10.4. Ranglar korrelyatsiya koeffitsiyenti
Juft bog‘lanish zichligini baholash me’yori sifatida ingliz psixiatri Ch.Spirmen
tomonidan taklif etilgan ranglar korrelyatsiya koeffitsiyentidan ham foydalanish
mumkin. Ranglar - bu saflangan qatorda to‘plam birliklari uchun berilgan tartib
raqamlari. Agar X va Y belgilar uchun ranglarni
i
x
P
,
i
y
P
orqali belgilasak, ularning
korrelyatsiya koeffitsiyenti quyidagi ko‘rinishga ega:
r
P
x
P
y
P
x
i
P x
P
y
i
P
i
n
P
x
i
P x
i
n
P
y
i
P
i
n
у
у
=
−
−
=
∑
−
=
∑
−
=
∑
(
) (
)
(
)
(
)
1
2
1
2
1
(10.7)
Bu yerda P x
P у
ва
- 1...n natural sonlar qatorining o‘rtacha ranglari.
Ma’lumki, natural sonlar qatorining o‘rtachasi (n+2)/2 ga teng, ularning
o‘rtachadan
tafovutlari
kvadratlarining
yig‘indisi,
ya’ni
(
)
(
)
P
x
i
P
n
n
P
P
n
n
x
y
у
i
∑
−
=
−
−
=
−
∑
2
3
2
3
12
12
ва
. Demak, (10.8) formula maxraji (n
3
-
n):12 ifodaga teng.
Ranglar orasidagi farqlarni
d
P
P
i
x
y
i
i
=
−
desak, u holda ularning kvadratlari
yig‘indisi:
∑
∑
=
−
−
=
n
i
i
i
d
n
n
d
1
2
3
2
2
12
Bu ifoda ranglar korrelyatsiya koeffitsiyentining suratidir. Topilgan ifodalarni
(10.8) ga qo‘yib, quyidagi formulaga ega bo‘lamiz:
2
xy
r
-determinatsiya
koeffitsiyenti
deb
nomlanib, natijaviy belgi
o‘zgaruvchanligining qaysi
qismi x-omil ta’siri ostida
vujudga
kelishini
ko‘rsatadi.
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
r
n
n
d
n
n
d
n
n
P P
i
i
n
i
i
n
x
y
=
−
−
−
= −
−
=
=
∑
∑
(
)
3
2
1
3
2
1
3
12
2
2
1
6
(10.8)
Bu yerda
i
i
У
X
i
P
Р
d
−
=
n - qator ranglar soni.
Bu ifoda Spirmen ranglar korrelyatsiya koeffitsiyenti deb ataladi.
Bu ko‘rsatkichni afzallik jihati shundan iboratki, son bilan ifodalab bo‘lmaydigan
belgilar uchun ham saflangan qatorlar tuzish mumkin.
Endi 10.2 -jadval ma’lumotlari asosida saflangan qatorlar tuzib, 1 ga g‘o‘zaga
berilgan mineral o‘g‘it bilan paxta hosildorligi orasidagi bog‘lanish zichligini
Spirmen ranglar korrelyatsiya koeffitsiyenti orqali baholaylik.
10.3-jadval
Mineral o‘g‘it sarfi va hosildorlik ranglari orasidagi bog‘lanishni aniqlash
Ho‘jaliklar
1 ga mineral o‘g‘itlar
sarfi uchun ranglar
P
xi
Hosildorlik ranglari
P
yi
d=P
xi
-P
yi
d
2
1
1
2
-1
1
2
2
1
+1
1
3
3
3
0
0
4
4
4
0
0
5
5
5
0
0
6
6
7
-1
1
7
7
6
+1
1
jami
28
28
0
4
r
P P
x y
= −
−
= −
=
1
6 4
7
7
1
24
336
0 993
3
*
.
Agarda belgilarning ayrim qiymatlari bir xil son bilan ifodalangan bo‘lsa,
ularning ranglarini turli ketma-ket keluvchi tartib sonlar bilan emas, balki ulardan
olingan o‘rtacha miqdorlar bilan ifodalash kerak.
