Andijon mashinasozlik instituti “mashinasozlik” fakulteti “oliy matematika” kafedrasi



Download 419,16 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/5
Sana13.01.2022
Hajmi419,16 Kb.
#357359
1   2   3   4   5
Bog'liq
kompleks sonlar va ular ustida amallar

 

II.  2.1.

 







i

e

r

sin

i

cos

r

z



  kompleks  son  berilgan  bo‘lsin.

 







i

k

i

e

r

e

r

z



2

 



 





i

r

n

l

e

n

i

i

r

ln

e

r

ln

z

ln

i





, ya’ni 

                                                        



i

r

ln

z

ln



                                                  (1) 

                                                    



i

i

r

n

l

z

ln



2



                                            (2) 



1-misol



z=

-1 ning logarifmini toping. 

Yechish. 







,



1

;

sin



cos

1

r



i

z

 

                  



...



,

,

,

k

,

k

i

i

k

i

z

ln

i

i

ln

z

ln

2

1



0

2

1



2

1











 



2.2. 

 Kompleks sonlar tekisligi (



Z

) da biror 



E

 to‘plam berilgan bo‘lsin. 

 

1  -  ta‟rif

.   


z

  –  nuqtaning    kichik  atrofi  deb,  markazi   



z

    nuqtada  bo‘lgan 

yetarli kichik radiusli doiraga tegishli nuqtalar to‘plamiga aytiladi. 



2  -  ta‟rif

.  Agar   



z

    nuqtaning  kichik  atrofidagi  barcha  nuqtalar  to‘plamga 

tegishli bo‘lsa 

z

 nuqta 


E

 to‘plamning 



ichki nuqtasi

 deyiladi. 



3  -  ta‟rif

.  Agar   



z

    nuqtaning  kichik  atrofidagi  nuqtalarning  ba’zilari 



E

  ga 


tegishli, ba’zilari tegishli bo‘lmasa, u 

E

 ning chegaraviy nuqtasi deyiladi. 

3-rasmda 

1

z

 - ichki, 

2

z

 - chegaraviy, 

3

z

- tashqi nuqtalardir. 

 

2-misol. 

a) 

1

1



2

2





y



x

,

z

:

E

 — aylana ichki nuqtalari to‘plami. 

           

     b) 


1

1

2



2





y

x

,

z

:

E

 — aylana nuqtalari to‘plami. 

Agar quyidagi ikki shart bajarilsa: 

1

. E

 – to‘plam faqat ichki nuqtalardan iborat bo‘lsa; 

2. 


E

  –  to‘plamning  har  qanday  ikki  nuqtasini  birlashtiruvchi  uzluksiz  chiziqning 

barcha  nuqtalari 

E

  ga  tegishli  bo‘lsa,  tekislikdagi  nuqtalar  to‘plami  (



E

)  — 


soha 

deyiladi. 

Agar  soha  chegarasidagi  har  qanday  nuqta  atrofida  shu  sohaning  hech 

bo‘lmaganda  bitta  nuqtasi  mavjud  bo‘lsa,  shu  nuqta 



chegaraviy  nuqta

  deyiladi. 

Chegaraviy  nuqtalari  o‘ziga  tegishli  bo‘lmagan 

E

  soha  ochiq  soha,  chegaraviy 

nuqtalari o‘ziga tegishli bo‘lgan soha 

yopiq soha

 deyiladi. 



3-misol. 

a) 


4



2

2

2



2

2

2



2







y

x

,

y

i

x

,

z

:

E

- ochiq soha (rasm 4). 

 

b) 


2

2





z

:

E

  yopiq soha, (rasm 5). 



2.3.

    Haqiqiy 



argumentli 

 

  








t

t

y

y

,

t

x

x

  uzluksiz  funksiyalar 

berilgan  bo‘lsin.  Ular  tekislikdagi  biror  uzluksiz  egri  chiziqning  parametrik 

tenglamasidan  iborat  bo‘ladi.  Agar  (bu  egri  chiziqdagi) 



t

  ning  ikkita  har  xil 



           y                                                                           y                           

 

 

 

 

                                               4                                                                          4 



                                                                  x                                                                        x 

0

 

2                                                          0               2 

 

 

 



                          4-rasm                                                                 5-rasm

 

 

                                                    Z

 

                              Z



 

 



 

                                                   Z



       E 

 

3-rasm 


 

                                                                                                             

 



Z



 

 



nuqtalar  mos  kelsa,  ya’ni  karrali  nuqtalarga  ega  bo‘lmasa  bu  chiziq 

Jordan 

chizig„i

 deyiladi yoki uzluksiz silliq chiziq deyiladi (6 v-rasm). 

 

Agar 


y

i

x

z



  ga 

 


 

t

y

y

,

t

x

x



 

ni  qo‘ysak 

 

    









t



t

z

t

y

i

t

x

z

  egri 


chiziq  tenglamasi  hosil  bo‘ladi.  Bunda  parametr 



t

dan 



 



gacha  o‘zgarganda 

z

 

nuqta  Jordan  chizig‘ini  chizadi.  Agar 



   



z

z

  bo‘lsa,  chiziq 



yopiq  chiziq 

deyiladi. Bitta yopiq Jordan chizig‘i bilan chegaralangan  soha bir bog‘lamli (6 a-

rasm), aks holda ko‘p bog‘lamli soha deyiladi (6 b–rasm). 

2.4.

  Berilgan 



y

i

x

z



  kompleks  sonni  tekislikda  nuqtaga  mos  keltirish 

mumkinligini ko‘rgan edik. Endi har qanday kompleks sonni sferadagi nuqta bilan 

tasvirlash ham mumkinligini ko‘rsatamiz. Buning uchun sferaning janubiy qutbini 

xoy

  tekislikning  0  markazi  bilan  ustma-ust  qo‘yamiz.  Mana  shu  tekislikdagi 



y

i

x

z



  nuqtani 

P

  shimoliy  qutb  bilan  to‘g‘ri  chiziq  orqali  tutashtirsak,  u  chiziq 

sferani biror 

Q

 nuqta tekislikdagi 



z

 nuqtaning 



sferadagi aksi 

deyiladi. Shu usulda 



xoy

 tekislikning barcha 



n

z

nuqtalarining ham sferadagi aksini topish mumkin, faqat 



P

  nuqtaning  o‘ziga  tekislikdagi  cheksiz  uzoqlashgan 



z



  nuqta  mos  keladi  deb 

qabul qilinadi. 



xoy

 tekislikning va sferaning nuqtalarini yuqoridagidek bir qiymatli 

moslash 

stereografik proyeksiya

 deyiladi. 

 

III.

  Biror  (



Z

)    kompleks  tekisligida 



E

  kompleks 



y

i

x

z



  sonlar  to‘plami 

berilgan bo‘lsin. 



1-ta‟rif.

  Agar 


E

  to‘plamdan  olingan  har  bir   



y

i

x

z



  songa  biror  qonun 

bo‘yicha 



G

  dan  olingan  aniq  bir 



v

i

u

w



  kompleks  son  mos  kelsa, 

E

    to‘plamda 

 

z

f

w

 



funksiya berilgan 

deyiladi. 

Bunda 

y

i

x

z



 argument, 

v

i

u

w



 esa funksiyadir. 

E

 to‘plam 

 

z

f

 funksiyaning 




Download 419,16 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish