Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

1  Рахмонкулов  X.  Мажбурият  хукуки.  (Умумий  кридалар).  -Т .:  ТДЮ И.  2005.  Б.  18- 

20

.

2  И оф ф е  О .С .  Обязательтсвенное  право.  М:,  Юр.лит.  1975.-17  б.

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

—   sug'urta  bo'yicha  majburiyatlar;

—   mol-mulkdan  haq  evaziga  foydalanish  bo'yicha  majburiyatlar 

tarzida  turkumlaydi2.

O.A.Krasavchikov  ham  shartnomalarni  o'ziga  xos  mol-mulkni 

topshirishga  bo'lgan  m ajburiyatlar,  ishlarni  bujarishga  bo'lgan  

majburiyatlar,  xizmatlar  ko'rsatishga  qaratilgan  majburiyatlar,  pul 

topshirishga  qaratilgan  m ajbu riyatlar  tarzida  tu rk u m lay d i1. 

OA.Krasavchikov  yuqoridagi  mualliflardan  farqli  ravishda  oddiy  shirkat 

faoliyatni  birlashtirish  bo'lganligi  sababli,  bu  yerda  mazkur  shartnoma 

turkumlagan  ishlarni  bajarishga  bo'lgan  majburiyatlar  va  xizmatlar 

ko'rsatishga  qaratilgan  majburiyatlar  turkumiga  mansub  bo'ladi  degan 

xulosaga keladi.

M .Braginskiy,  V.V itryanskiy  FKda  o'z  o'rn iga  ega  bo'lgan 

shartnomalarni  to'rt  guruhga  bo'lish  mumkin:

-mol-mulkni  topshirishga  qaratilgan  shartnomalar;

-ishlarni  bajarishga  yo'naltirilgan  shartnomalar;

-xizmat  ko'rsatishga  qaratilgan  shartnomalar;

-turli  tuzilmalami  ta’sis  etishga  qaratilgan  shartnomalar". 

M.Braginskiy,  V.Vitryanskiy  to'rtinchi  guruh  doirasida  bo'linish 

birlashish  maqsadini  hisobga  olgan  holda  amalga  oshirish  lozim  deb 

hisoblaydilar.  Bu  holatda  ular  yuridik  shaxslar  tashkil  etish  maqsadini 

ko'zlasa  (to'liq  shirkat,  ishonchga  asoslangan  shirkat,  kommandit  shirkat, 

mas’uliyati cheklangan va qo'shimcha mas’uliyatli jamiyatlar tashkil etish 

uchun  zarur  bo'lgan  ta’sis  shartnomalari  aksiyadorlik  jamiyati  tuzish 

borasida  ta’sischilar  shartnomasi  nazarda  tutilmoqda).  boshqa  holatda 

esa,  yuridik  shaxs  tashkil  etmasdan  birgalikda  xo'jalik  faoliyati  yuritish 

maqsadi  ko'zlanadi.  Birgalikdagi  faoliyat  oxir  oqibatda  yuridik  shaxs 

huquqiga  ega  bo'lmagan  oddiy  shirkat  shaklidagi  tuzilma  barpo  etishga 

qaratiladi.

Yuqoridagi  mualliflar fikrlarini  umumlashtirgan holda  oddiy shirkat 

shartnomasining  boshqa  shartnomalardan  farqli,  o'ziga  xos  jihatlaridan 

biri  kelib  chiqadi.  Oddiy  shirkat  shartnomasi  tashkiliy-huquqiy 

munosabatlardan  kelib  chiqadigan  majburiyatlarni  vujudga  keltii'uvchi 

shartnoma  hisoblanadi.

Shartnoma  bo'yicha  taraflar  muayyan  ishlarni  bajarish,  xizmatlar 

ko'rsatish  maqsadida  birlashis’nlari  mumkin. Shu  sababli  ham  shartnoma