10.5. Guruhlangan ma’lumotlar asosida to‘g‘ri chiziqli regressiya tenglamasini
aniqlash
Hisoblash ishlarining hajmini kamaytirish maqsadida to‘plam birliklari omil (x) va
natijaviy (y) belgilar bo‘yicha kombinatsion shaklda guruhlanadi va natijada
korrelyatsion jadval hosil bo‘ladi. So‘ngra uning ma’lumotlari asosida regressiya
tenglamasining parametrlari aniqlanadi.
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
10.5-jadval
Regressiya tenglamasini parametrlarini aniqlash uchun kerakli jamlama
axborotlarni tayyorlash
Paxta hosildorligi
bo‘yicha guruhlar,ts/ga
20-26
26-32
32-38
Hamma
1 ga
mineral
o‘g‘it sarfi
bo‘yicha
guruhlar
Oraliq
o‘rtacha
qiymati
y
x
23
29
35
jami
nx
хn
x
∑
х n
x
2
∑
Si
хуn
уx
∑
x y
3
69
87
105
10
5
0
15
45
135
2-4
690
435
0
1125
5
115
145
175
2
20
8
30
150
750
4-6
230
2900
140
0
4530
7
161
203
245
0
15
10
25
175
1225
6-8
0
3045
245
0
5495
n
y
12
40
18
70
370
2110
11150
yn
y
∑
276
1160
630
2066
-
-
-
y n
y
2
∑
6348
33640
22050
62038
-
-
-
x
y€
26.11
29,09
32,07
29,4
-
-
-
∑
y
x
n
y€
313.32
1163,60
577,26
2054,18
-
-
-
Jami
∑
x
x
n
y
2
€
8180.79
33849,12
18512,73
60542,64
-
-
-
10.3-korrelyatsion jadvalda oraliqlar o‘rtachalarini belgi variantalari deb qabul
qilib, jadvalning har bir katagida 3 ta ma’lumot yozamiz.
Chunonchi, katakning o‘rtasida guruh takrorlanish (ho‘jaliklar) soni n
xy
,
yuqori chap burchagida xy ko‘paytma, pastki o‘ng burchakida esa ularning n
xy
ga
ko‘paytmasi xyn
xy
ko‘rsatiladi (xususan 1-qator va 1-ustunga mos kelgan katakda
n
xy
=10, xy
=
3
∗
23
=
69, xyn
xy
=
69
∗
10
=
690). Bulardan tashqari, jadvalda yig‘indi va
ko‘paytma ko‘rinishida umumiy ifodalar berilgan. Masalan,
∑
∑
=
+
+
=
=
=
+
+
=
=
12
0
2
10
15
0
5
10
1
1
yx
xy
n
ny
n
nx
10.3-jadval ma’lumotlariga asoslanib regressiya tenglamasining parametrlari
bunday aniqlanadi:
;
,
*
*
*
*
)
xn
(
n
x
N
xn
*
xyn
n
x
*
yn
a
x
x
x
xy
x
xy
644
21
=
370
370
−
2110
70
370
11150
−
2110
2066
=
−
−
=
∑
∑
∑
∑∑
∑
∑
2
2
2
0
(10.9)
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
=
370
370
−
2110
70
370
2066
−
11150
70
=
−
−
=
∑
∑
∑∑
∑
∑
2
2
1
*
*
*
*
)
xn
(
n
x
N
xn
*
yn
xyn
N
a
x
x
x
y
xy
(10.10)
Demak,
y
x
x
∧
=
+
21 644
1 489
,
,
Gruppalangan ma’lumotlar bo‘yicha regressiya
tenglamasi parametrlarini hisoblash ularning aniqlik
darajasini pasaytiradi, chunki bunda belgi qiymatlari
uchun taqriban oraliqlar o‘rtachasi olinadi. G‘o‘za
mineral o‘g‘itlar bilan oziqlantirilmaganda ho‘jaliklarda
o‘rtacha hosildorlik 21,64 s/ga bo‘lishi mumkin edi.
Har gektar g‘o‘zaga berilgan qo‘shimcha o‘g‘it
hosildorlikni o‘rtacha 1.5 s
/
ga oshiradi.
