Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
204 - САВОЛ: 
БИРИНЧИ РЕНЕССАНС ҲОДИСАСИ ДЕ-
ГАНДА ҚАНДАЙ ҲОДИСА ТУШУ-
НИЛАДИ? 
ЖАВОБ: Биринчи Ренессанс IX – XII асрларда Марказий 
Осиёдаги маданий юксалиш даври бўлиб ҳисобланади. Бу даврда 

---

153 
Мовароуннаҳр бутун мусулмон оламида илмий ва маданий 
жиҳатдан энг ривож топган ўлка сифатида машҳур бўлиб, бу ерда 
қадимий анъаналар билан араб, форс, қисман ҳинд ҳамда қадимги 
юнон илмий-маданий анъаналари уйғунлашуви ҳодисалари рўй 
бера бошлади. Уларнинг маҳсули сифатида астраномия, 
математика, тиббиёт, кимё, доришунослик, жўғрофия каби фан 
тармоқлари ривож топди. Бу ерда махсус ҳадисшунослик ва ислом 
фиқҳшунослик мактаблари шаклланиб, тарихшуносликда ҳам 
муҳим асарлар вужудга келди. 
Бу давр маънавиятнинг муҳим томонларидан бири шундаки, 
бунда олим, донишманд, шоирларнинг кўпчилиги қомусий 
билимларга эга бўлиб, илмлар бир-бирларидан ажралмас, узвий 
боғлиқ ҳолда мавжудлиги характерли эди. 
КЎРСАТМА: Марказий Осиёда “Илк Уйғониш даври” ҳақида 
сўз борганда, қуйидаги омилларни алоҳида кўрсатиш керак: 
1. IX – XII асрларда араб халифалигидан қутилиб, ерли 
мустақил давлатларнинг вужудга келганлиги. 
2. Ягона дин – Ислом туфайли катта ҳудуд – Яқин ва Ўрта 
Шарқдаги турли халқлар, мамлакатлар ўртасидаги алоқаларнинг 
ривож топиши, маданият, маънавиятда маълум умумийлик 
вужудга кела бошлаганлиги. 
3. Олдинги “Ипак йўли” аҳамиятининг ошуви, мамлакат-
лараро савдо-сотиқнинг, ҳунармандчиликнинг кўпайгани, шаҳар-
ларнинг ривожи. 
4. Жаҳон маданияти аввал эришган ютуқлар, хусусан, қадимги 
юнон, ҳинд, эрон маданияти, илм-фан ютуқлари инкор этилмай, 
аксинча, ворислик давом қилгани, ундан кенг фойдаланганлиги ва 
шу кабилар. 
205 - САВОЛ: 
БОТАНИКА ФАНИ ҚАНДАЙ МАНБА-