Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

11 - САВОЛ: 
АХБОРОТЛАШГАН ЖАМИЯТ ДЕГАНДА 
ҚАНДАЙ ЖАМИЯТ ТУШУНИЛАДИ? 
ЖАВОБ: Ахборотлашаган жамият – бу кўпчилик иш-
ловчиларнинг ахборот, айниқса, унинг олий шакли бўлмиш 
билимларни ишлаб чиқариш, сақлаш, қайта ишлаш, керакли 
манбаларга узатиш ва амалга ошириш билан боғлиқ бўлган 
жамиятдир. 
Ахборотлашган жамиятда нафақат ишлаб чиқариш, балки 
турмуш тарзи ва ҳаттоки қадриятлар тизими ҳам ўзгаради. Бу 
жамиятда интеллект, билимлар ишлаб чиқилади ва истеъмолга 
киритилади, натижада мунтазам равишда ақлий меҳнат билан 

---

21 
шуғулланишига олиб келади. Бу соҳадаги ишлар ривожи бевосита 
таълим-тарбия ва илмий муассасалардаги олимлар, мутахассислар 
ижодий меҳнати билан боғлиқдир. Буларни янги ўқув 
адабиётларсиз ва ўқитишнинг янги педагогик технологияларисиз, 
жумладан, ахборот технологияларисиз тасаввур этиб бўлмайди. 
КЎРСАТМА: 1. Илмий тадқиқот ишида ахборотлардан 
фойдаланиб билимлар банкини ташкил этишга ҳаракат қилинг, 
чунки бу ижодий фаолиятда мустаҳкам интеллектуал дидактик 
асос бўла олади. 
2. 
Ахборотлаштиришда 
замонавий 
компьютерлардан 
фойдаланишга алоҳида аҳамият беринг. Бунга сабаб илмий 
тадқиқот ишидаги ихтиёрий катта ҳажмдаги маълумотларни улар 
хотирасида сақлаш ва қайта ишлаш мумкин. 
12 - САВОЛ: 
ИНСОНИЯТ ЦИВИЛИЗАЦИЯСИНИ АХ-
БОРОТ ЦИВИЛИЗАЦИЯСИ ДЕБ АТАШ 
МУМКИНМИ? 
ЖАВОБ: Ахборот цивилизацияси – ахборотларни тўплаш ва 
ундан фойдаланиш ҳамда ахборот муҳит, ўзи ҳақида ахборот 
яратиш учун энг кўп маълумот олишга қодир бўлган жараён. 
Инсоният ҳаёти ва унинг тараққиёти жамиятни ахбо-
ротлаштириш билан боғлиқ ҳолда ўрганилади, яъни инсоннинг 
ҳар бир ҳаракати ахборот олиш ва узатиш ёки ундан фойдаланиш, 
уни ўрганиш, ўзлаштириш, сақлаш ва бойитишдан иборат, бу 
ҳозирги инсоният цивилизациясини ахборот цивилизацияси, деб 
аташга олиб келади. 
Ахборотларни авлоддан-авлодга узатишнинг аҳамияти 
таълим-тарбия ишининг аҳамияти билан ҳамоҳангдир. Яъни, ушбу 
жараён таълим-тарбия цивилизациясининг мавжудлик шарти 
бўлиб ҳисобланади. 
КЎРСАТМА: Ахборот цивилизацияси билан боғлиқ фаолият 
юритишда тадқиқотчи унинг бош белгисига жиддий эътибор 
бериш керак. 
Цивилизациянинг бош белгиси – бу ахборотни тўплаш, 
мавҳум (абстракт) таҳлил қилиш ва ундан ўз интеллектуал 
салоҳиятини бойитишда фойдаланишдан иборат. 

---

22