O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti axmedova Dildora Bahodirovna

җ  
tovushi  
ch
  tovushiga o‘xshab 
talaffuz  qilinadi: 
mavj>mavch, avj>avch. 
Ch
  tovushi  til  oldi,  qorishiq    portlovchi,  jarangsiz  undosh  tovush  bo‘lib,   
so‘zning  boshida 
(chaqa,  chigit,  chuqur),
  o‘rtasida 
(achchiq,  ochiq,  ko‘cha)
  va 
oxirida 
(och,  uch,  kech  )
  keladi.  Ayrim  so‘zlarda  o‘zidan  keyingi  jarangsiz 
undoshlar ta’sirida talaffuzda  
sh
  tovushiga  o‘tadi:   
kechdi>keshti, qochdi>qoshti, 
sochdi>soshti. 
L
 
tovushi
    til  oldi,  portlovchi-sirg‘aluvchi,  jarangli  (sonor)  undosh  tovush 
bo‘lib,    so‘z    boshida 
(lagan,  latifa,  lof),
  o‘rtasida 
(olis,  uloq,  belgi  )
  va  oxirida 
(kasal,  kel,  yo‘l)
  keladi.  Bu  tovush  so‘z  o‘rtasida  kelganda  so‘zlashuv  nutqida 
ko‘pincha tushib qoladi: 
olsa>osa, kelsa>kesa, bo‘lsa>bo‘sa, kelgan>kegan. 
R
 
tovushi
    til  oldi,  portlovchi-sirg‘aluvchi,  titroq,  sonor,  jarangli  undosh 
tovush bo‘lib,  so‘z  boshida 
(randa, rang, ruh),
 o‘rtasida 
(arra, mo‘ri, baraka)
 va 
oxirida 
(bozor,  hozir,  huzur)
  keladi.  Bu  tovush  sof  o‘zbekcha  (turkiycha)  so‘zlar 
boshida qo‘llanmaydi.