G’aznachilik tizimini takomillashtirishning xorij tajribasi va O’zbekiston Respublikasida qo’llash imkoniyati

3-jadval 

2004-2015 yillar AQSh hukumatining qarz majburiyatlari, moliya  yili uchun 

(10/01 dan boshlab hisoblanganda)  byudjet difetsiti va davlat qarzlari 

miqdori

17

 

Yillar 

Qiymat 

YaIM ga nisbatan, %da 

2004 

$144,5 mlrd 

1,4% 

2005 

$409,5 mlrd 

3,9% 

2006 

$589,0 mlrd 

5,5% 

2007 

$605,0 mlrd 

5,3% 

2008 

$523,0 mlrd 

4,3% 

2009 

$536,5 mlrd 

4,1% 

2010 

$459,5 mlrd 

3,4% 

2011 

$1017,0 mlrd 

7,4 % 

2012 

$1123,0 mlrd 

8,2 % 

2013 

$1217,0 mlrd 

9,4 % 

                                           

17

 

http://www.ustreas.gov

.  internet sayti ma’lumotlari asosida talaba tomonidan shakllantirildi. 

---

43 

 

2014 

$1502,0 mlrd 

10,7 % 

2015 

$1705,2 mlrd 

12,5 % 

 

Jadval  ma’lumotlaridan  ko’rinib  turibdiki,  AQSh  byudjet  defitsiti  va  davlat 

qarz  majburiyatlari o’rtasida  yaqqol    farq mavjud.  Asosiy  sabab  davlat xarajatlari 

miqdori  rejalashtirilgan  ham  bir  necha  barovarga  oshib  ketishi,  masalan  Iroq  va 

Afg’oniston urushlari  misolida ko’rishimiz  mumkin. 2006-2014 yillar mobaynida 

ushbu qonli urushlar sababli davlat qarz majburiyatlari miqdori  yiliga o’rtacha 841 

mlrd AQSh dollari,  2015 yil moliya yili davomida esa 1705,2 trln AQSh dollarini 

tashkil qilgan.  

Davlat  moliyasini  boshqarishning  isloh  qilishni  yanada  chuqurlashtirish, 

budjet mablag‘laridan samarali foydalanishning yangi shakl va uslublarini qo‘llash 

g‘aznachilik tizimini joriy qilishni ko‘zda tutadi.  

G‘aznachilik  tizimi  budjet  mablag‘larining  moliyaviy  oqimini  boshqarish, 

budjet  resurslarining  kam  miqdordagi  qoldiqlari  bilan  budjet  xarajatlarini  joriy 

ijrosini  ta’minlash  imkonini  beradi,  bunda  davlat  budjeti  daromadlari  va 

xarajatlarini tezkor va yakuniy balanslashtirishga erishiladi. 

Quyidagi  rasmda  biz,  Buyuk  Britaniya  2015-2016  yil  loyihasida  ko’zda 

tutilgan daromad va xarajatlar to’g’risida ma’lumot keltirilgan.  

 

---

44