Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги

Xulosa  

 Ilmiy adabiyotlarda mummoning bayon etilishi holatini о„rganish natijasida 

aqli  zaif  о„quvchilar  mantiqiy  tafakkurini  о„ziga  xos  xususiyatlari  mavzusi 

yetarlicha о„rganilmagani anqlandi. 

    

Aqli  zaif  bolada  aks  ettiruvchi  faoliyatning  faqrli  xususiyati  unda  bilish 

faoliyatlarining  buzilmaganligi  hisoblanadi.  Bu  eng  avvalo  umumiy  va  vositali 

bilimning buzilishidir. 

Aqli  zaif  bolalarda  taqqoslash  operatsiyasida  tafakkurning  sifatlari 

yorqin  namoyon  bo„ladi,  unda  maxsus  qo„yilgan  analiz  va  sintez  o„tkaziladi. 

Ular  predmetlar  va  hodisalardagi  asosiy  narsani  ajrata  olmay,  mavjud 

bo„lmagan  belgilar  taqqoslanadi,  ko„pincha  mos  kelmaydigan  belgilar 

---

36 

 

taqqoslanadi.  Aqli  zaif  bolalar  o„xshash  va  farqli  predmetlarning  farqini 

aniqlashda qiynaladilar.  

Aqli  zaif  bolalar  mantiqiy  tafakkurining  rivojlanish  holatini  tahlil  qilib, 

bu  jarayonning  stereotipligi,  qiyin  harakatligi  va  umuman  to„liq  egiluvchan 

emasligini  ta‟kidlash  joiz.  Shuning  uchun  mavjud  bilim  va  malakalarni  yangi 

sharoitda qo„llash  aqli zaif bolalarida qiyinchilik tug„diradi va vaziyatini xato 

bajarishga olib keladi.  

Ammo  aqli  zaif  o„quvchilarning  aqliy  faoliyatini  ko„rgazmali  vositalar 

yordamida  faollashtirish  mumkin.  Maktab  sharoitida  o„qitish  jarayonida 

ko„rgazmali-obrazli  tafakkur  rivojlanadi.  Obektlarni  aqliy  analiz  qilish  maydoni 

kengayadi,  tasavvur  roli  kengayadi,  mavhumlashtirish  qobiliyatini  rivojlanishida 

ahamiyatli  siljishlar  kuzatiladi.  Aqli  zaif  о„quvchilar  mantiqiy  tafakkur 

jarayonlarining  rivojlanishida  kuzatilgan  kamchiliklarni  bartaraf  etish  uchun  aniq 

maqsadga  qaratilgan  korreksion  ishlar  tо„g„ri  tashkil  etish  hamda  bu  jarayonda 

ularning о„ziga xos jihatlarini e‟tiborga olish maqsadga muvofiq bо„ladi.