“Педагогика назарияси” ва “Педагогика тарихи” фанларини ўқитиш бўйича ўқув-методик мажмуа

 
 
304.
 
Қоралаш қандай усул? 
Қоралаш – тарбия жараёнида
 
ота-оналар, ўқитувчилар, ёши катта кишилар 
томонидан болалар ва ўсмирларни уларнинг бемаъни, ножўя гап-сўзлари, 
қилиқлари, хатти-ҳаракатлари учун айблаш усули. 
 
 
305.
 
Жазолаш усули қандай усул? 
Жазолаш – ота-оналар, ўқитувчилар, ёши катта кишилар томонидан 

---

56 
болалар ва ўсмирларнинг бемаъни гап-сўзлари, қилиқлари, хатти-ҳаракатлари 
учун салбий баҳо бериб, амалий чора-тадбирлар қўллаш усули. Халқ 
педагогикасида ҳам жазо бериш оғзаки ва амалий тарзда қўлланилади. Ўзбек 
халқ педагогикасида асрлар давомида шаклланган қарашларга кўра жисмоний 
жазолаш инкор этилмайди. Аксинча, жисмоний жазолаш дастлабки эътироф 
этиш, огоҳлантириш ҳеч бир натижа бермагандан сўнг сўнгги чора сифатида 
фаол қўлланилади.
 
 
306.
 
Ман қилиш қандай усул? 
Ман қилиш – хулқ-атвори, хатти-ҳаракатлари, юриш-туриши ёки гап-
сўзлари қораланган болалар, ўсмирларга муайян имтиёзлардан фойдаланишга 
рухсат бермаслик усули.
307.
 
Таъқиқлаш қандай усул? 
Таъқиқлаш – хулқ-атвори, хатти-ҳаракатлари, юриш-туриши ёки гап-
сўзлари қораланган болалар, ўсмирларни улар фойдаланиб келган муайян 
имтиёзлардан маҳрум этиш, имтиёзлардан фойдаланишни тўхтатиб қўйиш 
усули саналади.
 
308.
 
Синаш қандай усул? 
Синаш – болалар, ўсмирларга муайян топшириқларни бериш, уларни 
маълум иш-ҳаракат ёки фаолиятни ташкил этишга жалб қилишдан аввал 
синовдан ўтказиш, текшириб (имтиҳон қилиб) кўриш усули. 
 
309.