Microsoft Word Tursunboyev S. O'zbek teatri tarixi. Majmua

 
 
Manbalar: 
1. 
Cho’lpon.
 Asarlar. 1-jild. G’afur G’ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1994-yil. 
2. 
Sirojiddin  Ahmedov.
  «Mashaqqatli  davr  farzandi».  «Sovet  O’zbekistoni  san’ati»  jurnali, 
1988-yil, 1-son. 
3. 
Naim Karimov
. «Cho’lpon va teatr». «Teatr» jurnali, 1999-yil, 7—8-son. 

---

MANNON UYG’UR 
(1897—1955)
 
 
Mannon  Uyg’ur  (Abdumannon  Majidov)  Toshkentning  Degrez  mahallasida  bozor 
oqsoqoli  Majid  aka  oilasida  tug’ilgan.  Usuli  jadid  maktabida,  so’ng  Ahmadxo’ja 
madrasasida tahsil ko’rgan. 
Mannon  Uyg’ur  o’z  mehnat  faoliyatini  1916-yili  «Turon»  truppasida  aktyor  sifatida 
boshlaydi; truppa 1917-yili tarqalib ketgach, 1918-yili Abror Hidoyatov, Fatxulla Umarov, 
Ma’suma  Qoriyeva,  Muzaffar  Muhamedov  kabi  iste’dodli  yoshlar  tarkibida  uni  qayta 
tashkil etadi. 1921-yili unga «O’zbek davlat namuna teatri» nomi beriladi. Shu teatrning bir 
guruh aktyorlari Mannon Uyg’ur boshchiligida 1924—1927-yillari Moskvada o’zbek teatr 
studiyasida  tahsil  ko’radilar.  1927-yili  shu  studiyachilar  ishtirokida  qayta  tuzilgan  teatrga 
1929-yili  Hamza  nomi  beriladi.  Mannon  Uyg’ur  ushbu  jamoada  umrining  oxiriga  qadar 
rejissor sifatida faoliyat ko’rsatadi. 
Mannon Uyg’ur teatr tarixidan, avvalo, buyuk rejissor, yirik teatr arbobi sifatida o’rin 
olgan. Atrofiga Cho’lpon, Fitrat, G’. Zafariy, Xurshid kabi dramaturglarni jalb etib, milliy 
ruh, yuksak badiiy tafakkur tamoyillariga asoslangan dramaturgiya va teatrni barpo etishda 
bosh-qosh  bo’ldi,  iste’dodli  aktyorlarni  yetishtirishda  ularga  murabbiylik  qildi.  2001-yili 
Prezidentimiz Farmoni bilan Mannon Uyg’urga «Ulug’ xizmatlari uchun» ordeni berildi. 
Mannon  Uyg’ur  dramaturgiya  sohasida  ham  qalam  tebratib,  «Turkiston  tabibi», 
«Fanniy  uyi»,  «O’n  ikki  soatlik  hokimiyat»  pyesalarini  yaratdi.  Bu  pyesalar  1920-yillari 
ko’p  martalab  sahnaga  qo’yilgan.  Lekin  ular  (
«Turkiston  tabibi»dan  tashqari
)  nashr 
etilmagan.