О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi e. D. Yusupov, Z. K. Kusharov

Menejment jarayonlarini diskretizatsiya
53
lash mezonlari 
Komponentlari 
Aniqlash mezonlari 
Harakat  
Birlamchi, о‘ziga xoslik, tо‘liqlik 
Oparatsiyalar  
Professional yо‘nalish va mutaxassislik 
Pog‘ona  
Funksional bir xillik va mustahkamlik 
Bosqichlar 
Oraliq natija va boshqarish 
Faza  
Namunani ajratish va xarakterlash 
Sikl  
Vaqti-vaqti bilan takrorlanadigan ketma-ketlik 
 
Jadvalda  keltirilgan  aniqlash  mezonlari  nafaqat  ularni 
identifikatsiya 
qilish, yanada 
aniqroq aniqlashga imkon beradi, balki ularning har birining 
aniq  qо‘llanilishining  maqsadlari  va  mazmunini  ham  belgilaydi.  Ular 
jarayonning tarkibiy qismlarining har bir о‘ziga xos toifasining mohiyatini, 
kvintessensiya
54
sini
  ajratib  turadi,  ularni  har  tomonlama  tо‘liq  aniqlash, 
kompleks  tasniflash,  ketma-ketgini  tо‘g‘ri  tashkil  etish,  mazmunli 
yо‘naltirilgan va maqsadli ravishda hamkorlik qilish imkonini beradi. Shu 
bilan  birga,  mezonlarni  batafsil  va  determinatsiya
55
  qilish  tashkilotni 
boshqarishning 
asosiy 
yо‘l-xaritalarini 
yaratishning 
umumiy 
konfiguratsiyasini  barqaror,  vaqti-vaqti  bilan  takrorlanadigan  sikl  sifatida 
belgilaydi. 
                                                           
53
 Diskretizatsiya – “ajratish”", “tanib olish”, “namuna olish”, manba: 
https://ru.wikipedia.org/
Дискретизация 
54 
Kvintessеntsiya (от  лат.  quinta  essentia  –bеshinchi  mohiyat,  перевод  греч.  πεμπτὴ  οὐσία),  Manba: 
https://iphlib.ru/greenstone3/library/collection/newphilenc/document/HASH01f00a0a0f2303e53af2ffef 
55
 Dеtеrminatsiya (lotin. 
determinatio
 -chеgara, xulosa, ta'rif) dеgan ma'noni anglatadi. Kеng ma'noda-  ob'еktining chеgaralarini 
istiqbolini aniqlash, uning konfiguratsiyasi haqidagi g’oyalar, muayyan toifadagi yoki namunaga xos bo’lgan mavjud paramеtrlar va 
tarkibiy qismlarni o’rganishdir. Manba:  https://ru.wikipedia.org/wiki/ Dеtеrminatsiya 

---

144
 
 
Professional  operatsiyalarda  birlashtirilgan  oddiy  harakatlar  ishlab 
chiqarish  va  boshqaruv  bо‘limlari  tomonidan  boshqaruv  jarayonining 
tegishli  funksional  bosqichlarini  maqsadli  shakllantirish  va  izchil  amalga 
oshirishni  ta’minlaydi.  Jarayonlarni  qamrov  kengligini  samarali  aniqlash 
tadqiqotlar  fazasida  ketma-ketliklarni  shakllantiradigan  etaplarni  ajratib 
turuvchi  aniq  oraliq  natijalarni  tanlash  va  ishlab  chiqarish  jarayonining 
siklini va aniq maqsadga erishish imkonini beradi. 
Davriy  takrorlanadigan  sikllar  ketma-ketligi  yagona  jarayonga 
aylanadi, bu esa, boshqa parallel va ketma-ket amalga oshiriladigan tartib-
qoidalar  bilan  chambarchas  bog‘liq  bо‘lib,  tashkilot  boshqaruvining 
umumiy faoliyatini shakllantiradi(14-chizma). 
Ta’sirlar   T1, 
T2, 
T3,  
……………………………………………..….Tn 
 
   
 
Oparatsiyalar  O1, 
O2, 
O3,  
……………………………………………….On 
 
   
 
Pog‘ona   
 
 
   
 
 
 
 
 
 
 
Bosqichlar 
 
 
 
 
 
Faza 
 
 
 
 
 
 
Jarayon  
 
 
14-chizma.