Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

108 - САВОЛ: 
ҚАДРИЯТ – БУ ҚАНДАЙ ТУШУНЧА? 
ЖАВОБ: Қадрият – кишининг жамиятда тутган ўрни, обрў-
эътибори, ҳурмати, нуфузи.
Қадрият – бу теварак - атрофдаги нарсаларнинг, кишининг 
жамият учун ижобий ёки салбий аҳамиятини кўрсатувчи 
тушунча бўлиб, ахлоқий тамойиллар, ғоялар, йўл-йўриқлар ва 

---

85 
мақсадларда ифодаланганлар ана шу тушунчага баҳо бериш 
мезони ва усуллари бўлиб ҳисобланади. 
Умуман олганда қадриятлар ижтимоий-тарихий тараққиёт 
маҳсули, объект-субъект муносабати натижасида юзага чиқа-
диган ҳодисалар мажмуасидан иборат бўлиб, қадрият 
тушанчаси кишиларнинг турли соҳадаги турмуш зарурати 
асосида аввало, ишлаб чиқариш турли меҳнат йўналишлари 
соҳаларидаги фаолият учун фойда келтирадиган нарсалар, 
ҳодисалар мажмуаси билан боғлиқ равишда юзага келади. 
Сўнгра аста-секин субъект фаоллигининг орта бориши билан 
нисбатан мустақил соҳа сифатида амал қила бошлайди. 
Қадриятларнинг соҳаларини қуйидаги йўналишларда учра-
тиш мумкин: 

табиий қадриятлар; 

моддий қадриятлар; 

маънавий қадриятлар; 

эстетик қадриятлар; 

миллий қадриятлар; 

умуминсоний қадриятлар. 

таълимий қадриятлар ва шу кабилар. 
КЎРСАТМА: Ҳар қандай ижодкор ўз илмий тадқиқот ишининг 
самарадорлигини ўйласа энг аввало, умуминсоний қадриятларни 
доимо диққат марказида тутиш керак. Бунга сабаб умуминсоний 
қадриятларнинг асосини курраи заминдаги илм-фанни тараққий 
эттириш, дунё бўйича тинчлик ва барқарорликни сақлаш, экологик 
муаммолар ечимини излаш, ядровий қуроллар пойгасини тўхтатиш, 
турли халқлараро хавфларни олдини олиш, турли касалликларнинг 
олдини олиш, табиатни муҳофаза қилиш, қашшоқлик ва савод-
сизликка барҳам бериш, саноат хомашёси, энергия манбаларини 
яхшилаш, коинот ва жаҳон океани ресурсларини ўзлаштириш ҳамда 
шу кабилар билан боғлиқ бўлган муаммоларни ташкил этади.