Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

653 - САВОЛ: ЭКСПЕРТ – БУ КИМ? 
ЖАВОБ: Эксперт – бу муаммо ечими бўйича оптимал ечимни 
танлай олиш қобилиятига эга бўлган юқори малакали мутахассис. 

---

426 
КЎРСАТМА: Тадқиқотчининг илмий тадқиқот ишини олиб 
боришида эксперт (илмий раҳбар ёки шу соҳанинг етук 
мутахассиси ёки илмий тадқиқот ишини олиб бораётган муассаса 
раҳбари) фикрини эътиборга олиш керак. 
654 - САВОЛ: 
ЭКСПЕРТ ТИЗИМ ҚОБИҒИНИНГ ВАЗИ-
ФАСИ НИМАДАН ИБОРАТ? 
ЖАВОБ: Эксперт тизим қобиғининг вазифаси муаммога тегиш-
ли билимлар базасини яратиш орқали муаммо ечимини топишга 
мослаштирилган дастурий таъминотни тайёрлашдан иборат. 
КЎРСАТМА: Бундай вазифани бажариш учун муаммо 
ечимини топишга мос аниқ, мукаммал билимлар базасини 
шакллантириб олиш керак. 
655 - САВОЛ: 
ЭКСПЕРТ ТИЗИМЛАРДАН ФОЙДАЛА-
НИШДА НИМАЛАРГА ЭЪТИБОР БЕРИ-
ЛАДИ?
ЖАВОБ: Ҳар қандай эксперт тизимларни яратиш ва ундан 
фойдаланишда қуйидагиларга эътибор бериш керак: 

эксперт тизимларга ўз билимини беришга қодир 
мутахассислар борлигига; 

муаммони ҳал қилишдаги катта ҳажмдаги ахборотлар ва 
билимларнинг бўлишлигига; 

предмет соҳасида ахборотнинг тўлиқ бўлмай қолган 
ҳолларида эвристик методларни қўллай билишлигига; 

хотирада сақлаш учун тўпланган ахборотни етарли даражада 
тўлиқ ва аниқ бўлишини таъминлашга; 

эксперт тизимлар фаолиятининг оптимал вариантда олиб 
боришни таҳлил қилиш, баҳолаш ва ундан фойдаланишда тегишли 
мезон ва тамойилларни ишлаб чиқилганлигига; 

олинган натижаларни нечоғлик ишончли эканлигига ва шу 
кабилар. 
КЎРСАТМА: Эксперт тизимлардан самарали фойдаланишни 
ўйлаган тадқиқотчи ўзининг олиб борадиган илмий тадқиқот 
ишининг алгоритмик тизимини ёки мақсадлар кетма - кетлигини 

---

427 
тузиб олиш керак ва уларнинг ҳар бир босқичидаги натижасини 
назорат қилишда эксперт тизимлар ишидан фойдаланилса 
мақсадга етишдаги четланишлар олди олинади.