O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pеdagogika instituti “Pedagogika-psixologiya” kafedrasi

Мактаб таълимига тайёргарлик  
Мактабнинг биринчи синфига келган етим болалар ва ота-онали болалар 
тарбиялашда қуйидагиларга эътибор берилади. 
-
Одатда мактабга мактабгача таълим болалар уйидан келган болалар мактабда 
билим олишга бошқа болаларга нисбатан яхшироқ тайёр эканлиги кўринади. 
-
Улар ҳарфларни билишмайди, ҳатто баъзилари бўғинлаб ўқишни билмайди. 10 
гача санашади. Бу болалар мактабда билим олишга тайёргарликлари яхши 
эканлигини кўрсата олишади. Улар ўқитувчини берган вазифаларини бажариб 
келишга масулият билан қарашади. Мактаб интернатда ўқиган болалар 
атрофдаги нарсаларни билишга яқинроқ англашга қобилияти мавжуд. 
Тажрибалар шуни кўрсатадики болалар уйларида тарбия олган болалар 
катталарга нисбатан бўлган яхши муомалалари ва муносабатлари билан 
бошқалардан ажралиб туришади ва бу орқали катта муваффақиятга эришишлари 
мумкин. Бундай қобилиятга эга бўлган болалар ўтмиш ва келажакдан тўғри 
хулоса чиқарган ҳолда кейинги ҳаётларига муносиб пойдевор қўя олишади.

---

Ўзлигини англаш. Ўзига бўлган муносабат. 
Болалар уйида тарбияланган болаларда “мен ўзим” деган тушунчани англаш 
ўзига хос тарзда кечади. Ўзига бўлган муносабат боланинг ақлига қараб, унинг атроф 
ҳақидаги билимлари билан боғлиқ ҳолда қатнашади. Мана ҳозир болалар уйида 
яшовчи болаларни ўзига бўлган муносабатларида фарқларни кўриб чиқамиз. 
Оила бағрида яшовчи болаларда ўзига бўлган ўта ижобий муносабат яққол 
кўзга ташланади. Бундай болалар ўзларини атрофдагилар муносабатига қараб 
баҳолайдилар. 
Шуни таъкидалб ўтиши жоизки, болалар уйининг 7-8 синф битирувчиларида 
ўзларига бўлган ишончи жуда етарли даражада бўлган. 
Атрофдагиларга бўлган муносабат муомала келажак ҳаётга боланинг ўз йўлини 
топишида катта ахамиятга эга. Шунинг учун болалар уйларидаги ўқитувчи ва турли 
болаларни ёшликданоқ бунга ўргатиш учун ижобий ишларни амалга оширмоқда. Зеро, 
бу уларнинг бош вазифаси бўлиши билан биргаликда, уларни мажбурияти ҳамдир. 
Шунинг учун болалар уйларида ва мактаб итернатларида ўзига хос учрашувлар 
ташкил қилинмоқда. Бунда болалар ҳар қандай қийин вазиятларда ёки ўзи ҳақ бўлиб 
турган ҳолатларда ўз ҳаққини талаб қилиши мумкин.