Toshkent moliya instituti "ijtimoiy fanlar" kafedrasi

 

2. Estetika” haqidagi qarashlar tarixi 

 

Dastlabki estetik qarashlar, g‘oyalar, ta’limotlar falsafa fani bag‘rida vujudga keladi va rivojlanadi. 

Falsafiy ta’limotlar estetik qarashlarning u yoki bu ko‘rinishda bo‘lishiga o‘z ta’sirini ko‘rsatdi. 

Estetik  g‘oyalar qadimgi SHarq mamlakatlarida vujudga keldi. Bu mamlakatlar xalqlaridan qolgan 

ma’naviy-madaniy  meros  shunday  xulosaga  kelishimizga  asos  bo‘ladi.  Masalan,  Urxun-Enisey  bitiklari, 

Xorazm alifbosi, qimmatbaho ma’danlardan ishlangan san’at asarlari, me’moriy obidalar bu mamlakatlarda 

badiiy  madaniyat  yuksak  taraqqiy  etganini  ko‘rsatadi.  Misrda  fir’avn  Tutanxamon  maqbarasidan  topilgan 

osori  atiqalar,  Amudaryo  xazinasi,  Doro  I  tasviri  solingan  oltin  tanalar,  skiflar  oltin  buyumlari,  Bobil 

minorasi,  qadimgi  Xorazm  badiiy  madaniyati  qoldiqlari,  Hindiston  va  Xitoy  hukmdorlari  saroylari, 

ibodatxonalar devorlaridagi tasviriy san’at asarlari buning yaqqol isbotidir. 

Estetik qarashlar bizning vatanimizda ham qadim zamonlardayoq paydo bo‘lgan. Zardushtiylikdagi 

estetik  qarashlar  Axura  Mazdaga  xizmat  qiluvchi  xudolar  va  ularning  bajaradigan  vazifalari  orqali 

ifodalangan Quyosh va yorug‘lik xudosi Mitra eru ko‘kda kezib, zulmat xudosi Axriman bilan kurashuvchi 

ulug‘vor va bahodir yigit sifatida tasvirlansa, obodonchilik va farovonlik xudosi Anaxit nafis libos kiygan 

---