Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

kuramsal da-
yanağa 
bağlı olmadığı, bu kaynakların dilbilgisel çözümleme veya terim 
bilgisiyle sınırlı olduğu ortaya çıkmıştır. Oysa kuramsal dayanağı olma-
yan bir yapıtın bilim dalına katkısı olacağı düşünülemez.  
Öte yandan yine bu sekiz yapıttan 5’i (yabancı yayın) kuramsal tutarlı-
lık
29
 ve ele aldıkları konular açısından geniş kapsamlı olarak nitelendiril-
 
29
 Bu beş yapıttan Peter Newmark’ın yapıtının kuramsal tutarlığı olduğu söylene-
mez.  Bununla  birlikte  kuramsal  kısmında  ele  aldığı  konular  ve  çeviribilimle 

---

 
192 
mekle birlikte, çeviribilime etkileri açısından sadece birinin, bir başka de-
yişle Kussmaul’un yapıtının çeviribilime birinci dereceden etkisi olması, 
yapıtın kapsamıyla bilimsel etkinin her zaman birbiriyle doğru orantılı ol-
madığını gösterir. Peter Newmark, Wolfram Wills, Alan Duff ve Mona 
Baker’ın  yapıtları  kuramsal  tutarlılık  ve  konu  yelpazesi  açısından  geniş 
kapsamlı olmakla birlikte, etki alanlarının aktarım edinci üzerinde odak-
lanması, onların çeviribilime ikincil dereceden bir etkisi olduğunu ortaya 
çıkarır.  Kussmaul  da  onlar  gibi  yine  dilbilimsel  kuramlardan  yola  çık-
makla birlikte, çeviribilime etkisinin birincil dereceden olması, erek odak 
kutbundan yola çıkarak çeviri ediminin erek ekinle bağlantısını kurmasın-
dan  kaynaklanır.  Bu  ise,  genelde  dilbilim  kuramlarının  kaynak  kutuplu 
yaklaşımı sonucunda ortaya çıkan aktarım edincinden farklı bir edincin, 
bir başka deyişle, çeviri edincinin gündeme gelmesine yol açmıştır. İşte 
bu yüzden, Kussmaul’un yapıtının etki alanına bağlı olarak çeviribilime 
birincil dereceden bir etkisi olduğu söylenebilir.  
Öte yandan 
Çeviri Tekniği ve Fen ve Kimya Fakülteleri için Çeviri Kı-
lavuzu 
adlı yapıtlar, bu yabancı kaynaklarla karşılaştırıldıklarında hiçbir 
kuramsal dayanakları bulunmadığı ve dilbilgisel çözümlemeler ve terim 
bilgisiyle sınırlı kaldıkları ortaya çıkar. Bu tutum, söz konusu yapıtların 
dar kapsamlı sayılmasına neden olduğu gibi, geleneksel olarak çeviriyi dil 
öğrenim aracı olarak gördüklerine de işaret eder. Ne var ki, günümüzde 
bu yöntem dil öğrenimi konusunda bile geçerliliğini yitirmiş durumdadır. 
Bu nedenle söz konusu yapıtların çeviribilime etkisi kadar, dil öğrenimine 
de etkisi tartışma konusudur.