3. Byudjet g’azna ijrosini ta’minlashda “O’zASBO” avtomatlashtirilgan
tizimi xususiyatlari
Davlat byudjetini ijro etish jarayonida bo’ladigan byudjet operatsiyalari
hisobi, yuklatilgan vazifalardan kelib chiqqan holda, buxgalteriya hisobining
quyidagi turlariga bo’linadi
196
:
byudjet (davlat byudjeti (respublika va mahalliy byudjetlar), davlat
maqsadli jamg’armalari) ijrosi operatsiyalari hisobi;
byudjet tashkilotlari xarajatlar smetasini ijro etish operatsiyalari hisobi.
O’zbekiston Respublikasi Byudjet Kodeksining 24-bob, 161-moddasiga
ko’ra, byudjet hisobi byudjet tizimi byudjetlarini ijro etishda hisobga olinadigan,
pulda ifodalangan aktivlar va majburiyatlarning, shuningdek mazkur aktivlar va
majburiyatlarni o’zgartiruvchi operatsiyalarning holati to’g’risidagi axborotni
to’plash, ro’yxatdan o’tkazish va umumlashtirishning tartibga solingan tizimidir.
Byudjet hisoboti byudjet hisobi ma’lumotlari asosida belgilangan shakllar
bo’yicha tuziladigan aktivlar va majburiyatlarning holati to’g’risidagi
ma’lumotlarning umumlashtirilgan tizimidir.
196
Pulatov D., Nurmuxamedova B., “G’aznachilik” Darslik. – T.: IQTISOD-MOLIYA, 2014. 314 b.
684
Byudjet hisobi va byudjet hisobotining yagona metodologiyasi O’zbekiston
Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan Byudjet Kodeksi, Byudjet hisobining
standartlari, shuningdek boshqa qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadi. Byudjet
hisobining standartlari O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan
tasdiqlanadi.
Byudjet tizimi byudjetlari ijrosining byudjet hisobi:
moliya organlari;
g’aznachilik bo’linmalari;
davlat soliq xizmati organlari va bojxona organlari;
byudjet tashkilotlari;
davlat maqsadli jamg’armalarini taqsimlovchi organlar tomonidan
yuritiladi.
Davlat byudjetining va davlat maqsadli jamg’armalari byudjetlarining ijrosi
bo’yicha byudjet hisobi kassa usuli bo’yicha yuritiladi.
Davlat moliyasini boshqarishni isloh qilish strategiyasi qator yo’nalishlar
bilan birgalikda, yangi byudjet tasnifi va buxgalteriya hisobining yangi hisoblar
rejasiga asoslangan yagona byudjet va hisob tizimini yo’lga qo’yishni nazarda
tutadi. Bu strategik vazifani bajarish doirasida byudjet hisobining va byudjet
tashkilotlarida buxgalteriya hisobini yuritishning yangi, takomillashgan va
kompyuterlashgan tizimi bosqichma-bosqich tatbiq etilmoqda. Bu vazifalarni
amalga oshirish doirasida O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2013 yil
30 apreldagi 63-sonli
“O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tizimida hamda
byudjet tashkilotlarida zamonaviy axborot kommunikatsiya texnologiyalarini
yanada
takomillashtirish va joriy etish chora-tadbirlari to’g’risida”gi buyrug’iga
muvofiq, Moliya vazirligining tegishli tuzilmalariga quyidagi vazifalar yuklatildi.
“O’zASBO” Kompyuter dasturi byudjet tashkilotlariga bepullik asosida
amalga oshiriladi.
“O’zASBO” KD:
685
byudjet tashkilotlaridagi buxgalteriya hisobining to’liq tsiklini o’z ichiga
olgan buxgalteriya hisobi bo’yicha operatsiyalarni avtomatlashtiradi;
“Byudjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi bo’yicha Yo’riqnoma”ning va
byudjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi va hisoboti bo’yicha boshqa me’yoriy-
huquqiy hujjatlarning talablariga to’liq muvofiqlikni ta’minlaydi;
Moliya vazirligining ma’lumotlar markazida byudjet tashkilotlari
ma’lumotlarining markazlashtirilgan tarzda saqlanishi va yuqori ishonchliligini
ta’minlaydi;
“G’aznachilik-4” Kompyuter dasturi va boshqa mavjud kompyuter
dasturlari bilan integratsiyalashuv uchun keng imkoniyatlar beradi;
Moliya vazirligi va moliya organlari bilan o’zaro ta’sirlashuv asosida
byudjet tashkilotlari mablag’larini jiddiy tejaydi;
byudjet tashkilotlari xodimlariga dasturdan foydalanish huquqini beradi,
ular Moliya vazirligining Axborot-hisoblash markazidan olingan “O’zASBO”
KDga kirish uchun loginlar va parollarga muvofiq Moliya vazirligining dasturiy
maydonchasidan (http://www.mdm.uz) foydalanishlari mumkin.
686
5-rasm. “O’zASBO” avtomatlashtirilgan tizimi xususiyatlari
Byudjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi o’ziga xos xususiyatlarga ega
bo’lib, ular byudjet qonunchiligi, Byudjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi
bo’yicha yo’riqnoma, shuningdek, byudjet tashkilotlaridagi buxgalteriya hisobi va
hisoboti bo’yicha boshqa me’yoriy hujjatlar, ularning tarmoq spetsifikasi bilan
belgilanadi. Bu xususiyatlarga quyidagilar kiradi:
Byudjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobini yuritishning
“O’zASBO” avtomatlashtirilgan tizimi
xususiyatlari .
“O’zASBO” KD O’zbekiston
Respublikasi Moliya Vazirligining 2010-yil 17-
dekabrdagi №105 sonli va
buyrug’iga
va
buyrug’iga
Do'stlaringiz bilan baham: |