2-ta‟rif.
Agar
y
i
x
z
ning har bir qiymatiga
w
ning birgina qiymati mos
kelsa,
z
f
w
bir qiymatli, aks holda ko‘p qiymatli funksiya deyiladi.
Masalan,
...
,
z
w
,
w
,
z
w
3
2
2
2
1
- bir qiymatli,
3
4
1
1
z
w
,
z
w
,
z
w
,… - ko‘p qiymatli funksiyalardir.
Agar
z
ning qiymatlariga tegishli nuqtalarni (
Z
) tekisligida,
w
ning
qiymatlariga tegishli nuqtalarni (
W
) tekisligiga joylashtirsak, (
Z
) tekisligidagi
E
to‘
plamdan olingan har bir
z
nuqta (
W
) tekisligidagi
w
nuqtaga mos keladi. Natijada
E
to‘plamning aksi (
W
) tekislikka tushib, biror
G
to‘plamni hosil qiladi. Bunga esa,
z
f
w
funksiya yordamida to‘plamni
G
to‘plamga
akslantirish
deyiladi.
1-misol
.
2
z
w
funksiya yordami bilan (
Z
) tekisligidagi
1
z
chiziqning (
W
)
tekisligidagi aksi topilsin.
Yechish.
i
y
x
y
x
y
i
x
z
w
,
v
i
u
w
2
2
2
2
2
1
2
2
4
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
z
y
x
y
x
y
x
v
u
,
y
x
v
,
y
x
u
2-misol.
2
z
w
funksiya yordami bilan (
Z
) tekisligidagi
x
k
y
to‘g‘ri
chiziqning (
W
) tekisligidagi aksi topilsin.
y v
z w
x u
0 0
-1 1 -1 1
10-rasm 11-rasm
y v
z w
E E
0
x
0
u
8-rasm 9-rasm
Yechish.
x
k
y
,
2
z
w
k
k
u
;
k
k
v
u
x
k
x
k
x
v
k
x
x
k
x
u
x
k
y
,
y
x
v
,
y
x
u
2
1
2
1
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Agar
k
= 2 bo‘lsa, u holda 12 va 13 rasmga ega bo‘lamiz.
IV.
Biror
E
– kompleks sohada
z
f
w
funksiya berilgan bo‘lib,
E
z
0
nuqta berilgan bo‘lsin.
1-ta‟rif.
Agar oldindan berilgan har qanday kichik
0
son uchun shunday
musbat
0
sonni topish mumkin bo‘lsaki,
0
z
z
bo‘lganda
A
z
f
o‘rinli bo‘lsa,
z
f
funksiya
A
o‘zgarmas songa intiladi deyiladi va quyidagicha
yoziladi:
A
z
f
lim
z
z
0
(1)
2-ta‟rif.
Agar oldindan berilgan har qanday kichik musbat
0
son uchun
shunday musbat
0
sonni topish mumkin bo‘lsaki, bunda
0
z
z
o‘rinli
bo‘lganda,
0
z
f
z
f
tengsizlik o‘rinli bo‘lsa,
z
f
funksiya
0
z
nuqtada
uzluksiz
deyiladi va quyidagicha yoziladi:
0
0
z
f
z
f
lim
z
z
(2)
Bu geometrik jihatdan
z
f
w
funksiya
0
z
nuqtada uzluksiz bo‘lsa, (
Z
)
tekisligidagi markazi
0
z
nuqtada, radiusi
ga teng bo‘lgan doira nuqtalari,
w
tekislikdagi markazi
0
w
nuqtada, radiusi
bo‘lgan doira nuqtalariga o‘tishini
ko‘rsatadi.
3-ta‟rif.
Sohaning har bir nuqtasida uzluksiz bo‘lgan funksiyalar shu sohada
uzluksiz
deyiladi.
Kompleks o‘zgaruvchili funksiyaning limiti va uzluksizligi ta’riflari haqiqiy
o‘zgaruvchining limiti va uzluksizligi ta’rifiga o‘xshash bo‘lgani uchun uzluksiz
funksiyaning xossalari, ular bilan bajariladigan amallar, ular haqidagi teoremalar
va ularning isboti ham haqiqiy o‘zgaruvchili funksiyalar isbotlari kabi bo‘ladi.
y v
Y=
2
x
4
0
x
4
x
-1 1 -3 0
- 2
- 4
4
3
u
12-rasm 13-rasm
Uzluksizlikni quyidagicha ham ta’riflash mumkin:
,
z
f
w
,
z
f
z
w
0
0
0
0
0
0
y
y
y
,
x
x
x
,
y
i
x
z
,
y
i
x
z
, bo‘lsa,
y
i
x
z
z
z
0
va
0
z
f
z
f
w
funksiya orttirmasi bo‘ladi.
4-ta‟rif.
Agar haqiqiy kichik musbat
0
uchun shunday
0
son
topish mumkin bo‘lsa,
z
bo‘lganda
W
o‘rinli bo‘lsa,
z
f
funksiya
0
z
nuqtada uzluksiz deyiladi va quyidagicha yoziladi
0
lim
0
W
z
(3)
Agar
0
0
0
0
0
0
0
,
,
,
,
y
x
v
y
x
v
i
y
x
u
y
x
u
z
f
z
f
y
i
x
z
bo‘ladi va
2
0
0
2
0
0
0
,
,
,
,
y
x
v
y
x
v
y
x
u
y
x
u
z
f
z
f
(4)
4-ta’rifdan quyidagi tengsizliklar kelib chiqadi
0
0
0
0
,
,
,
,
y
x
v
y
x
v
y
x
u
y
x
u
(5)
Demak,
y
x
u
,
va
y
x
v
,
funksiyalar
0
0
,
y
x
nuqtada uzluksiz ekan.
1-misol.
2
z
w
funksiya ixtiyoriy
0
z
nuqtada uzluksizmi?
Yechish.
2
0
2
0
2
0
2
z
z
z
z
z
z
w
0
lim
lim
2
2
lim
lim
2
0
0
0
2
0
0
0
z
z
z
z
z
z
W
z
z
z
z
Do'stlaringiz bilan baham: