Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I

1  Falsafa qomusiy lug‘ati.  — Т.:  Sharq,  2004.  — 56 b.
318

---

Bugungi  kunda  zamonaviy  bioetikaning  eftanaziya,  klon- 
lashtirish,  abort bilan bog‘liq muammolari  mavjud.
Yaratuvchanlik  va  bunyodkorlik  fazilati  Alloh  yaratgan  bar- 
cha jonzotlar ichida eng mukarrami hisoblangan insonga ko‘proq 
berilgan.  Ba’zida  esa  fazilatni  o‘rnini  o‘ziga  bog‘liq  holda 
buzg‘unchilik  illati  egallab  oladi.  Bu  holat  individ  darajasidan 
inson  darajasiga  shakllanayotgan  ona  qornidagi  bolaga  nisbatan 
ayolni  o‘ziga bog‘liq va bog‘liq bo‘lmagan  holatlarda homilaning 
rivojlanishini sun’iy yo‘l bilan to‘xtatish (abort) bilan bog'liq holat- 
lar tibbiy axloqiy muammo sifatida bugungi kunda juda ham ko‘p 
uchrab  turadi.  Masalan,  «Yevropada  uchta  mamlakat  Shimoliy 
Irlandiya,  Malta  va  Irlandiya  Respublikasida  abort  taqiqlangan. 
Statistik  m a’lumotlarga  ko‘ra,  abortlar  soni  tug'ilishlar  sonidan 
kam  emas.  Ba’zi  mamlakatlarda  esa  qayd  etilgan  abortlar  soni 
tug‘ilishlardan  ko‘p.  Rossiyada  ba’zi  tug‘ruqxonalar  abort  miq- 
dorining keskin ortishi tufayli ruhoniyga yordam so‘rab murojaat 
qilishgan.  Hatto  shifokorlar  ayollarga  operatsiyadan  oldin  rohib 
bilan suhbatlashishni shart  qilib  qo‘yishmoqda.  Shuning ta’sirida 
abortdan voz  kechganlar soni ortgani ta’kidlanmoqda»1.
Bioetika  tadqiqotlar  sohasi,  ijtimoiy  munozaralar  va  axloqiy 
qarorlar  qabul  qilish  maydoni  sifatida  mamlakatimizda  o‘zining 
dastlabki  qadamlarini  tashlamoqda.  Jahonning  ko‘pgina  atoqli 
mutafakkirlari insoniyat yangi ming yillikda yashab qolishi uchun 
vayronkor  an’analar  va  ajralishdan  yangi  umumbashariy  dunyo- 
qarashga  yo‘l  topishi  zarurligini  ko‘rsatmoqda.  U lam ing  maz- 
kur  qarashlari  Xalqaro  Insonparvarlik  Akademiyasi  tomonidan 
2000-yilda  chiqarilgan  insonparvarlik  manifestida  aks  ettirildi. 
Unda quyidagi so'zlar bor:  «Yangi dunyoqarash inson huquqlarini 
himoya  qilishi,  insonning  erkinligi  va  qadr-qimmatini  yanada 
oshirishi,  Shuningdek,  bizning butun insoniyat oldidagi majburi- 
yatlarimizni  qayd  etishi lozim».