Agrotexnologiyalar instituti

 
2.Resursshunoslik, geobotanik, bioekologik, introduktsion va 
madaniylashtirish uslublar. 
 
Er  yuzidagi  aholi  keskin  ko‗payib  borishi,  ilm  fanni  rivojlanishi,  sanoat  katta 
yutuqlari  va  uning  o‗sib  borishi    aholini  ko‗proq  o‗simlik  olamiga  va  undan 
olinadigan mahsulotlarga bo‗ladigan ehtiyojini oshib borishiga sabab bo‗lmoqda.  
O‗simliklarni har xil turlarini aniqlash, ishlatilayotgan o‗simliklarni areallarini va 
zahiralarini aniqlab terib, yig‗ib olish uchun tavsiyalar berish fani resursshunoslik fani 
deb  yuritiladi.  Resursshunoslik  –  fransuz  so‗zi  bo‗lib,  zahira  (zapas)  ma‘nosini 
anglatadi.  
Dorivor  o‗simliklarni  o‗rganish,  ularni  foydali  xossalarini  aniqlash  botanik  - 
sistematiklar  va  geobotaniklar  tomonidan  olib  borilgan.  Asta  sekin,  dorivor  yoki 
foydali  o‗simliklarni  o‗rganish  rivojlana  borib,  botanikani  mustaqil  bo‗limi  – 
―Resursshunoslik‖ hosil bo‗lgan.  
Geobotanika,  botanika  fanini  bir  tarmog‗i  bo‗lib  o‗simliklarni  soobщestvasini 
(jamoasini)  –fitotsinozlarni  tuzilishi,  tarqalishi,  tarkibi  va  er,  ob-havo  va  boshqa 
sharoitlar bilan bog‗liqligini o‗rganadi.  
Resursshunoslik  bo‗limini  nomi  yirik  olimlar  tomonidan  tavsiya  qilingan. 
―Xo‗jalik botanikasi‖; ―Tabiiy xo‗jalik botanikasi‖ va ―Botanika resursshunosligida‖ 
to‗xtalgan.  
Botanik  –  resursshunoslik  akademik  A.A.Fedorov  tomonidan  tavsiya  etilgan. 
Ayrim  olimlarni  ishlarida,  resursshunoslikni-o‗simliklarni  foydali  xossalarini 
o‗rganish,  ulardan  unumli  foydalanish  va  foydali  o‗simliklar  turlarini  aniqlash  deb 
yuritiladi.  Boshqa  bir  guruh  olimlar  –  tabiat  florasidagi  o‗simliklarni  resurslarini 
aniqlash deb yuritiladi. (Ivoshin 1969, Gubanov 1973, Sabolevskaya, Minaeva 1976).  
Botanik  resursshunosligi oldida  turgan  asosiy  masalalar,  tabiiy  boylik  – dorivor 
o‗simliklarni va umuman foydali o‗simliklarni turlarini aniqlash, chuqur o‗rganish va 
unumli foydalanish uchun uslubiy tavsiyalar berish (Fedorov 1961, 1965, 1969, 1971 
yillar).     

---