O’ zbeki s t o n resp u blika s I oliy V a o’ r t a maxsu s t a ‘ L i m vazirlig I

 

  2001 yil 28 dekabr kuni Toshkentda MOIH davlatlari 

boshliqlarining navbatdagi kengashi bo’lib o’tdi. Kengashda 

hamkorlikni rivojlantirish, mintaqada barqarorlik va  

xavfsizlikni ta’minlash masalalari muhokama qilindi. Mazkur kengashda MOIH 

tashkiloti faoliyatini to’xtatishga qaror qilindi. Islom Karimov taklifiga binoan MOIH 

negizida Markaziy Osiyo Hamkorligi tashkiloti  deb qayta tuzishga kelishib olindi. 

 

2002 yil 28 fevral - 1 mart kunlari Almati shahrida Markaziy Osiyo davlatlari 

boshliqlarining uchrashuvi bo’lib o’tdi. Muzokaralar yakunida Prezidentlar tomonidan 

Markaziy Osiyo Hamkorligi tashkiloti huquqiy jihatdan rasmiylashtirildi. MOHT ning 

raisi etib Islom Karimov saylandi. Mazkur tashkilot endi nafaqat iqtisodiy munosabatlarni 

rivojlantirish, shuningdek, siyosiy, ijtimoiy, madaniy va boshqa turdagi aloqalar ko’lamini 

kengaytirish masalalari bilan shug’ullanadi. Har bir a’zo mamlakatdan bevosita davlat 

rahbariga hisobot berib turadigan bittadan muvofiqlashtiruvchi vakil tayinlandi. 4 ta vakil 

MOHT faoliyati samaradorligini oshirish, a’zo mamlakatlarning integratsiya jarayonlarini 

faollashtirish borasidagi nuqtai nazarlarini yaqinlashtirish, qabul qilingan hujjatlarning 

ijrosini nazorat qilish va umumiy vaziyatni tashkil etish bilan shug’ullanmoqda. MOHT 

ning tashkil etilishi, uning a’zolari bo’lgan 4 ta mamlakat o’rtasidagi o’zaro manfaatli 

aloqalarni yangi pog’onaga ko’tardi. 

 

Sammitlardan tashqari MOH tashkilotiga a’zo mamlakatlar parlamentlar 

raislari, xavfsizlik organlari rahbarlarining uchrashuvlari, ishbilarmon 

doiralarning mintaqaviy forumlari o’tkizilib turibdi. 

 2002 yilning oktyabrida o’tgan Dushanbe sammitida suv-energetika, oziq-

ovqat va kommunikatsiya bo’yicha konsortsiumlar tuzishga kelishib olindi va 

hukumatlarga kontsortsium loyihalarini ishlab chiqish vazifasi topshirildi. 

2004 yil 28 may kuni Ostona shahrida MOH tashkilotiga a’zo mamlakatlar 

davlat rahbarlarining sammiti bo’lib o’tdi. Unda tashkilot qamragan mintaqada 

xavfsizlikni mustahkamlash, umumiy bozor barpo etish masalalari muhokama 

etildi. Prezidentlar mintaqada iqtisodiy integratsiyani rivojlantirishning, siyosiy, 

ijtimoiy, ilmiy-texnikaviy, madaniy-ma’rifiy aloqalarni kengaytirishning shakl va 

mexanizmlarini takomillashtirish masalalari yuzasidan fikrlashib, hukumatlarga 

tegishli topshiriqlar berishga kelishib oldilar. Muzokaralar yakunida O’zbekiston, 

Qozog’iston, Qirg’iziston va Tojikiston Prezidentlarining qo’shma banoti 

MOHTga a’zo mamlakatlar o’rtasida televidenie va radio dasturlarini o’zaro 

tarqatish to’g’risida bitim imzolandi. 

Shunday qilib, Markaziy Osiyo mamlakatlari o’rtasidagi ko’p tomonlama 

hamkorlik tobora mustahkamlanib bormoqda. 

Markaziy Osiyo 

Hamkorlik tashkiloti 

 

373

 

Markaziy Osiyodagi mustaqil davlatlar o’rtasida 

ko’p tomonlama hamkorlik bilan birga ular o’rtasida ikki 

tomonlama aloqalar ham yo’lga qo’yildi. 

O’zbekistonning  

Qozog’iston bilan ikki tomonlama munosabatlari 1992 yil 24 iyunda Turkiston shahrida 

O’zbekiston Prezidentining Qozog’istonga rasmiy davlat tashrifi paytida N.Nazarboev 

bilan I.Karimov tomonidan imzolangan O’zbekiston Respublikasi bilan Qoozog’iston 

Respublikasi o’rtasida do’stlik va hamkorlik to’g’risidagi shartnoma asosida 

mustahkamlanib bormoqda. 

Qozog’iston Prezidenti N.Nazarbaev 1994 yil 10-12 yanvarda rasmiy davlat 

tashrifi bilan O’zbekistonda bo’ldi. Ikki Prezident O’zbekiston bilan Qozog’iston 

o’rtasida tovarlar, hizmatlar, sarmoyalar va ishchi kuchlarning erkin o’tib 

turishini nazarda tutuvchi hamda o’zaro kelishilgan kredit-hisob- kitob, byudjet, 

soliq, narx, boj va valyuta siyosatini ta’minlash to’g’risida shartnomani 

imzoladilar. 1998 yil 31 oktyabrda O’zbekiston va Qozog’iston o’rtasida 

abadiy do’stlik shartnomasi imzolangan.  

O’zbekiston va Qozog’iston Prezidentlarining Toshkentda 2000 yil 20-21 

aprel kunlari bo’lgan uchrashuvida ikki davlat chegaralarini aniq belgilab olishga 

bag’ishlangan uchrashuvi bo’ldi. Muzokaralar yakunida  «O’zbekiston 

Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov va Qozog’iston Respublikasi   Prezidenti 

N.A.Nazarboevning qo’shma bayonoti» imzolandi. Ikki mamlakat mustaqilligi 

va chegaralari daxlsizligini ta’minlashga qaratilgan bu hujjat ikki tomonlama 

hamkorlik aloqalarini yanada mustahkamlash va chuqurlashtirishda muhim 

ahamiyatga egadir. «Davlat rahbarlari, - deyiladi qo’shma bayonotda, - 

O’zbekiston Respublikasi bilan Qozog’iston Respublikasi o’rtasidagi chegara 

ikki davlat qardosh  xalqlarini birlashtiruvchi tinchlik, do’stlik va yaxshi 

qo’shnichilik chegarasi bo’lib qolishda yakdildirlar». 2001 yil 16-17 noyabr 

kunlari O’zbekiston Prezident Islom Karimov rasmiy tashrif bilan Qozog’istonda 

bo’ldi. Ikki davlat Prezidentlari O’zbekiston-Qozog’iston davlat chegarasi 

to’g’risida Shartnomani imzoladilar. 2440 km uzunlikdagi chegaraning 96 foizi 

belgilab olindi. Qolgan qismini kelishuv asosida delimatatsiya qilishga kelishildi. 

10 oy davomida bu borada tegishli ishlar amalga oshirildi. 2002 yil 9 sentyabrda 

Qozog’iston Respublikasi Prezidenti Nursultan Nazarboevning taklifiga binoan 

Islom Karimov Ostona shahriga tashrif buyurdi. «O’zbekiston-Qozog’iston 

davlat chegaralarining alohida uchastkalari to’g’risida bitim» imzolandi. Ikki 

mamlakat o’rtasidagi chegaraga oid dolzarb masalalar huquqiy jihatdan o’z 

echimini topdi. Ikki mamlakat o’rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 2002 yilning 

birinchi yarmida 124 mln. AQSh dollarini tashkil etdi. 2002 yilda O’zbekistonda 

O’zbekistonning 

Qozog’iston bilan 

hamkorligi 

 

374

38 ta o’zbek-qozoq qo’shma korxonasi, Qozog’istonda 92 ta o’zbek-qozoq 

qo’shma korxonasi faoliyat yuritda. 

