Апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot», 2021. 72 б

Апрель  2021  17-қисм

Тошкент

бўлди. Халқаро математиклар жамоаси фаолияти сифатида 1897-йил Цюрихда ва 1900-йил-

да Парижда ўтказилган халқаро математиклар конгрессини иқтибос қилиш мумкин. 1-сида 

А.Пуанкаренинг ғоялари етакчи мазмунда бўлди, 2-сида эса Д.Гильберт ўзининг машҳур 23 

муаммосини тақдим қилди.

  XX аср да математика таълими (Нима учун ўқитилади? Нималар ўрганилади? Қандай 

ўрганилади?) халқаро миқёсда конгресс шаклида муҳокама қилиш анъанага айланиб бош-

ланди. 1956-йил ЮНЕСКО томонидан ташкил этилиб, Женевада ўтказилган халқ таълими 

бўйича XIX халқаро конференцияда математика таълимига тааллуқли 30та методик тавсия 

ва истиқбол йўналишлари тақдим қилинди. Уч тавсиясини мисол тариқасида ўзим муҳим 

деб билганим учун келтираман: 1) Математикани билиш жараёни ташқи фаолиятдан онг-

ли (ички) психологик фаолият каби босқичлардан ўтиб ривожланиб боради. Бу динамика 

эътиборга  олиниши  зарур.  2)  Индивидуал  тадқиқотларни,  шунингдек  гуруҳга  бирлашиб 

олиб бориладиган тадқиқотларни рағбатлантириш. 3) Математик тафаккурни фикрни аниқ, 

содда, қисқа ифодалаш орқали ривожлантириш. Бу талаблар ҳозирги кунда ҳам эътиборга 

моликдир.

Изоҳлар:

1)“Геодезия”-тўлиқ  номи  (арабчадан  таржимаси)”  Масканлар  орасидаги  масофаларни 

аниқлаш учун жойларнинг чегараларини белгилаш”. 

2) “Тафҳим”-тўлиқ номи ”Илми нужумдан бошланғич маълумотларни англатиш”. 

3) “Минералогия”- тўлиқ номи “Жавоҳирларни билиш учун маълумотлар тўплами”

4)  “Ҳиндистон”  -тўлиқ  номи  “  Ҳиндларнинг  ақлга  сиғадиган  ёки  сиғмайдиган 

таълимотларининг ҳақиқатини аниқлаш”, 13 йил давомида ёзган ва 80 бобдан иборат асари. 

5) “Сайдана” -тўлиқ номи “Табобатда доришунослик”, Берунийнинг энг сўнгги асари. Олим 

жуда кексайиб қолганда уни ёза бошлаб, тўла таҳрир қилишга улгурмай вафот этди.