O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi


Temir bilan uglerod qotishmalarining asosiy strukturalari va



Download 3,15 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/192
Sana22.01.2022
Hajmi3,15 Mb.
#399651
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   192
Bog'liq
konstruktsion materiallar texnologiyasi

Temir bilan uglerod qotishmalarining asosiy strukturalari va 
ularning xossalari. 
Ferrit  (F)  -  uglerodning  alfa  temirdagi  qattiq  eritmasi  [Fea(Q]  bo‘lib,  bu 
eritmada  uglerod  miqdori  juda  oz  (727  oC  da  0,02%  gacha)  bo‘ladi.  Umumiy 
holda  uning  tarkibida  99,8-99,9%  Fe,  qolgani  uglerod  va  juda  oz  boshqa 
qo‘shimcha  elementlar  ham  bo‘ladi.  Ma’lumki,  qotishmaning  xossasi  uning 
tarkibiga,  donachalar  o‘lchamiga  va  shakliga  bog‘liq.  Ferrit  strukturali 
qotishmaning cho‘zilish- dagi mustahkamlik chegarasi с b=250-300 МРа (25-30 
kgk/mm2),  nisbiy  uzayishi  5=40-50%,  qattiqligi  HB=800-  1000  MPa  (80-100 
kgk/mm2),  zarbiy  qovushoqligi,  KCJ=2-3  J/m2  (20-30  kg-m/sm2)  oralig‘ida 
bo‘ladi. 
Sementit (S) - temirning uglerod bilan hosil qilgan kimyoviy birikmasi 
(Fe3C) bo‘lib, tarkibida 6,67% С bo‘ladi. Bu qotishma juda qattiq (HB=8000 
MPa) va mo‘rt (с=0) birikmadir. Sementit Mn, Cr va boshqa elementlarni o‘zida 
ma’lum miqdorda eritadi, ma’lum sharoitda esa o‘zi parchalanib, erkin uglerod 
(grafit) ajralib chiqadi. 
Austenit (A) - uglerodning gamma temirdagi qattiq eritmasi FeY(C) 
bo‘lib, bu eritmada 1147°C tempe-raturada 2,14% gacha uglerod bo‘ladi. Lekin 
tempe-raturasi pasaygan sari uglerodning gamma temirda erishi susaya boradi. 
Austenitning qattiqligi HB= 1600-2000 MPa (160-200 kgk/mm ), nisbiy 
uzayishi с = 40-50% oralig‘ida bo‘ladi. 
Perlit (P) - ferrit bilan sement fazalarining mexanik aralashmasi bo‘lib, 
uning tarkibida 0,8% uglerod bo‘ladi. Perlit strukturali qotishmaning xossalari 


50 
 
uning tarkibidagi fazalar miqdoriga bog‘liq. Umumiy holda qattiqligi HB= 
1800-2200 MPa (180-220 kgk/mm2) oralig‘ida bo‘ladi. 
Ledeburit (L) - austenit bilan sementitning mayda donachalaridan iborat 
bo‘lgan mexanik aralashma bo‘lib, tarkibida 4,3% uglerod bo‘ladi. Bunday 
strukturali qotishmaning xossasi tarkibiga va donachalar o‘lchamiga bog‘liq. 
Umumiy holda qattiqligi, HB=3000-4500 MPa (300-450 kgk/mm2) oralig‘ida 
bo‘ladi. 
Grafit (G) - asosiy metall massasida plastinka, sharsimon yoki bodroq 
shaklidagi erkin uglerod. Grafitning qattiqligi HB=30-50 MPa (3-5 kg-k/mm2). 
Qotishmada yuqorida qayd etilgan strukturalardan tashqari oz bo‘lsada, boshqa 
fazalar ham uchraydi. 

Download 3,15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   192




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish