O’zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа`limi vаzirligi

Mavzu: Rus adabiyotining taraqqiyot davrlari.
Reja: 
1. Qadimgi rus  solnomalari.
2. Pushkin Rus realistik adabiyoti asoschisi. 
3. L.Tolstoyning epik asarlari. 
4. Dostoyevskiy, M.Sholoxovning qirralari. 
Adabiyotlar: 
1. A.Uzoqov. “MDH adabiyoti”. T., 2008.
2. Kedrina z.s. Iz jivogo istochnika. M., 1990.
3. A.S.Pushkin. «Yevgeniy  Onegin», M., 1991. 
55

---

Aim.uz
4. S.Mirzayeva va boshqalar. “MDH adabiyoti”. T., 2006. 
5. H.Homidov. “Shohnoma”ning shuhrati, T., “O`zbekiston”, 1991.
6. Aytmatov Ch. Erta qaytgan turnalar. T., “Sharq”, 2005.
7. Dumbadze N. Abadiyat qonuni. T., “Sharq”, 2006.
Rus adabiyoti  tarixi  qariyb X  asrlik davrni o`z  ichiga qamrab  oladi. Slovyanlar
qadim-qadim zamonlarda Dunay daryosi bo`ylarida yashashgan. Davrlar o`tishi bilan ular
turli   tomonlarga   tarqashgan   va   yashayotgan   joylarga   qarab   ular   turli   guruh,   qabila,
millatlarga bo`linib ketishgan.
Shunday qilib slovyanlar uchta guruhga bo`linishgan:
1. G`arbiy slovyanlar: polyak, chex, slovak va boshqalar.
2. Janubiy: bolgarlar, xorvatlar, serblar, makedonlar, bosniyaliklar va boshqalar.
3. Sharqiy slovyanlar: ruslar, beloruslar, ukrainlar.
Ilk   rus   davlati   “Kiyev   Rusi”   eramizning   taxminan   X   asrlarida   vujudga   kelgan.
Knyaz Oleg xristian dinini rasmiy ravishda qabul qilishi bilan ruslarda yozma adabiyot
ham shakllana boshlagan. Qadimgi rus adabiyoti VII  asrlik davrnio`z ichiga qamrab oladi:
1. Kiyev Rusi adabiyoti (X-XIII asrlar).
2. Shimoliy-Sharqiy Rusi (Novgorod) davri (XIII-XV asrlar).
3. Moskva Rusi davri (XVI-XVII asrlar).
Aynan XVII asrga kelib, turli tillardagi maktablarga asos solindi. O`qish uchun turli
xil bukvarlar, ko`rgazmali o`quv qurollari yaratildi. 1687-yilda Moskva shahrida Slavyan-
Grek-Lotin Akademiyasi ochildi.
 Petr I taxtga o`tirgandan so`ng Rus ma’naviy ijtimoiy, siyosiy, harbiy hayotida katta
o`zgarishlar yuz beradi. Bu madaniyat va adabiyotning rivojlanishiga katta turtki berdi.
Moskva,   Peterburg   shaharlarida   bosmaxonalar   qurildi.   Gazetalar   chop   etiladi.   Teatr
ochilib,   turli   xil   pesalar   qo`yila   boshlandi.   Buning   oqibatida   rus   adabiyotiga   G`arbiy
Yevropa adabiyotidan klasitsizm oqimi kirib keldi. Lokk, Montaske, Labryuyer, Audison,
Lessagi, Moler kabi adiblarning asarlari rus tiliga tarjima qilinadi.
Aynan shu davrlarda Antiox Kantemir, Vasiliy Trediayaovskiy, Mixail Lomonosov,
A.P.Sumorokov kabi taniqli shoir va adiblar yetishib chiqishdi.