Kasbiy psixologiya

1.
 
Professional faoliyatni tashkil etish sohasida: 

---

122 
 
– 
har bir xodimni tanlash va ishga tayinlashda qiziqishlarini inobatga olish; 
–
 
xodimlarga  aniq  vazifalar,  topshiriqlar  berish,  ularning  bajarilishi  uchun 
barcha chora-tadbirlarni ko’rish; 
–
 
xodimlarga  hamkasblar  bilan  muomala  qilish  madaniyatini,  ruhiy  aloqa 
o’rnatish mahoratini o’rgatish; 
–
 
xizmat  vazifasini  bajarishda  ishga  ijodiy  yondashuvchi,  chigal 
masalalarning  echimini  tezlikda  topuvchi,  muammolarni  hal  qilishda  ilm-fan 
yutuqlaridan  unumli  foydalanuvchi  xodimlarni  taqdirlash,  izzat-hurmatini  joyiga 
qo’yish; 
–
 
qo’l  ostidagilarni  o’z  ishini  o’zi  tahlil  qilishga,  o’zini  o’zi  nazorat 
qilishga o’rgatish; 
–
 
xodimlarning bo’sh vaqtlaridan samarali foydalanishlari uchun, oilasining 
tinchligi, hayotining sermazmun bo’lishi uchun  g’amxo’rlik qilish; 
–
 
o’zgalarga ruhiy ta’sir o’tkazish usullarini amalda qo’llash- ni o’rgatish 
va xodimni janjalli va qo’rqinchli vaziyatlarda ishlashga ruhiy jihatdan tayyorlash 
ishlarini amalga oshirish; 
– jismonan chiniqtirish va chidamliligini oshirish. 
2.
 
Tarbiyaviy ishlarni amalga oshirish sohasida: 
– 
xodimlarda  ilmiy  dunyoqarashni,  axloqiy-huquqiy  e’tiqodni,  g’oyaviy-
siyosiy  madaniyat  va  irodaviy  xislatlarni,  qisqacha  aytganda,  milliy  istiqlol 
mafkurasini shakllantirish; 
–
 
ularni tanqid va o’z-o’zini tanqid ruhida tarbiyalash; 
–
 
iroda va xarakter kuchini chiniqtirish; 
–
 
jinoyatchilar  dunyosining  ta’siriga  qarshi  tura  olish  qobi-  liyatini  hosil 
qilish; 
–
 
xizmatda va turmushda shaxsiy namuna orqali ta’sir ko’rsa- tish; 
–
 
tarbiyalash jarayonida o’rgatish va majburlash, rag’batlantirish va jazolash 
usul va vositalaridan unumli foydalanish; 
–
 
jamoada sog’lom ruhiy muhitni vujudga keltirish; 
–
 
qo’l  ostidagilarning  yashash  sharoitlarini,  dam  olishini  yaxshilash 

---

123 
 
borasida g’amxo’rlik qilish; 
–
 
tarbiyaning  barcha  turlarini,  usul  va  vositalarini,  prin-  tsiplarini  birga 
qo’shib  olib  borish,  ayniqsa,  huquqiy  va  axloqiy  tarbiyaning  uzviy  birligiga 
asosiy e’tiborni qaratish; 
–
 
xalqimizning  asrlar  osha  yashab  kelgan  an’analari,  urf-  odatlari  va  tili 
bilan bog’liq qadriyatlardan tarbiya jarayonida milliy g’ururni o’stirish va milliy 
ongni shakllantirishda unumli foydalanish. 
Xulosa  o’rnida  shuni  aytish  mumkinki,  muxandis  xodimlar  kasbiy 
buzilishlarining oldini olish asosan ikki yo’nalishda, ya’ni umumiy chora-tadbirlar 
va bevosita chora-tadbirlarni qo’llash asosida olib boriladi. 
Shunday  ekan  qonunga  bo’ysunish  yuksak  huquqiy  onglilik,  jamiyat  va 
davlat  manfaatlarini  chuqur  tushunib  etish,  ijtimoiy  burch,  ya’ni  o’z  qilmishlari 
uchun davlat oldida javobgarlik tuyg’usi bilan uzviydir. Qonunlarga itoatkor har 
bir  fuqaro  qonunlarning  talablari  jamiyatning  yuksak  manfaatlarini  ifoda 
etishini,  huquqiy  qonunlarga  rioya  qilish  faqat  xalq  manfaatlariga  emas,  balki 
uning  o’z  manfaatlariga ham  xizmat  qilishini  yaxshi  tushunadi.  Mazkur  ma’noda 
qonunlarga  itoat  qilishni  xalq  birligi  va  kuch-qudratining  manbai  deb  atash 
mumkin.