 

O’zbekistonning Qirg’iziston bilan ikki tomonlama 

hamkorligi  O’zbekiston Respublikasi bilan Qirg’iziston 

Respublikasi o’rtasida do’stlik, hamkorlik va  

o’zaro yordam haqida shartnoma asosida yo’lga qo’yildi va rivojlantirilmoqda. Bu 

shartnoma Qirg’iziston Prezidenti Askar Akaevning O’zbekistonga rasmiy davlat tashrifi 

paytida Toshkentda 1992 yil 29 sentyabrda I.Karimov va A.Akaev tomonidan 

imzolangan edi. 

I.Karimovning 1993 yil avgustida Qirg’izistonga qilgan rasmiy davlat 

tashrifi paytida O’sh shahrida O’zbekiston va Qirg’iziston o’rtasida 1994-2000 

yillarga mo’ljallangan iqtisodiy integratsiyani rivojlantirish to’g’risida Bayonot 

imzolandi. Bu hujjat ikkala respublikada    ishlab    chiqilgan    milliy    

dasturlarni muvofiqlashtirishga, xomashyo va ishchi kuchidan, ilmiy 

salohiyatdan unumli foydalanishga qaratilgan. Ikki davlat o’rtasida iqtisodiyot, 

savdo, madaniyat, sog’liqni saqlash, fan va ta’lim, sport va turizm bo’yicha 

hamkorlikni mustahkamlash haqida bitimlar imzolangan. 

1994 yil 16 yanvarda O’zbekiston Prezidenta I.Karimov Kirg’izistonda 

bo’ldi. Rasmiy tashrif yakunida ikki davlat Prezidentlari tovarlar, xizmatlar, 

sarmoya, ishchi kuchlarining erkin yurishini, o’zaro kelishilgan kredit-hisob-

kitob, byudjet, soliq, narx, bojxona va valyuta siyosatini belgilovchi shartnomani 

imzoladilar. O’zbekiston va Qirg’izisgon o’rtasida 1994 yil uchun savdo-

iqtisodiy hamkorlik, madaniyat, sog’liqni saqlash, fan va ta’lim, sport va turizm 

bo’yicha hamkorlikni yanada mustahkamlash haqida bitimlar imzolandi. Bu 

hujjatlar asosida ikki mamlakat o’rtasidagi ikki tomonlama hamkorlik rivojlanib 

bormoqda. 2000 yilda O’zbekistonda 22 ta o’zbek-qirg’iz qo’shma korxonasi, 

Qirg’izistonda 62 ta qirg’iz-o’zbek qo’shma korxonasi faoliyat yuritdi. 

 

   Tojikistonda 1992-1996 yillarda davom etgan birodarkushlik 

urushi Tojikistonning iqtisodiy taraqqiyotiga salbiy ta’sir etdi, 

uning qo’shni mamlakatlar, jumladan,     O’zbekiston bilan  

hamkorligiga ham salbiy ta’sir etdi. 

O’zbekiston Prezidenti Islom Karimovning taklifiga binoan 1998 yil 4 yanvar 

kuni Tojikiston Prezidenti Imomali Rahmonov O’zbekistonga amaliy tashrif 

bilan keldi. Ikki mamlakat rahbarlari tashrif yakunlari buyicha qo’shma axborot 

imzoladilar. O’zbekiston va Tojikiston Bosh vazirlari soqliqni saqlash, 

madaniyat va gumanitar soha, fan, texnika va axborot sohalari bo’yicha 

hamkorlik to’g’risida bitimlarni imzoladilar. Ikki mamlakat hukumatlari o’rtasida 

yuk tashish hamda gaz etkazib berish, Tojikistonniig qarzi bo’yicha o’zaro hisob-

kitob to’g’risidagi bitimlar ham imzolandi. O’zbekiston va Tojikiston 

O’zbekiston va 

Qirg’iziston 

aloqalari 

O’zbekiston va 

Tojikiston aloqalari 

 

375

munosabatlari o’zining yangi, mustahkamlanish va taraqqiyot davriga o’tdi. 