10.6. Egri chiziqli regressiya tenglamalarini aniqlash
1. Natijaviy belgi bilan omil belgisining teskari
darajasi
o‘rtasidagi
egri
chiziqli
korrelyatsion
bog‘lanishni
giperbola
ko‘rinishida
ifodalash
mumkin:
x
a
a
y
x
/
€
1
0
+
=
Agar regressiya koeffitsiyenti a
1
musbat
ishoraga ega bo‘lsa, omil belgi x qiymatlari oshgan
sari natijaviy belgi kichiklasha boradi va shunisi
e’tiborliki, kamayish sur’ati doimo sekinlashadi va x
→∞
cheksizlikka intilganda
natijaviy belgi o‘rtacha qiymati a
0
teng bo‘ladi, ya’ni
.
€
0
a
y
Х
=
Agar regressiya
koeffitsiyenti a
1
manfiy ishoraga ega bo‘lsa, omil qiymati oshishi bilan natijaviy belgi
qiymatlari kattalashadi, ammo o‘sish sur’ati sekinlasha boradi va x
→∞
y = a
0
.
Giperboloid
regressiya
tenglamasi
$
У
а
а
х
Х
= +
0
1
даги
1
х
ни z
bilan
almashtirib, uni to‘g‘ri chiziqli ko‘rinishga keltirish mumkin. Natijada, kichik
kvadratlar usuliga binoan, normal tenglamalar quyidagi shaklga ega bo‘ladi:
na+a
1
∑z=∑y
a
0
∑z+a
1
∑z
2
=∑y
2
bundan
Guruhlangan
ma’lumotlarga
asosan
hisoblangan regressiya va
korrelyatsiya
koeffitsiyentlari bog‘lanish
zichligini
kuchaytirib
tasvirlaydi
Agar omil o‘zgarishi
bilan natija dastlab tez
sur’atlar bilan o‘zgarib,
so‘ngra tezligi so‘na borsa,
u
holda
korrelyatsiya
paraboloid
shaklga
ega
bo‘ladi.
Belgilar
o‘rtasidagi
munosabat
barqarorlikka
intiluvchi nisbiy me’yorlar
bilan ifodalansa, bu holda
egri
chiziqli
regressiya
tenglamalari qo‘llanadi.
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
(10.12а).
)
1
(
1
1
а
(10.11а);
)
1
(
1
1
1
tutsak,
nazarda
ni
x
1
=
z
Agar
(10.12).
)
(
a
(10.11);
)
(
2
2
1
2
2
2
0
2
2
1
2
2
2
0
х
х
n
х
y
х
у
n
х
х
n
х
х
у
х
—
а
z
z
n
z
—
—z
n
z
z
n
z
—z
z
—
a
Σ
−
Σ
Σ
−
Σ
=
Σ
−
Σ
Σ
Σ
−
Σ
Σ
=
Σ
−
Σ
Σ
⋅
Σ
−
Σ
=
Σ
−
Σ
Σ
Σ
−
Σ
Σ
=
II. Regressiya tenglamasi parabola
2
1
0
€
х
У
Х
α
α
+
=
ko‘rinishda ifoda qilinsa,
parametrlarni aniqlash formulalari quyidagicha:
(10.14).
)
(
(10.13);
)
(
2
2
4
2
2
1
2
2
4
2
2
4
0
х
х
n
х
у
yх
n
а
х
х
n
х
yх
х
y
а
Σ
−
Σ
Σ
⋅
Σ
−
Σ
=
Σ
−
Σ
Σ
Σ
−
Σ
Σ
=
Ikkinchi tartibli parabola shaklidagi regressiya tenglama quyidagi ko‘rinishga
ega
2
2
1
€
х
в
х
в
У
Х
+
+
=
α
(10.15)
Agar to‘g‘ri chiziqli bog‘lanishda omil o‘zgaruvchanligi ko‘lami chegarasida
uning bir birligiga nisbatan natijaviy belgi o‘rtacha o‘zgarishi deyarlik o‘zgarmas
miqdor bo‘lsa, paraboloid korrelyatsiyada esa U - belgi bir birligiga nisbatan X belgi
o‘zgarishi omil qiymati o‘zgarishi bilan bir me’yorda o‘zgaradi. Oqibatda bog‘lanish
xatto o‘z ishorasini qarama-qarshisiga almashtirib, to‘g‘ri bog‘lanishdan teskari yoki
teskaridan to‘g‘riga aylanishi mumkin. Bunday xususiyat ko‘pchilik tizimlarga
xosdir.
