Texnologiyasi

PROBKA VA  QOPQOQCHALAR
Bular  dorixona  idishlarining  ajralmas  bir  qismi  hisoblanadi.  Ular, 
birinchidan,  idish  ichidagi  moddalarni  to'kilib  ketishdan,  ikkinchidan 
esa,  dori  moddalarning  tashqi  ta'sirlardan  saqlaydi.  Biroq  ayrim 
hollarda  probka  bilan  dori  moddalar  bir-biriga  ta’sir  ko'rsatishi  mumkin, 
masalan,  kuchli  oksidlovchilar  (yod,  kaliy  permanganat),  kuchli 
kislota  va  ishqorlar  yog‘och  probkani  buzadi.  Shu  munosabat  bilan 
probkalashdan  oldin  idishdagi  dori  modda  xususiyatini  hisobga  olish 
zarur.  Yumshoq  yog'och  probkalar  sifatli  hisoblanadi,  chunki  bunda 
yosmiq  donachalari  bo‘lmasdan,  u  toza  va  elastik  bo'ladi.  Idishlarni 
probkalashdan  oldin  probkalarning  elastikligini  oshirish  va  idishlarning 
og‘ziga  jips  yopishib  turishini  ta'minlash  maqsadida  maxsus  presslar 
yordamida  siqiladi.  Dorixonada  ishlatiladigan  rezina  probkalarni  maxsus 
rezinadan  tayyorlash  lozim,  ularning  tarkibida  eruvchan  moddalar  va 
hid  bo'lmasligi  kerak.  Rczina  probkatar  kislota,  ishqorlar,  suvli  va  spirtli 
eritmalarga  nisbatan  ancha  turg‘un  bo‘lib,  ko‘pgina  organik  erituvchilar 
(benzin,  xloroform  va  boshqalar)ga  nisbatan  esa  chidamsizdir,  Rezina 
probkalarni  ishlatishdan oldin  iliq  suvda yaxshilab yuvish  lozim.
36
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Shisha  probkalar  -   rezina  va  yog'och  probkalarni  ishlatish  mumkin 
bo'lmagan  holatlarda  qo'llaniladi,  bular  jips  yopiladigan  bo'lishi  kerak. 
Shisha  probkalar  asosan  donxonaning  o‘zida  saqlanadigan  suyuqliklar 
uchun  ishlatiladi
Dorixonada  ba'zan  ilgari  ishlatilgan  yog'och  va  rezina  probkalardan 
foydalanishga  to'g'ri  kcladi.  Bunda  ularni  kaliy  permanganatning  issiq 
suvdagi  0,2%  li  eritmasi  bilan  tozalanadi,  so'ngra  suv  bilan  chayib 
quritiladi.
Dorixona  idishlari  mctall  va  plastmassa  qopqoqchalar  bilan  ham 
berkitilishi  mumkin.  Uiar,  odatda,  og‘zi  burab  berkitiladigan  idishlarga 
mo‘ljaltangan hoiadi.
Idishlarni  tozalash  va  yuvish  dorilarni  sifatli  tayyorlashda  juda 
katta  ahamiyatga  ega.  Dorixonaga  yangi  keltirilgan  va  ayniqsa,  ilgari 
ishlatilgan  idishlarni  juda  diqqat  bilan  tozalash,  yuvish  va  dczinfeksiya 
qilish  talab  ctiladi.  Yangi  idishlarni  1-2  soat  iliq  suvga  solib  qo'yiladi, 
so'ngra  sovun,  soda  va  iliq  suv  bilan  yuvib,  yaxshilab  chayiladi.  Ilgari 
ishlatilgan  idishlarni  esa  (aholidan  yig'ilgan,  kasalxonalardan  keltirilgan) 
bir  necha  soat  davomida  dezinfeksiyalovchi  suyuqlik  (xloroformning 
2  %li  eritmasi  yoki  xlorli  ohak)  quyilgan  bakka  solib  qo‘yiladi.  Keyin 
suv  bilan  chayiladi,  sodaning  2%  li  eritmasida  30  daqiqa  qaynatiladi. 
Shundan  so‘ng  sovun  bilan  iliq  suvda  yuvilib,  avval  oddiy  suv,  kcyin 
distillangan  suv bilan  chayiladi.
Idishlarni  yaxshi  dezinfeksiya  qiluvchi  modda  sifatida  diosidni 
tavsiya  etsa  boiadi.  Idishlarni  sterillash  uchun  diosidning  1:5000 
eritmasida bir soat davomida qoldiriladi.
Tozalangan  idishlarni  quritib,  sterilizator  yoki  avtoklavda  100"  Cda 
30-60  daqiqa  yoki  quritish  shkafida  160-170°  Cda  I  soat  sterillanadi. 
Sterillangan  idishlarni  steril  pergament  qog‘oz  o'ralgan  probka  bilan 
berkitib,  yaxshi  yopiladigan  shkaflarda  saqlanadi.  Bankachalar  shkafga 
to'nkarib qo‘yiladi.
37
www.ziyouz.com kutubxonasi

---