O’zbekiston bilan Tojikiston o’rtasida tovar ayirboshlash hajmi 1997 yilda 50 

mln. AQSh dollaridan oshdi, bu avvalgi yilga nisbatan 50 foiz ko’pdir. 

O’zbekiston Tojikiston hududidan o’tgan transport kommunikatsiyalaridan 

foydalanmoqda. 2000 yilda O’zbekistonda 15 ta o’zbek-tojik qo’shma korxonasi, 

Tojikistonda 3 ta o’zbek-tojik qo’shma korxonasi faoliyat yuritdi. 

 

1991 yilda O’zbekiston va Turkmaniston Prezidentlari 

uchrashuvida 

O’zbekiston  Respublikasi  bilan 

 

Turkmaniston Respublikasi o’rtasida do’stlik va 

hamkorlik  

to’g’risida shartnoma imzolandi. Bu shartnoma ikki davlat o’rtasidagi savdo-iqtisodiy, 

madaniy aloqalarga negiz bo’lib xizmat qilmoqda. 

O’zbekiston Prezidenti I.Karimov 1996 yil 16 yanvar kuni amaliy tashrif 

bilan Turkmanistonda bo’ldi. Chorjo’y shahrida S.Niyozov bilan I.Karimov 

o’rtasida va ikki mamlakat delegatsiyalari o’rtasida muzokaralar bo’ldi. 

Prezidentlar O’zbekiston bilan Turkmaniston o’rtasida do’stlik, hamkorlik va 

o’zaro yordam to’g’risidagi shartnomani, O’zbekiston bilan Turkmaniston 

o’rtasida davlat chegarasini qo’riqlashda hamkorlik qilish to’g’risidagi va suv 

xo’jaligi masalalari bo’yicha bitimlarni imzoladilar.  

Ikki mamlakat hukumatlari o’rtasida esa sarmoyalarni rag’batlantirish va 

o’zaro himoyalash, havo yo’li, bojxona ishlarida hamkorlik va o’zaro yordam, 

uzoq muddatli savdo-iqtisodiy hamkorlikning asosiy yo’nalishlari, daromad va 

mulkdan ikki yoqlama soliq olmaslik, madaniyat, ta’lim sog’liqni saqlash, 

sayyohlik va boshqa sohalarda hamkorlik qilish to’g’risidagi 20 dan ziyod 

bitimlar imzolandi.  

4. O’zbekistonning  Osiyo mamlakatlari bilan o’zaro manfaatli aloqalari 

 

O’zbekiston Respublikasi birinchi navbatda Yaqin 

va O’rta Sharq hamda arab mamlakatlari bilan 

 

davlatlararo  munosabatlar  o’rnatish va rivojlantirishga 

kirishdi. Negaki,  

O’zbekistonning ruhi, dini, urf-odatlari va an’analari Osiyodagi mamlakatlarga yaqindir. 

1991 yil 16-19 dekabr kunlari I.Karimov boshliq O’zbekiston davlat delegatsiyasi 

mamlakatimiz mustaqilligini birinchi bo’lib tan olgan mamlakat - Turkiyada bo’ldi. 