Ikkinchi tartibli parabola uchun, kichik kvadratlar usuliga binoan, normal
tenglamalar tizimi quyidagicha:
(10.16).
2
4
2
3
1
2
3
2
2
1
2
2
1
Σ
=
Σ
+
Σ
+
Σ
Σ
=
Σ
+
Σ
+
Σ
Σ
=
Σ
+
Σ
+
yx
x
b
x
x
x
a
yx
x
b
x
x
x
a
y
x
b
x
b
na
Masalan, yangi o‘zlashtirilgan yerda paxta hosildorligi va 1 ga ekinga berilgan
go‘ng haqida quyidagi ma’lumotlar berilgan.
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
10.4-jadval.
Paxta hosildorligi bilan go‘ng berish orasidagi bog‘lanishni aniqlash
1 ga chiqaril-
gan go‘ng (t),
x
Hosil-
dorlik s/ga,
y
yx
x
2
x
2
y
x
3
x
4
x
y€
1
2
3
4
5
6
7
8
9
18,2
20,1
23,4
24,6
25,6
25,9
23,6
22,7
19,2
18,2
40,2
70,2
98,4
128,0
155,4
165,2
181,6
172,8
1
4
9
16
25
36
49
64
81
18,2
80,4
210,6
393,6
640,0
932,4
1156,4
1452,8
1555,2
1
8
27
64
125
216
343
512
729
1
16
81
265
625
1296
2401
4096
6561
17,7
20,9
23,3
24,8
25,5
25,3
24,2
22,2
19,4
45
203,3
1030,0
285
6439,6
2025
15342
203,3
(10.16) tenglamalar tizimiga tegishli ma’lumotlarni qo‘yib, uni yechamiz
(1)
95
3799
380b
6523
12824
1805
285
6428
9025
1425
285
_
45)
:
(2025
6,333
*
9)
:
(285
31,666
6
.
39
15342
2025
285
1030
2025
285
45
3
,
203
285
45
9
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
=
+
=
+
+
=
+
+
=
+
+
=
+
+
=
+
+
b
b
b
a
b
b
a
b
b
a
b
b
a
b
b
a
So‘ngra
220
(2)
1
_ 285
2025
15342
6440
285
1805
12824
6523
2518
84
1
2
1
2
2
а
в
в
а
в
в
в
в
+
+
=
+
+
=
+
= −
v
2
= - 0,4326.
(1) tenglamaga v
2
qiymatini qo‘ysak:
380v
1
+ 3799 (-0,43273) = 95
v
1
= 4,55.
Birinchi tenglamaga v
1
va v
2
qiymatlarini qo‘yib,
9a + 45(4,5763) + 285(-0,43273) = 203
Bundan a = 13,533
У
в
в
Х
=
+
−
13 533
4 55
0 4326
1
2
2
,
,
,
.
Demak, go‘ng berilmaganda hosildorlik 13,5 s/ga bo‘lishi mumkin edi. Har bir
1 t go‘ng hosildorlikni 4,6 s/ga oshirgan va shu bilan birga qo‘shimcha berilgan
organik o‘g‘it hisobiga hosildorlik 0,4 s/ga pasaya borgan.
Paraboloid korrelyatsion bog‘lanish zichligi nazariy korrelyatsion munosabat,
korrelyatsiya va determinatsiya indekslari yordamida baholanadi.
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
III. Regressiya tenglamasini darajali funksiya ko‘rinishda
1
0
€
a
Х
x
a
У
=
aniqlash
uchun
avval
uni
logarifmlab
ln
ln
€
ln
1
0
x
a
a
У
Х
+
=
so‘ngra
z
=
lnx
b,
=
lna
,
€
У€
ln
0
Х
Z
U
=
almashtirishlar yordamida chiziqli tenglama hosil qilinadi:
z
a
b
U
Z
1
€
+
=
. Yuqoridagi formulalarga asosan a
1
va b larni aniqlab hamda kiritilgan
almashtirishlardan foydalanib quyidagini yozish mumkin:
(10.18)
;
)
ln
(
)
(ln
ln
ln
ln
ln
(10.17),
;
)
ln
(
)
(ln
ln
ln
ln
)
