Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим

Тарбиянинг маълум мақсадга қаратилганлиги принсипи: тарбиянинг маълум 
мақсадга қаратилганлиги принсипи болалар жамоасининг ривожланиш истиқболларини 
кўра билишга ёрдам беради. 
Тарбияда инсонпарварлик ва демократиклик принсипи; тарбиявий фаолиятни 
демократиялаштириш ва инсонпарварлаштириш унинг моҳиятини ва мазмунини қайта 
тафаккур етишни кўзда тутади, шахснинг ривожланиш ва ўзлигини англаш ҳуқуқини 
таъминлайди. 
Тарбияда миллий ва умуминсоний қадриятларнинг устунлиги принсипи; 
Маънавий қадриятлар ва ғоялар ҳар хил миллат ўқувчиларини бирлаштиради, ўқув ва 
меҳнат фаолиятларини уюштиришга ёрдам беради. Ўзбек халқининг маданий меросини 
ўрганишда ва ривожлантиришда миллий ўзига хослиги, маънавий хусусиятлари ҳисобга 
олиниб, халқ педагогикаси анъаналарига суянган ҳолда иш кўрилади.
Тарбияда изчиллик, тизимлилик-тарбиявий таъсирларнинг уйғунлиги ва 
узлуксизлиги принсипи; Тарбияда изчиллик муҳим аҳамият касб етади. Болаларга 
бирданига жуда кўп қоидаларни тақдим қилиш мумкин емас. Бу борада изчилликка амал 
қилиш лозим. Тарбиявий таъсиридаги тизимлилик фақат ёшларнигина емас, балки 
аҳолинининг барча қатламларини қамраб олиши керак. Тарбиявий таъсирда изчиллик ва 
давомийлик бўлишига риоя етиш, ўқувчиларнинг тарбияланганлик даражасини тарбия 

---

- 26 - 
усуллари ва шаклларини ўз вақтида аниқлаб олиш жуда муҳимдир. Бу қоида тарбиявий 
ишлар ҳамда тарбияни амалга оширадиган барча бўғинларининг ҳамжиҳат ва бамаслаҳат 
иш кўришини кўзда тутиш керак. 
Тарбияда ўқувчиларнинг ёш ва шахсий хусусиятларини ҳисобга олиш принсипи: 
Тарбия мураккаб жараён бўлиб, педагог бу жараёнда ҳар бир ўқувчининг нафақат ёши, 
балки унинг шахсий хусусиятларига ҳам еътибор қаратиши жоиз.
Бола шахсини ҳурмат қилиш ва талабчанлик принсипи: Бола шахси ҳурмат 
қилинсагина у педагогик таъсир ўтказишга очиқ ва мойил бўлади. Ўқитувчини ўзига 
қабул қилади. Ўқитувчига нисбатан меҳр уйғонади. Ундаги бор яхши фазилатларни 
ўзлаштиради ва билим олиш самараси ошади.