Turkiya Prezidenti Turg’ut O’zol, Bosh vazir Sulaymon Demirel va boshqa rahbarlar, 

ishbilarmonlar bilan amaliy uchrashuvlar, suhbatlar bo’lib o’tdi. Safar chog’ida 

O’zbekiston Respublikasi bilan Turkiya jumhuriyati o’rtasida davlatlararo 

munosabatlarning asoslari va maqsadlari to’g’risida shartnoma, konsullik 

vakolatxonalarini ayirboshlash to’g’risida Protokol, iqtisodiy va savdo sohasidagi 

O’zbekistonning Yaqin va 

O’rta Sharq mamlakatlari 

bilan hamkorligi 

O’zbekiston va 

Turkmaniston 

aloqalari

 

376

hamkorlik to’g’risida bitim, madaniyat, fan, ta’lim, sog’liqni saqlash, sport va turizm 

sohasidagi o’zaro hamkorlik to’g’risida bitim, transport va kommunikatsiyalar sohasidagi 

hamkorlik to’g’risida bitim, axborot ayirboshlash, televidenie va radio eshittirish bo’yicha 

hamkorlik qilish haqida protoqollar va boshqa hujjatlar imzolandi. 

O’zbekiston bilan Turkiya o’rtasidagi munosabatlar keyingi yillarda ancha 

kengaydi. 1992 yil 28 aprel kuni O’zbekistonda Turkiya elchixonasi, Turkiyada 

O’zbekiston   elchixonasi   ochildi   va   faoliyat   ko’rsatmoqda. Hamkorlikning yanada 

chuqurlashtirishda Turkiya davlati rahbarlari-Turg’ut O’zol, Sulaymon Demirel, Tansu 

Chiller, Mesut Yilmazar Ahmet Sezerlarning  O’zbekistonga rasmiy tashriflari chog’ida 

imzolangan hujjatlar katta ahamiyatga ega bo’ldi. Ikki davlat o’rtasidagi hamkorlik 

gazlama va tayyor kiyim-kechak ishlab chiqarish, qishloq xo’jalik mahsulotlarini qayta 

ishlash, qo’shma korxonalar qurish, kadrlar tayyorlash, turizmni rivojlantirish va boshqa 

sohalarda amaliy natijalar bermoqda. O’zbekistonda Turkiya sarmoyadorlari ishtirokida 

200 dan ortiqroq qo’shma korxonalar barpo etildi. 1996 yil iyun oyida O’zbekiston 

avtomobilsozlik korxonalari assotsiatsiyasi – “O’zavtosanoat” Turkiyaning 

“KochXolding” kontserni bilan Samarqand shahrida “SamKochavto” o’zbek-turk 

qo’shma korxonasini barpo etish to’g’risida shartnoma tuzdilar. Tez orada bu qo’shma 

korxona bunyod etildi va sig’imi o’rtacha avtobuslar hamda 8 tonnagacha yuk 

ko’taradigan yuk avtomobillar yig’ish yo’lga qo’yildi. Ikki mamlakat o’rtasidagi o’zaro 

tovar ayirboshlash hajmi 1992 yilda 75 mln. AQSh dollarini tashkil etgan bo’lsa, 1998 

yilda 275 mln. AQSh dollariga ko’paydi. 

1992 yil 27-28 iyun kunlari Pokiston Islom Respublikasi Bosh vaziri 

Muhammad Navoz Sharifning O’zbekistonga rasmiy davlat tashrifi ikki davlat o’rtasidagi 

aloqalarga asos soldi. Safar kunlarida «O’zbekiston Respublikasi bilan Pokiston Islom 

Respublikasi o’rtasida davlatlararo munosabatlar va hamkorlik printsiplari 

to’g’risida» shartnoma, iqtisodiy va savdo hamkorligi to’g’risida, madaniyat, sog’liqni 

saqlash, fan, texnika, kadrlar tayyorlash, turizm sport va ommaviy axborot sohasida 

hamkorlik qilish to’g’risida bitimlar imzolandi. 

