  to‟g‟ri  keladi.  Qo‟l-o„mrov  qo‟shilmasi  odatda 

yelka bo‟gini bilan qo‟l orqaga tortilgan holatda yiqilish oqibatida shikastlanadi.  

  

 Kurashchining  texnik  va  jismoniy  tayyorgarligining  yomonligi  tez-tez  jarohatlarga 

olib  keladi  Bir  qator  hollarda  raqibdor  tomonidan  qo‟pol  va  ta‟qiqlangan  usullarini 

qo‟llanilishi jarohatlarni keltirib chiqaradi. 

Jarohatlarning  profilaktikasida  mashg‟ulot  va  musobaqalarning  to‟g‟ri  tashkil  etilishi 

katta  ahamiyatga  ega.  Mashg‟ulotlar  mahsus  gilam  to‟shakda  o‟tkazilishi  lozim. 

To‟shaklar  qalin,  tekis,  prujinasifat,  chuqurchalarsiz  bo‟lishi  kerak.  O‟quv 

mashg‟ulotlarida  va  musobaqalarda  juftlarni  og‟irlik  toifalariga  va  bir  xil  sport 

tayyorgarligiga ko‟ra tanlash lozim. 

---

20 

 

Boks.

 Jarohatlarning eng ko‟p qo‟l barmoqlari, bilak va tirsak bo‟gimlariga ( 60% dan 

ko‟proq) to‟g‟ri keladi. 

Ular  ko‟pincha  qo‟l  bilan  tanaga  yoki  maxsus  mashg‟ulotlarda  anjomlarga  berilgam 

zarbalarga bog‟liq holda yuzaga keladi. Barmoqlarning naysimon kichkina bog‟inlari 

paylari, naysimon suyaklarning sinishi, bilak suyaklarining ichki yuzasi periostiti kaba 

jarohatlar  tez-tez  uchrab  turadi.  Ularning  sabablari:  barmoqlarni  yomon  bintlash 

qo‟llarga  yaxshi  moslashtirilmagan  qo‟lqoplar,  yetarsiz  mashq  qilishdir.  Burun 

suyaklari va pastki iyak suyaklarining sinishi hollari ham ro‟y berishi mumkin. 

Oyoqlarning shikastlanishi boksda nisbatan kam uchraydi. bunda boldir- oyoq panjasi 

bo‟g‟inlarini  va  tizza  bo‟g‟inlarining  paylari  (tizza  chanog‟ining  ajralishi  va  tizza 

qopqog‟ining  lat  yeyishi)  va  mushaklar,  tovon  paylari,  xususan  Axill  paylari 

jarohatlanishi mumkin. 

Jarohatlarni  oldini  olish  uchun  qo‟llanishi  majburiy  bo‟lgan  moslamalar  mavjud 

bo‟lib,  bular  tish  protektori  (kappa),  qalin  teri  yoki  aluminiydan  yasalgan  bandaj, 

bo‟lib,  bu  bokschining  tez  harakatiga  xalaqt  bermasdan,  jinsiy  a‟zolarni  zarbalardan 

mustahkam  himoya  qiladi.  Bokschining  tanasi  shilinmasligi  uchun  ring  arqonlari 

yaxshilab o‟rab tikilishi lozim.