Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

910 - САВОЛ: 
СОЛИШТИРМА ТАДҚИҚОТЛАРНИНГ 
ХУСУСИЯТЛАРИ ҲАҚИДА ҚАНДАЙ 
ФИКРДАСИЗ? 
ЖАВОБ: Илмий тадқиқотлар ичида солиштирма тадқиқотлар 
ҳам мавжуд бўлиб, унинг хусусияти, солиштиришнинг рационал 
мезонларини қидириш зарурлигини ва мос соҳа (йўналиш) бўйича 
етарли илмий салоҳият талаб этилади. Бу илмий салоҳиятнинг 
ифодаларидан бири умумлаштириш номли тадқиқот методи 
бўлиб, у илм-фан учун хусусийдан умумийга ривожланишни 
ифодалайди ва уни индукция усули деб юритилади. 
КЎРСАТМА: Бундай усулларнинг тадқиқот муаммоси, мақсад 
– вазифалари, ишчи фарази ва айниқса, тажриба - синов иш-
ларининг босқичларига нисбатан муносабатлари, имкониятлари 
ва афзалликлари ўрганилиб чиқилиши керак. Ушбу ўрганилиш 
жараёнида белгиланган кўрсаткичларнинг табиати тадқиқот 
мазмунига мос келиши танланган услубга эквивалент услуб 
борлиги ва у мавжуд услублар ичида режалаштирилган тадқиқотга 
энг муқобил эканлиги аниқланмоғи лозим.
911- САВОЛ: 
СОНЛИ МАЪЛУМОТЛАР ҲАҚИДА ҚАН-
ДАЙ ФИКРДАСИЗ? 
ЖАВОБ: Сонли маълумотлар – бу сифатий маълумотлардан 
фарқли ўлароқ бўлган, истеъмолга тайёрланган маълумотлар, яъни 
фақат сонлардан иборат бўлади. Сифатий маълумотлардан ҳам сонли 
маълумотлар ҳосил бўлади, фақат уларни кодлаштириш керак бўлади 
ва кейин улар ҳам сонли маълумотлар сирасига киради. 
КЎРСАТМА: Ҳар қандай тадқиқот ишида турли маълумотлар 
билан иш кўришга тўғри келади. Улар: эмперик; аналитик; 
физиологик; функционал – тажрибавий каби кўринишларда 
бўлади. Бунда тадқиқот соҳаси ва йўналишига эътибор берсангиз, 
унда қайси маълумотларга мурожаат қилиш кераклигини билиб 
оласиз. 

---

571 
912 - САВОЛ: 
СТАНДАРТ ДЕГАНДА НИМАНИ ТУШУ-
НАСИЗ? 
ЖАВОБ: Стандарт – бу кўпчилик манфаатдор томонларнинг 
келишуви асосида ишлаб чиқилган ва маълум соҳаларда энг 
мақбул даражали тартиблаштиришга йўналтирилган ҳамда 
фаолиятнинг ҳар бир турларига ёки натижаларига тегишли бўлган 
умумий ва такрор қўлланиладиган қоидалар, тавсиялар, талаблар 
ва усуллар белгиланган ва тан олинган идора томонидан 
тасдиқланган меъёрий ҳужжатдир. 
КЎРСАТМА: Стандарт – андоза бўлиб, у таълимда таълим 
олувчига қўйилган минимум талабдир, яъни таълим олувчининг 
эгаллаши лозим бўлган билимига, кўникмаси ва малакасига 
қўйилган минимум талабдир. Бунда таълим олувчи мазкур 
стандарт асосида баркамол шахс бўлиб шаклланади.