O’zbekiston va Pokiston o’rtasidagi hamkorlikni O’zbekiston Prezidenti Islom 

Karimovning 1992 yil 13-14 avgust kunlari Pokistonga rasmiy tashrifi va unda 

imzolangan hujjatlar yanada yangi pog’onaga ko’tardi. Ikki davlat o’rtasida suv resurslari, 

elektrlashtirish, irrigatsiya va melioratsiya sohasida hamkorlik qilish to’g’risida, pochta va 

telekommunikatsiya sohasida, davlat banklari va milliy banklar o’rtasida vakolatxonalar 

ayirboshlash to’g’risida, investitsiyalar va sarmoyalarni himoya qilish to’g’risida bitimlar 

imzolandi. 

Pokiston Islom Respublikasi Bosh vaziri Benazir Bxutto 1995 yil may va noyabr 

oylarida O’zbekistonga ikki marta tashrif buyurdi. Ikki davlat o’rtasidagi hamkorlikni 

kengaytirish va Markaziy Osiyo xavfsizligi, Afg’onistonda birodarkushlik urushini 

to’xtatish masalalari bo’yicha fikr almashildi. Iqtisodiyot, sog’liqni saqlash, fan, texnika, 

sayyohlikni rivojlantirish haqida bitimlar imzolandi.  

 

377

 

O’zbekistonda Pokiston sarmoyalari ishtirokida 120 qo’shma korxona tuzilgan. 

Tabani, Merkuriy, Metro, Laksan Taraka kabi 19 ta yirik firma va komnaniyalar faoliyat 

ko’rsatmoqdalar. 1994 yilda O’zbekiston va Pokiston o’rtasida tovar ayirboshlash hajmi 

4,3 mln. AQSh dollarini tashkil etdi. O’zbekiston Pokistonga charm xomashyosi, pilla, 

shoyi matolar, shisha, billur, engil sanoat uchun mashina va uskunalar eksport qilmoqda. 

Pokistondan esa xalq iste’moli mollari, xususan, tayyor kiyimlar, poyafzal, charm 

buyumlar, kakao va shakar keltirilmoqda. 

 

1992 yil 24-25 noyabr kunlari respublikamiz Prezidenti I.Karimovning Eron 

Islom Jumhuriyatiga rasmiy davlat tashrifi O’zbekiston va Eron o’rtasida davlatlararo 

aloqalarga asos soldi. Safar chog’ida «O’zbekiston Respublikasi bilan Eron Islom 

Jumhuriyati o’rtasida davlatlararo munosabatlarning asoslari to’g’risida» 

Deklaratsiya, xavo transporti sohasidagi hamjihatlik to’g’risida memorandum, iqtisodiy 

va ilmiy-texnikaviy hamkorlik sohasidagi hamjihatlik to’g’risida memorandum, pochta, 

telefon va telegraf sohasidagi hamjixatlik to’g’risida memorandum, davlat Markaziy 

banklari o’rtasida bitim imzolandi. 1993 yil 18 oktyabrda Eron  Prezidenti   Ali   Akbar 

Hoshimiy   Rafsanjoniyning O’zbekistonga rasmiy tashrifi bilan kelishi ikki mamlakat 

o’rtasidagi aloqalarni yanada kengayishiga ko’maklashdi. Safar chog’ida tranzit 

aloqalarni tartibga solish to’g’risida hamda xalqaro avtomobil qatnovi to’g’risida bitimlar 

imzolandi. 

 

O’zbekiston bilan Eron o’rtasidagi o’zaro aloqalar transport sohasida keng 

rivojlandi. 1996 yilda O’zbekiston Eron hududi orqali 34 ming tonna yuk tashigan bo’lsa, 

2001 yili bu ko’rsatkich 487 ming tonnani tashkil etdi. 2001 yili O’zbekiston hududi 

orqali Eronning 750 ming tonna tranzit yuki olib o’tildi. O’zbekiston yuklari asosan 

Eronning Bander Abbos va Chobahor portlari orqali Janubiy-Sharqiy Osiyo mintaqasiga 

chiqarilmoqda. 2002 yil boshlarigacha Eron tadbirkorlari sarmoyalari ishtirokida 

mamlakatimizda 50 ga yaqin O’zbekiston-Eron qo’shma korxonasi barpo etildi va ular 

asosan ishlab chiqarish bilan shug’ullanmoqda. 