(ln
ln
ln
2
2
1
2
2
2
0
x
x
n
x
y
x
y
n
a
x
x
n
x
x
y
x
y
a
b
Σ
−
Σ
Σ
Σ
−
Σ
=
Σ
−
Σ
Σ
⋅
Σ
−
Σ
Σ
=
=
U holda
0
ln
0
a
e
a
=
10.7. Bir omilli regressiya tenglamasini baholash va tahlil qilish.
Juft korrelyatsiya koeffitsiyenti
Korrelyatsion bog‘lanish kuchini baholashda korrelyatsiya indeksidan
foydalaniladi:
2
2
2
2
€
1
У
У
У
Х
i
σ
δ
σ
σ
ε
−
=
=
10.19
Bu korrelyatsiya indeksining kvadrati determinatsiya indeksi deb ataladi.
10.3-jadvaldagi misolimizda:
s/ga.
35
,
29
70
2066
2066
64
.
60542
18
*
07
,
32
40
*
09
,
29
12
*
11
,
26
2
2
2
2
=
=
=
=
+
+
=
∑
∑
у
s
yn
n
y
y
y
x
0,498.
=
i
248
,
0
16
.
15
76
.
3
16
,
15
70
2066
70
62038
)
(
76
,
3
35
,
29
70
64
,
60542
)
(
2
2
2
2
2
2
2
2
2
€
=
=
=
−
=
−
=
=
−
=
−
=
i
y
y
y
y
y
х
y
x
σ
σ
Xususan, bog‘lanishning shakli to‘g‘ri chiziqli bo‘lganda determinatsiya va
korrelyatsiya indekslari mos ravishda chiziqli determinatsiya va korrelyatsiya
koeffitsiyentlari (r
2
va r) deb yuritiladi.
Gruppalangan to‘plam uchun korrelyatsiya koeffitsiyenti bunday hisoblanadi:
]
)
(
][
)
(
[
2
2
2
2
X
X
У
У
x
У
ух
xn
n
x
n
yn
n
y
N
xn
yn
yxn
N
r
Σ
−
Σ
Σ
−
Σ
Σ
Σ
−
ΣΣ
=
. 10.20
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
Yuqoridagi misolda (10.3-jadval)
.
568
,
0
3
,
28329
16080
)
136900
147700
)(
4268350
4342660
(
764420
780500
)
370
2110
*
70
)(
2066
62038
*
70
(
370
*
2066
11150
*
70
2
2
=
=
−
−
−
=
=
−
−
−
=
r
Demak, korrelyatsiya indeks bilan korrelyatsiya koeffitsiyenti orasidagi
farq juda kichik. Odatda
1
,
0
)
(
2
2
<
−
r
i
bo‘lsa, to‘g‘ri chiziqli regressiya tenglamasi
orqali
bog‘lanishni
ifodalash
o‘rinli
hisoblanadi.
misolimizda
1
,
0
075
,
0
323
,
0
248
,
0
568
,
0
492
,
0
2
2
2
<
−
=
−
=
−
−
−
r
i
Korrelyatsiya koeffitsiyentining kattaligi esa regressiya tenglamasining
funksional bog‘lanishga yaqinligini ko‘rsatadi. Bu yerda kuzatilgan taqsimot belgilari
orasida to‘la adekvat bog‘lanish mavjud deb hisoblanayotir. Ammo hayotda bunday
to‘liq moslik bo‘lmaydi. Shu sababli korrelyatsiya indeksi bilan korrelyatsiya
koeffitsiyenti orasidagi farq haqiqiy bog‘lanish shakli qanchalik to‘g‘ri chiziqli
bog‘lanishga mos kelishini baholaydi.
Aniqlangan regressiya va korrelyatsiya ko‘rsatkichlari har doim mohiyatli
bo‘lavermaydi. Shuning uchun ularning mohiyatli ekanligini tekshirib ko‘rish zarur.
Regressiya va korrelyatsiya ko‘rsatkichlarining mohiyatligi Styudent (t), Fisher (F)
va boshqa mezonlar yordamida baholanadi.
