O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

Sifatli  konstruksion  po‘latlarning  markalanishi. 
Sifatli  konstruksion 
po‘latlar markalaridagi ikki xonali raqamlar sifatli po‘latligini bildiradi. Agar bu 
raqamlar  yuzga  bo‘linsa,  shu  markali  po‘lat  tarkibidagi  uglerodning  o‘rtacha 
foiz miqdori aniqlanadi. Raqamlar oxirida masalan, «G» harfi kelsa, u marganes 
miqdorini odatdagi po‘lat- larnikidan ortiqligini bildiradi. Shuni ham qayd etish 
joizki, sifatli kostruksion po‘latlarning tarkibidagi marganesni miqdoriga ko‘ra, 
ular  ikki  guruhga  ajratiladi:  birinchi  guruhdagi  po‘latlarda  marganes  miqdori 
ko‘pi bilan 0,7
 
8%  bo‘lsa,  ikkinchi  guruhdagi  po‘latlarda  marganes  miqdori  1-1,2%  gacha 
bo‘ladi.  6-jadvalda  sifatli  konstruksion  po‘latlar  markalari,  tarkibi,  mexanik 
xossalari va ishlatilish joylari keltirilgan. 

---

54 
 
Ko‘p  uglerodli  po‘latlarning  markalanishi.  Ko‘p  uglerodli  po‘latlarning 
markalaridagi  «U»  harfi  ko‘p  uglerodli  po‘latligini  bildiradi.  Undan  keyingi 
raqamlar  o‘nga  bo‘linsa  po‘lat  tarkibidagi  uglerodning  o‘rtacha  foiz  miqdori 
aniqlanadi. Masalan, U10 A markali po‘latda uglerodning o‘rtacha miqdori 1% 
bo‘ladi. Raqamdan keyingi A harfi esa po‘latning tarkibida P, S yo‘q darajada 
bo‘lib, bu po‘lat yuqori sifatli as-ma’ruzasozlik po‘lati ekanligini ko‘rsatadi. 
jadvalda  ko‘p  uglerodli  po‘latlar  markalari,  uglerod  miqdori  xossalari  va 
ishlatilish joylari keltirilgan.