Ozbekiston respublikasi oliy va

=  
a.
Vektorlarning  xillari. 
Vektorlar  quyidagi  ko'rinishlarda  uchraydi:
Birinchisi  —  kuch  ta ’sir  etuvchi  nuqtaga  bog'langan  vektor.
Bunday  vektorga  qisqacha  bog'langan  yoki  bog'liq  vektor  deyilib, 
bu  —  shu  kuch  qo'yilgan  nuqtaning  o 'rn i,  kuchning  yo'nalishi  va 
miqdori  bilan  aniqlanadi.
Bu jum la geometrik vektorga nisbatan  aytilsa, bunday bo'ladi:  boshi 
aniq  bir  qo'zg'alm as  nuqtada  yotgan  vektorga  bog'liq  vektor  deyiladi.
Ikkinchisi  —  bir  to 'g 'ri  chiziq  bo'yicha  harakatlanishi  m um kin 
b o 'lg an   vektor  b o 'lib ,  bunga  sirg'anuvchi  yoki  sirg 'an m a  vektor 
deyiladi.
Bunday  vektor  o'zining  uzunligi,  yo'nalishi  va  o 'zi  joylashgan 
to 'g 'ri  chiziqning  fazodagi  vaziyati  bilan  aniqlanadi.
Uchinchisi - boshi fazoning har qanday nuqtasiga qo'yilishi mumkin 
bo'lgan  vektor  bo'lib,  bunga  erkin  vektor  deyiladi;  bunday  vektor 
o'zining  uzunligi  va  yo'nalishi  bilangina  aniqlanadi.
Sirg'anm a  va  bog'liq  vektorlar  nazariyasini  o'rganishda  ham da 
um um an  vektorlar  haqidagi  ta ’limotni  turli joylarda  (ayniqsa  geom et - 
riyada)  ishlatishda  erkin  vektorlar  nazariyasidan  foydalanishga  to 'g 'ri 
keladi.  Shuning  uchun  erkin  vektorlar  nazariyasini  o'rganishgagina 
to'xtalam iz.
292

---