B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

 
Aqliy  ta’lim 
–  shaxsga  ijtimoiy  va  tabiiy  voqea,  hodisalar,  ularning  mohiyati, 
qonuniyatlari, tamoyillari, jamiyat hamda tabiat uchun ahamiyati to’g’risidagi ilmiy 
bilimlarni  berish  asosida  unda  ong,  tafakkur,  dunyoqarashni  hosil  qilishga 
yo’naltirilgan  ta’limiy  jarayon.  Bu  turdagi  ta’lim  aqliy  tarbiya  bilan  uzviy 
aloqadorlik, bog’liqlikda tashkil etiladi. Aqliy ta’lim samarasi sifatida shaxs ongining 
rivojlanishi, bilimlarining  mustahkamlanishi  atrof-muhitga  ijobiy  munosabatni  qaror 
toptiradi.  Oila,  ta’lim  muassasalarida  aqliy  ta’limning  tashkil  etilishi  muayyan  fan 
yo’nalishlari  (m:  matematika,  fizika,  mexanika,  biologiya,  kimyo,  tibbiyot  va  b. 
sohalar)  bo’yicha  yetuk  mutaxassislarni  tayyorlash,  noyob  qobiliyat  egasi  bo’lgan 
shaxslarni tarbiyalashga yordam beradi. Aqliy  ta’lim va tarbiya birligi asosida jahon 
sivilizatsiyasi,  taraqqiyoti  ta’minlanadi,  shaxsda  tafakkur
 
(ijtimoiy  voqea-
hodisalarning  ongda  to’laqonli  aks  etishi,  inson  aqliy  faoliyatining  yuksak  shakli) 
rivojlanadi. Tafakkur uzoq muddat, tinimsiz izlanish natijasida yuzaga keladi. Uning 
negizida  ilmiy  qarash  va  e’tiqod  yotadi.  Aqliy  tafakkurning  mavjud  darajasini 
belgilash bir qadar murakkab bo’lib, u quyidagi belgi (mezon)larga ko’ra aniqlanishi 
mumkin:  1.  Ilmiy  bilimlar  tizimining  mavjudligi.  2.  Mavjud  ilmiy  bilimlarni 
o’zlashtirib olish jarayoni. 3. Fikrlash ko’nikmasiga egalik. 4. Bilimlarni egallashga 
bo’lgan qiziqishning kuchliligi  va ehtiyojning yuzaga kelganligi.