 

2002 yil 26 aprel kuni Eron Prezidenti Sayyid Muhammad Hotamiyning 

O’zbekistonga qilgan rasmiy tashrifi paytida O’zbekiston va Eron o’rtasida imzolangan 

ikki tomonlama soliqqa tortilishga yo’l qo’ymaslik, daromad va sarmoya soliqlariga 

taaluqli ma’lumotlarni almashish, transport vositalari haydovchilari uchun viza 

masalalarini engillashtirish, O’zbekiston tovar ishlab chiqaruvchilari va tadbirkorlar 

palatasi bilan Eronning savdo, sanoat va tog’-kon sanoati palatasi o’rtasida hamkorlik 

to’g’risida hujjatlar ikki mamlakat o’rtasidagi munosabatlarning huquqiy asosini yanada 

boyitdi.  

 

378

O’zbekiston Prezidenti I.Karimov boshliq davlat delegatsiyasi rasmiy tashrif bilan 

Saudiya Arabistoni, Misrda bo’ldi va ular bilan davlatlararo munosabatlarning asoslari 

to’g’risida shartnomalar, iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy va madaniy hamkorlik bitimlari 

imzolandi. Saudiya Arabistoni, Misr davlat va hukumat vakillarining O’zbekistonga 

rasmiy safari paytida imzolangan hujjatlar    esa    davlatlararo    munosabatlarni    yanada 

rivojlantirishga xizmat qilmoqda. O’zbekistonlik yoshlar Kohira universitetida, "Al-

Azhor" va "Ayn Shams" universitetlarida, .Misrliklar Toshkent texnika va agrar 

universitetlarida tahsil ko’rmoqdalar. Toshkentda Misr Respublikasining fan va ta’lim 

markazi faol ishlab turibdi. 

1992 yilda O’zbekiston Pokiston, Eron va Turkiya tomonidan tuzilgan iqtisodiy 

hamkorlik tashkiloti (EKO)ga a’zo bo’lib kirdi.  

O’zbekistonning yirik mamlakat - Hindiston bilan aloqalari kengayib bormoqda. 

1993 yil 23-25 may kunlari Hindiston Bosh vaziri Narasimxa Rao davlat tashrifi bilan 

O’zbekistonda bo’ldi. Safar kunlarida «O’zbekiston Respublikasi bilan Hindiston 

Respublikasi o’rtasida davlatlararo munosaboatlar va hamkorlik printsiplari 

to’g’risida» shartnoma, foyda va mulkka ikki yoqlama soliq solmaslik to’g’risida, havo 

yo’llari to’g’risida va savdo-iqtisodiy hamkorlik to’g’risida bitimlar imzolandi.  

O’zbekiston Prezidenti I.Karimovning 1993 yil 17-19 avgust kunlari Hindistonga 

rasmiy tashrifi chog’ida ikki mamlakat o’rtasida iqtisodiy, savdo va ilmiy-texnikaviy 

hamkorlik to’g’risida bitim, madaniyat, sog’liqni saqlash, fan, texnika, turizm, sport va 

ommaviy axborot sohasida hamkorlik qilish to’g’risida bitim imzolandi. O’zbekiston 

bilan Hindiston o’rtasidagi hamkorlik kengayib bormoqda. 1995 yil 25 avgust kuni 

Toshkent shahrida Hindistonning «TATA Projekte LTD» firmasi tomonidan qurib 

bitkazilgan 600 o’rinli salomatlik zali, majlislar xonasi, servis xizmati, er osti garaji, 

sauna, barlari, katta restoranlari bo’lgan zamonaviy mehmonxonaning ochilishi 

fikrimizning dalilidir.  

