A. Q. Q a y im o V aholi yashash joylarini



Download 4,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/78
Sana18.01.2022
Hajmi4,73 Mb.
#386890
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   78
Bog'liq
AHOLIYASHASHJOYLARINIKOKALAMZORLASHTIRISHPDF

46-rasm.
 G‘arb tuyasi. 
chilikka chidamli. Yog‘ochi sifatli.


G ‘A RB  TU Y A SI -  T H U JA  O C C ID E N T A L IS
B o ‘yi  10-12  m,  diametri  1  m  keladigan  daraxt.  Ayrim 
tuplarining  b o ‘yi  30  m  gacha  ham  etadi.  Shox-shabbasi  pirami- 
dasimon  va  jigar  rangda.  Katta  yoshida  p o ‘st  tashlab  turadi. 
Birlamchi  va  ikkilamchi  novdalari  yassi  bo‘lib,  yasmiqchali.  Ular 
uchinchi  yili  silindr  shakliga  kiradi.  Shox-shabbasi  zich joylashgan. 
Barglari  yozda  to‘q  yashil,  qishda  yashil-qo‘n g ‘ir  rangda  boMadi, 
smola bezlari  yo ‘q.  Yuqori novdalardagi barglari  o ‘tkir uchli,  qattiq, 
yon  novdalaridagisi  to ‘mtoq  va  oval  shaklda  boMib,  novdaga 
yopishib  joylashadi.  Ular  daraxtda  2-3  yilgacha  saqlanadi.  G ‘arb 
tuyasi  bir  uyli  o ‘simlik.  Qubbalari  5-6  juft  tangachadan  iborat 
bo‘lib, cho‘ziqroq-tuxumsimon, bo‘yi  10-15  mm.  U lar kuzda etiladi, 
bu  vaqtda  tangachalari  ochilib,  ichidan  qanotchali  urug
4
 lari 
to ‘kiladi.  1000 dona urug‘ining vazni  1,4 g keladi.
Tuya  urug‘idan  yaxshi  ko‘payadi.  Qalamcha  va  payvand  qilib, 
parxish  yo‘li  bilan  ham  ko‘paytirish  mumkin.  Olti  yoshida  changlana 
boshlaydi.  Sekin  o
4
sadi,  soyasevar  daraxt  boMib,  unumdor  erlarda 
yaxshi  o ‘sadi.  Unumsiz  erda  barglari  sarg‘ayadi.  Qurg‘oqchilikka 
ham,  sovuqqa  ham  chidamli.  G ‘arb  tuyasi  Qora  dengiz  bo‘ylaridagi 
shaharlarda  ko‘p  o‘sadi.  Shuningdek,  u  Sibirda  va  Uzoq  Sharqda 
uchraydi.  Yaponiyaning Xondo  orolida dengiz  sathidan  1000-1800  m 
balandlikdagi  o ‘rmon  mintaqalarida  tarqalgan.  Bu  erlarda  yirik 
o ‘rmonzorlar  hosil  qilgan.  100  yil  yashashi  mumkin.  Evropaga  tuya 
XVI  asrda  keltirilgan.  Yog‘ochi  o ‘zakli,  smolasiz,  yumshoq,  engil, 
Kanadada  va  AQSh  da  yog‘ochidan  shpal,  stolbalar  tayyorlanadi.  U 
kemasozlik va duradgorlikda,  qayiq  yasashda  ishlatiladi.  Po‘stlog‘i va 
bargida  S  vitamin  boMib,  u  singa  kasalligiga  davodir.  Shuning  uchun 
uni  «hayot daraxti» deb ham atashadi.
G ‘arb tuyasi  havoning  ifloslanishiga chidamli, yashil to ‘siq yara- 
tishda  qulay  daraxt  hisoblanadi.  Uning  chiroyli  xillari  bor.  Tuyani 
yakka-yakka,  guruh  yoki  qator  qilib  ekish  tavsiya  etiladi.  Lekin 
nihollari  yosh  vaqtida  issiqdan  zararlanadi,  shuning  uchun  soya 
joylarga ekish mumkin.
SH A R Q  B IO T A SI -  B IO T A  O R IE N T  A LIS
Daraxt  yoki  buta,  bo‘yi  10  m.  Tanasining  p o ‘stlog‘i  to ‘q  kul 
rang,  po‘st  tashlab  turadi,  shox-shabbasi  piram ida  shaklida  b o ‘lib, 
vertikal  o ‘sadigan  novdalardan  tuzilgan.  Novdalari  yassi,  pishiq, 
yashil  rangda.  Barglari  ninasimon,  tangachasimon  bo‘lib,  uchi 
o ‘tkir,  bezli,  tiniq  yashil  rangda.  Sharq  biotasi  bir  uyli  o ‘simlik. 
Asosan  urug‘idan  k o ‘payadi,  qalamchadan  ham  ko‘paytirish 
mumkin.  U  sekin  o ‘sadi,  soyasevar,  issiqsevar,  qurg‘oqchilikka 
chidamli,  katta  yoshida  sovuqqa  ham  chidamli,  gazlarga  chidamli. 
Har  xil  tuproqda  o ‘saveradi.  Lekin  ohakli  qumloq  tuproqlarda 
yaxshi  o ‘sadi.  Ildizi  baquvvat.  Shoxlari  egiluvchan  bo‘lib,  shamol 
ta ’siridan  va  qor  bosib  qolishidan  zararlanmaydi.  Sharq  biotasining 
qalin,  sharsimon  shox-shabbali  va  egilib  o ‘suvchi  shakllari  bor. 
Ba’zilari  pakana,  boshqalari  baland  bo‘yli,  yashil  zangori,  oq- 
sarg‘ish rangda bo‘lib, juda chiroyli.
Sharq  biotasi  Shimoliy  Xitoyning  tog‘li  xududlarida  va  Hisor 
tog‘ining  T o‘palang  daryosi  qirg‘oqlarida  tarqalgan.  MDH  ning 
janubiy  tumanlaridagi  shahar  va  parklarda  o ‘sadi.  Uni  yakka-yakka 
yoki  guruh  qilib  ekish  tavsiya  qilinadi.  U  ko‘kalamzorlashtirishda 
keng miqyosda foydalanilmoqda.

Download 4,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   78




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish