Microsoft Word 127b2635c69e0ccce220d54f0a4d206a612d9bae85273c7ad237f9e445cb2da1

  G’aznachilik faoliyatining umumiy tavsifi   

G’aznachilikka  O’zbekiston  Respublikasi  Moliya  vaziri  o’rinbosari, 

O’zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi  tomonidan  tayinlangan  Davlat 

---

150 

 

G’aznachisi  rahbarlik  qiladi.  O’zbekiston  Respublikasi  Moliya  Vazirligining 

buyrug’iga  muvofiq  G’aznachilikning  hududiy  organlari  tuziladi  va  tugatiladi. 

G’aznachilik  organlarining  xarajatlarini  moliyalashtirish  respublika  byudjetidan 

amalga oshiriladi.  

Moliya  vazirligi  G’aznachiligi  O’zbekiston  Respublikasi  Moliya  Vazirligi 

tomonidan  berilgan  vakolatlar  doirasida  g’aznachilikning  yagona  hisobraqami  va 

uning  subschyotlarini  boshqarishni  amalga  oshiradi.  G’aznachilikning  vakolat 

berilgan  lavozimdagi  shaxslaridan  boshqa  hech  bir  yuridik  shaxs  yoki  jismoniy 

shaxs  g’aznachilikning  yagona  hisobraqami  mablag’laridan  pul  o’tkazish  uchun 

bankka to’lov topshiriqnomasini berish huquqiga ega emas.  

G’aznachilikning  yagona  hisobraqami  O’zbekiston  Respublikasining 

Markaziy  Bankida  ochiladi.  O’zbekiston  Respublikasi  Markaziy  Bankining 

hududiy  boshqarmalarida  g’aznachilikning  yagona  hisobraqami  subschyotlari 

ochiladi. 

Respublika 

mintaqalarida 

davlat 

xarajatlarini 

o’z 

vaqtida 

moliyalashtirishni  ta’minlash  maqsadida  G’aznachilikning  topshirig’i  bilan 

Markaziy  Bank  tomonidan  butun  ish  kuni  mobaynida  subschyotlarga  va 

subschyotlardan  pul  mablag’larini  o’tkazish  tashkil  etiladi.  Mablag’  o’tkazish  va 

davlatning  pul  mablag’larini  xarajat  qilish  uchun  faqat  Moliya  Vazirligi  ruxsati 

bilan  bank  schyotlarini  ochish  mumkin.  Bu  huquq  Davlat  G’aznachisiga  Moliya 

Vazirligining buyrug’i bilan yuklatilgan.  

O’zbekiston  Respublikasining  Markaziy  Banki  va  G’aznachilik  o’rtasidagi 

o’zaro munosabatlarga taalluqli masalalar ular o’rtasida tuzilgan shartnoma asosida 

tartibga  solinadi.  G’aznachilik  yilda  kamida  bir  marta  ushbu  shartnomalarning 

tahlilini  o’tkazishi  shart,  agar  G’aznachilik  fikri  bo’yicha  shartnomalarni  ko’rib 

chiqish  talab  etilsa,  ikkala  tomon  talablarini  qondirish  maqsadida  shartnomalarni 

qayta tuzish tadbirlari ko’riladi. 

G’aznachilikka  O’zbekiston  Respublikasi  Moliya  vaziri  o’rinbosari, 

O’zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi  tomonidan  tayinlangan  Davlat 

G’aznachisi  rahbarlik  qiladi.  O’zbekiston  Respublikasi  Moliya  Vazirligining 

buyrug’iga  muvofiq  G’aznachilikning  hududiy  organlari  tuziladi  va  tugatiladi. 

---

151 

 

G’aznachilik  organlarining  xarajatlarini  moliyalashtirish  respublika  byudjetidan 

amalga oshiriladi.  

G’aznachilikning  yagona  hisobraqami  O’zbekiston  Respublikasining 

Markaziy  Bankida  ochiladi.  O’zbekiston  Respublikasi  Markaziy  Bankining 

hududiy  boshqarmalarida  g’aznachilikning  yagona  hisobraqami  subschyotlari 

ochiladi. 

Respublika 

mintaqalarida 

davlat 

xarajatlarini 

o’z 

vaqtida 

moliyalashtirishni  ta’minlash  maqsadida  G’aznachilikning  topshirig’i  bilan 

Markaziy  Bank  tomonidan  butun  ish  kuni  mobaynida  subschyotlarga  va 

subschyotlardan  pul  mablag’larini  o’tkazish  tashkil  etiladi.  Mablag’  o’tkazish  va 

davlatning  pul  mablag’larini  xarajat  qilish  uchun  faqat  Moliya  Vazirligi  ruxsati 

bilan  bank  schyotlarini  ochish  mumkin.  Bu  huquq  Davlat  G’aznachisiga  Moliya 

Vazirligining buyrug’i bilan yuklatilgan.  

O’zbekiston  Respublikasining  Markaziy  Banki  va  G’aznachilik  o’rtasidagi 

o’zaro munosabatlarga taalluqli masalalar ular o’rtasida tuzilgan shartnoma asosida 

tartibga  solinadi.  G’aznachilik  yilda  kamida  bir  marta  ushbu  shartnomalarning 

tahlilini  o’tkazishi  shart,  agar  G’aznachilik  fikri  bo’yicha  shartnomalarni  ko’rib 

chiqish  talab  etilsa,  ikkala  tomon  talablarini  qondirish  maqsadida  shartnomalarni 

qayta tuzish tadbirlari ko’riladi. 

Davlat  byudjetining  kassaviy  ijrosini  amalga  oshirish  jarayonida 

G’aznachilik tijorat banklari bilan ham shartnoma tuzadi. Bu banklarning ro’yxati 

O’zbekiston  Respublikasi  Markaziy  Banki  tavsiyasidan  keyin  aniqlanadi. 

O’zbekiston  Respublikasi  Markaziy  Banki  va  tijorat  banklari  G’aznachilik  talabi 

bilan quyidagi ma’lumotlarni berishga majbur:  

  byudjet  tashkilotlarining  bankda  ochilgan  shaxsiy  hisobraqamlari,  unda 

mablag’lar aylanishi va qoldig’i to’g’risida ma’lumot; 

  G’aznachilik  so’ragan  aniq  byudjet  tashkilotining  yoki  uning  tavsiyasi 

bilan ochilgan bank hisobraqamidagi mablag’lari to’g’risida ma’lumot. 

Davlat  byudjetining  ijrosi  to’g’risidagi  hisobot  G’aznachilik  tomonidan 

O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga taqdim etiladi. Davlat byudjeti g’azna 

ijrosining buxgalteriya hisobi G’aznachilik tomonidan, shuningdek, davlat soliq va 

---

152 

 

bojxona  xizmati  organlari,  byudjet  tashkilotlari  hamda  davlat  maqsadli 

jamg’armalarini taqsimlovchi organlar tomonidan davlat byudjetining g’azna ijrosi 

buxgalteriya  hisobining  yagona  hisoblar  rejasi  va  byudjet  tasnifi  asosida  tashkil 

etiladi  hamda  amalga  oshiriladi.  Davlat  byudjeti  g’azna  ijrosining  buxgalteriya 

hisobi yagona hisoblar rejasi O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 

ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.  

G’aznachilik  yuridik  va  jismoniy  shaxslarga  ular  tomonidan  ortiqcha 

to’langan  soliqlar,  yig’imlar  va  boshqa  majburiy  to’lovlar  summalari,  qonun 

xujjatlarida  belgilangan  tartibda  yagona  g’azna  hisobraqamidan  yoki 

G’aznachilikning boshqa bank hisobraqamlaridan qaytarilishini amalga oshiradi. 

O’zbekiston  Respublikasi  Byudjet  Kodeksiga,  shuningdek,  turli  darajadagi 

davlat  boshqaruvi  o’rtasida  tushumlar  taqsimotini  tartibga  soladigan    boshqa 

qonunlarga muvofiq, G’aznachilik tushumlarni turli darajadagi byudjetlar o’rtasida 

taqsimlash uchun javobgar hisoblanadi. G’aznachilik belgilangan byudjet tasnifiga 

muvofiq, barcha davlat tushumlarini ularning aniq ro’yxati bo’yicha yagona g’azna 

hisobraqamida  yuritilishini  ta’minlaydi,  qonun  asosida  g’aznachilikning  yagona 

hisobraqamidan  barcha  to’lovlarni  amalga  oshirishga  G’aznachilik  javobgar 

hisoblanadi. 

Davlat moliyasini isloh qilish, davlat byudjetining g’azna ijrosini joriy etish, 

byudjet  mablag’larini  boshqarish  va  ularning  shakllanishi va  ishlatilishini  nazorat 

qilish  jarayonlari  mukammallashib,  takomillashib  bormoqda.  Bu  jarayonlarni 

amalga  oshirishda  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  “Davlat  byudjetining 

g’azna  ijrosi  tizimini  yanada  rivojlantirish  chora-tadbirlari  to’g’risida”gi  PQ-594-

son  (28.02.2007)  Qarorining  qabul  qilinishi  muhim  qadam  bo’lib  xizmat  qildi. 

Prezident  Qarorining  ijro  etilishi  doirasida  Moliya  vazirligi  huzuridagi  “Davlat 

byudjetining  g’azna  ijrosini  tatbiq  etish  va  uslubiyoti  boshqarmasi”  hamda 

mahalliy  moliya  organlarining  g’aznachilik  bo’linmalari  negizida  O’zbekiston 

Respublikasi Moliya vazirligi G’aznachiligi va uning hududiy bo’linmalari tashkil 

etildi.  

---

153 

 

PQ-594-son Qaror bilan Moliya vazirligi G’aznachiligi zimmasiga quyidagi 

asosiy vazifalar yuklatildi : 

  davlat byudjetining kassa ijrosi, jumladan, tushadigan daromadlarni turli 

darajadagi  byudjetlar  o’rtasida  taqsimlash,  byudjetdan  mablag’  oluvchilarning 

xarajatlar smetalari ijrosi va davlat byudjeti ijrosi to’g’risida hisobot tuzish; 

  davlat  byudjeti  mablag’larini  yagona  g’aznachilik  hisobraqami, 

shuningdek  tegishli  byudjetlar  daromadlari  va  xarajatlari  o’rtasidagi  kassa 

uzilishlarining oldini olishni ta’minlaydigan hududiy g’aznachilik hisobraqamlarini 

joriy etish orqali boshqarish; 

  byudjet  tashkilotlarini,  shu  jumladan,  mudofaa  va  xavfsizlik 

tuzilmalarini moliyalashga yo’naltiriladigan byudjet mablag’laridan foydalanishni  

---

154