Ikki davlat o’rtasidagi hamkorlik munosabatlarini Islom Karimovning 2000 yil 1-3 

may kunlari Hindistonga kilgan safari yanada yuqori pog’onaga ko’tardi. Safar paytida 

O’zbekiston Prezidenti Hindiston Prezidenti va Bosh vaziri bilan muzokaralar olib borib, 

uning yakunida 10 ga yaqin hujjatlar imzolandi. Ular orasida xalqaro jinoyatchilik, 

terrorchilik, diniy ekstremizm, narkotik moddalar va qurol-yarog’ kontrabandasiga qarshi 

birgalikda kurashga qaratilgan O’zbekiston bilan Hindiston o’rtasida hamkorlik 

to’g’risida Qo’shma bayonot, jinoyat-qidiruv ishlarida huquqiy yordam va ekstraditsiya 

to’g’risidagi shartnoma muhim ahamiyatga ega. Shuningdek iqtisodiy, madaniy, ta’lim, 

axborot, bojxona sohalari bo’yicha hamkorlik qilish bo’yicha hujjatlar imzolandi. 

 

 O’zbekiston va Hindiston o’rtasida o’zaro manfaatli aloqalarga xizmat qiluvchi 40 

ga yaqin hujjatlar qabul qilingan. O’zbekistonda 2000 yilda Hindiston bilan hamkorlikda 

tashkil etilgan 30 ga yaqin qo’shma korxona faoliyat ko’rsatmoqda. 

 

 

379

  O’zbekiston   Respublikasi tashqi siyosatining asosiy 

yo’nalishlaridan biri Sharq va Tinch okeani havzasi 

mamlakatlari  

bilan aloqalar o’rnatish va rivojlantirishga qaratilgan. Bu mamlakatlar orasida Xitoy Xalq 

Respublikasi bilan davlatlararo aloqa o’rnatish alohida ahamiyatga ega.  

O’zbekiston davlat mustaqilligini qo’lga kiritgan dastlabki paytlardayoq 

O’zbekiston va Xitoy o’rtasida diplomatik munosabatlar o’rnatildi. 1992 yil 2-3 yanvar 

kunlari XXR tashqi iqtisodiy aloqa va tashqi savdo vaziri Li Lanzin Toshkentda bo’ldi, 

shu kunlari ikki mamlakat o’rtasida diplomatik munosabatlar o’rnatildi, elchixonalar 

ochishga qaror qilindi. 

1992 yil 12-14 mart kunlari O’zbekiston Prezidenti I.Karimovning XXR ga davlat 

tashrifi ikki davlat o’rtasidagi hamkorlikka asos soldi. Safar chog’ida hamkorlikning turli 

sohalari bo’yicha 20 ga yaqin hujjatlar imzolandi. Ular orasida ilmiy-texnikaviy 

hamkorlik to’g’risida, qishloq xo’jaligida hamkorlik to’g’risida, sarmoyalarni 

rag’batlantirish va o’zaro himoya qilish to’g’risida bitimlar bor edi. 

1994 yil 18-20 aprel kunlari XXR davlat Kengashining raisi Li Penning 

O’zbekistonga davlat tashrifi paytida O’zbekiston bilan Xitoy o’rtasida kredit, xalqaro 

iqtisodiy hamkorlik, havo transporti aloqalarini yo’lga qo’yish bo’yicha hukumatlararo 

bitimlar imzolandi. Xitoy tomoni O’zbekistonda tayyorlanayotgan IL-76 TD va IL-114 

samolyotlarini xarid qiladigan bo’ldi.  

1994 yil 24-25 oktyabr kunlari O’zbekiston Prezidenti Xitoyga ikkinchi marta 

safar qildi va muhim ahamiyatga molik bo’lgan hujjat- «O’zbekiston Respublikasi bilan