Regressiyaning chiziqli tenglamasi parametrlarining mohiyatli ekanligini
tekshirishda t - mezondan foydalaniladi. Buning uchun har bir parametrga mos
kelgan t ning haqiqiy qiymatlari quyidagi formulalar bilan hisoblanadi:
ε
ε
δ
σ
δ
2
,
2
1
0
1
0
−
=
−
=
n
a
t
n
a
t
x
a
a
(10.21)
So‘ngra t mezonning hisoblangan haqiqiy qiymatlari t
haq
uning erkin darajalar soni n -
2 va qabul qilingan mohiyatli darajasi
α
ga mos kelgan nazariy qiymati bilan
taqqoslab ko‘riladi. Mezonning nazariy qiymati (t
jadv
) Styudent taqsimoti jadvalidan
aniqlanadi. Agar biror parametr uchun t
haq
≥
t
jadv
bo‘lsa, u holda shu parametr qabul
qilingan daraja bilan mohiyatli hisoblanadi. Parametr xatosining o‘rtachasi
quyidagicha hisoblanadi:
2
2
1
0
a
−
=
−
=
Ε
Ε
n
n
x
a
σ
δ
µ
δ
µ
(10.22)
Korrelyatsiya indeksining mohiyatli ekanligi Fisher kriteriyasi bilan
tekshiriladi. Kriteriyaning F
haq
haqiqiy qiymati:
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
1
1
2
2
−
−
−
−
=
m
m
n
i
i
F
haq
(10.23)
Bu yerda: n - to‘plam soni; m - tenglama parametrlari soni.
10.3-jadvaldagi
misolda
498
,
0
89
,
3
94
,
1
=
=
I
5
,
22
1
2
2
70
498
,
0
1
498
,
0
2
2
=
−
−
⋅
−
=
haq
F
64
1
3
70
1
=
−
−
=
ν
2
1
3
2
−
−
=
ν
05
,
0
=
α
bilan
5
,
19
=
jad
F
qiymatini aniqlanib, u bilan
haqiqiy qiymati solishtiriladi:
5
,
19
5
,
22
,
>
>
chunki
F
F
jad
haq
Korrelyatsiya koeffitsiyentining mohiyatlilik darajasini Styudent t - mezoni
bilan ham tekshirish mumkin. Agar ushbu tengsizlik
jadval
haq
t
r
n
r
t
≥
−
−
=
2
1
2
(10.24)
o‘rinli bo‘lsa, korrelyatsiya koeffitsiyenti mohiyatli
bo‘ladi.
10.3-misolda
71
,
8
568
,
0
1
2
70
568
,
0
2
=
−
−
=
е
266
,
0
=
jadval
t
(0,01 muhimlik darajasi bilan).
To‘plamning miqdori juda kichik bo‘lganda
korrelyatsiya indeksining aniqligini oshirish uchun
qoldiq dispersiyaga quyidagicha tuzatish kiritiladi:
2
2
uzatilgan
е
t
е
m
n
n
δ
δ
−
=
(10.25)
bu holda omilli dispersiya
.
2
2
€
tuz
y
y
x
δ
σ
σ
−
=
Regressiya tenglamasini tahlil qilishda natijaviy belgining omil belgiga
nisbatan elastiklik koeffitsiyentidan ham foydalaniladi. Elastiklik koeffitsiyenti (E)
omil belgining 1% o‘zgarishi bilan natijaviy belgining o‘rtacha necha foiz
o‘zgarishini ifodalaydi:
y
x
y
Э
i
x
x
*
€
∂
∂
=
(10.26)
Bu yerda
дy
д
x
х
$
- regressiya tenglamasining x bo‘yicha xususiy hosilasi.
Formuladan kelib chiqadiki, umuman elastiklik koeffitsiyenti o‘zgaruvchi
miqdor bo‘lib, uning qiymati omil belgining (
i
x
) qiymatiga qarab o‘zgaradi.
Chiziqli regressiya tenglamasi uchun elastiklik koeffitsiyenti
)
/(
1
0
1
x
a
a
x
a
Э
+
=
(10.27)
Faqat bog‘lanishning daraja funksiyasi
x
a
y
1
a
0
=
uchun elastiklik koeffitsiyenti
o‘zgarmas miqdor bo‘ladi, ya’ni Eqa
1
.
Elastiklik koeffitsiyenti
omil belgining 1% ga
o‘zgarganda natija qancha
foizga
o‘zgarishini
aniqlaydi
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
Do'stlaringiz bilan baham: |