Uchinchidan,
insoniyat jamiyatining har qanday bosqichida, umuman
ijtimoiy-siyosiy munosabatlarni, xususan g‗oyaviy-mafkuraviy munosabatlarni
tashkillashtirish, boshqarish va nazorat qilish muayyan qonunlarni taqozo qilgan.
Bu qonunlarni yaratish «texnologiyasi», ularga qat‘iy amal qilish mexanizmlari
mukammalligi jamiyat, shaxs va boshqa ijtimoiy-siyosiy institutlar tomonidan
ustuvorligini ta‘minlash darajasiga bog‗liq bо‗ladi.
Zero, umumdemokratik tamoyillarga asoslangan qonunlar ustuvorligi milliy
taraqqiyotning asosiy g‗oyalarini amalga oshirish yо‗nalishlarini belgilaydigan
mezonlar tizimida alohida ahamiyatga ega. Chunki, bu g‗oyalarni inson ongiga
singdirish, amaliy hayotiga joriy etish: 1) jamiyat rivojlanishini tashkillashtiruvchi,
boshqaruvchi va nazorat qiluvchi qonunlar ustuvorligini hammaning birdek e‘tirof
etishi hamda istisnosiz bajarishiga; 2) qonunlarni yaratuvchi va qabul qiluvchi
demokratik institutlar faoliyati, ularni amalga oshirish usullari va vositalaridagi
milliy xususiyatlarining umuminsoniy andazalarga mosligiga; 3) jamiyatning
dinamik о‗zgarishiga mos mavjud qonunlar tizimi о‗zgarishini taqozo qiladigan
obyektiv zaruriyat va ehtiyojni о‗z vaqtida anglash asosida qonunlarni tahrir
qilishga; 4) aholi turli qatlamlarining huquqiy ongi va madaniyatini rivojlantirish
hamda ularni yurt tinchligi, Vatan ravnaqi va xalq farovonligi uchun xizmat
qilishga yо‗naltirishga bog‗liq bо‗ladi.
Shuni alohida ta‘kidlash kerakki, aksariyat holatlarda qonun ustuvorligi
haqida gapirilganda, huquqiy qonunlar nazarda tutiladi, Vaholanki, tabiat, jamiyat
va inson tafakkurining rivojlanish qonunlari obyektiv xarakterga ega bо‗lib, inson
ularni bilish asosida о‗z amaliy va nazariy faoliyatini oqilona tashkil qilishi
mumkin.
Insonning tarik organizm sifatida, biologik-fiziologik tuzilishi — tabiat
qonunlariga moslashuvini, ijtimoiy mavjudot sifatida esa — jamiyat qonunlariga
bо‗ysunishini taqozo etadi. Agar, inson bu qonunlarning obyektivligini suiste‘mol
qilsa, muqarrar ravishda, jazosini tortadi. Shuning uchun qonun ustuvorligi
deganda, birinchi navbatda, tabiat qonunlarining ustuvorligini ham e‘tirof etish
kerak. Chunki, insonning tabiat qonunlarini ilmiy bilishi asosida, uni о‗sib
borayotgan ehtiyojlariga kо‗ra, oqilona о‗zgartirishi va о‗zlashtirishi, umuman
jamiyat taraqqiyotining darajasini belgilaydi. Boshqacha qilib aytganda,
insonlarning tabiat qonunlariga asoslanib yashash madaniyatini shakllantirmasdan,
ijtimoiy hayot qonunlariga kо‗ra yashash madaniyatini rivojlantirib bо‗lmaydi.
Undan tashqarida esa, milliy g‗oyaning amaliy faoliyat doirasini tasavvur qilish
mumkin emas.
Tо‘rtinchidan,
yurt tinchligi, Vatan ravnaqi, xalq farovonligi g‗oyasining
asosiy maqsadi — bozor iqtisodiyoti munosabatlariga о‗tish davrida,
Do'stlaringiz bilan baham: |