Техник ижодкорлик ва дизайн фанининг назарий (лекция) машғулотлари мазмуни



Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/184
Sana22.01.2022
Hajmi9,47 Mb.
#399462
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   184
Bog'liq
texnik izhodkorlik va dizajn

 
11-MAVZU. BUYUMLARNI LOYIHALASHDA  
TURLI KASB EGALARINING ISHTIROKI 
 
Buyumlarni loyihalashda materialshunos, muhandis,  
konstruktor va dizaynerlarning hamkorligi 
Badiiy 
loyihalash 
sanoat 
ishlab 
chiqarish 
mahsulotlarini 
loyihalashtirishning  yangi  usullari,  uni  joriy  etishda  mahsulotning  yuksak 
sifatini ta‘minlashi kerak. 
Yangi jamiyatda badiiy loyihalashning asosiy maqsadi inson atrofidagi 
muhitni  faol  o`zgartirish,  mehnat  va  turmushning  moddiy  tomonini 
go`zallashtirish bo`lib hisoblanadi. 
Hozirgi  vaqtda  badiiy  loyihalash  sohasida  ishlayotgan  olim,  rassom, 


~ 76 ~ 
 
muhandis,  texnolog,  shifokor,  ruhshunos,  psixofiziolog  va  boshqa 
mutaxassislar  orasida  bu  atamalar  va  ularning  mohiyatini  aniqlashda 
qarama-qarshi fikrlar mavjud. 
Estetik  tomondan  sifati  baland  bo`lgan  har  qanday  mahsulotni  ishlab 
chiqarishda rassom-loyihachi (dizayner) ishtirok etishi lozim. 
Dizayner faoliyatida turli xil yo`nalishlar (mutaxassislashtirish) mavjud 
bo`lib,  ulardan  ko`proq  quyidagilari  keng  tarqalgan:  asbobsozlik, 
mashinasozlik,  transport  vositalari,  yengil  sanoat  mahsulotlari,  asboblar 
sanoati, chiziqlar bilan rasm solish va qadoqlash. 
Sanoat  ishlab  chiqarish  mahsuloti  va  texnik  tizimlarini  badiiy 
loyihalash jarayoni yuksak darajada murakkabdir. 
Uslubiy  jihatdan  bu  jarayon  ko`pincha  me‘moriy  loyihalashtirishga 
teng keladi, ba‘zan esa undan ham murakkabroqdir. 
Mamlakatimiz  oliy  badiiy  sanoat  bilim  yurtlarining  olimlari  sanoat 
san‘ati  mohiyatini  quyidagicha  belgilaganlar:  «Sanoat  san‘ati  inson 
faoliyatining  o`ziga  xos  shaklini  tashkil  etadi,  uning  maqsadi  inson 
atrofidagi  mahsulot  muhitini  estetik  tomondan  tashkil  etishdan,  inson 
foydalanadigan  va  uning  turmushining  tarkibiy  qismini  tashkil  qiladigan 
mehnat  qurollari  va  buyumlarini  estetik  nuqtai  nazaridan  o`zgartirishdan 
iboratdir. 
Sanoat san‘ati doirasi keng va chigal, inson atrofidagi buyumlar muhiti 
murakkab,  bunga  mehnat  qurollari,  transport  vositalari,  ilmiy-tekshirish 
institutlarining xilma-xil asbob-anjomlari va uskunalari, yozuv mashinalari, 
sport anjomlari, musiqa asboblari, tibbiyot uskunalari va turmush anjomlari 
kiradi. 
Sanoat san‘ati atamasi bilan bir qatorda ingliz atamasi dizayn (inglizcha 
desing  -  niyat,  mo`ljal,  loyiha)  keng  tarqalgan,  u  rassom  loyihalovchining 
(dizaynning  -  ijodiyotini,  mehnatining  usullari  va  natijalarini)  ishlab 
chiqarishga tatbiq qilish shart-sharoitlarini o`z ichiga oladi. 
Dizaynning  maqsadi  jamoat  manfaatlari,  ishlatish  qulayligi,  go`zallik 
talablariga  javob  beradigan  mahsulotning  yangi  turlari  va  xillarini 
yaratishdir. 
Yuqoridagilardan shu narsa ma‘lum bo`ladiki, sanoat san‘ati va dizayn 
atamalari ma‘lum darajada har xil ma‘noga ega bo`lib, ularning har ikkalasi 
ham to`la huquqlidir. 
Mamlakatimiz  olimlari  taklifi  bilan  50  yillarda  paydo  bo`lgan 
texnikaviy estetika atamasi umumiy e‘tirofga sazovor bo`ldi. 
Texnikaviy  estetika  o`zining  uslubiy  asosiga,  yangi  jamiyat 


~ 77 ~ 
 
estetikasinining  umumiy  tamoyillariga  tayanadi,  shuningdek,  texnika, 
ruhshunoslik,  fizikaviy,  tozalik  ramzi  va  boshqa  fanlarning  yutuqlaridan 
ham foydalanadi. 
Dizayn va texnikaviy estetika uyg`un mahsulot muhitini shakllantirishi, 
ishlab chiqarish samaradorligi oshishiga ko`maklashishi, demak, estetika va 
mehnat  faoliyati  mustahkam  aloqasi  uchun  xizmat  qilishi  kerak.  «Mehnat 
estetikasi yangi jamiyat estetikasining maxsus qismi sifatida va texnikaviy 
estetika  dizayn  nazariyasi  sifatida  bir-birini  inkor  qilmaydi  hamda  bir-
birining  vazifasini  ham  bajara  olmaydi.  Sanoat  ishlab  chiqarishi  tizimida 
dizayn estetik faoliyatning tarixan aniq bir shakli bo`lib hisoblanadi. Uning 
o`tmishdoshi va amaliy san‘ati bo`lgan. 

Download 9,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish