Ишнинг умумий тавсифи

demas, hamma  rost  ham degulik  emas”.   Eshityapsizmi,  aqlli odam  faqat 

rost  gap aytadi,  lekin  rost  ekan, deb hamma gapni  ham  aytavermaslik  

                                                 

1

  Homidiy  H,    Abdullayeva  Sh,  Ibrohimova  S. Adabiyotshunoslik  terminlari  lug’ati. T.: “O’qituvchi”, 1967, 

35b 

2

  Homidiy  H,    Abdullayeva  Sh,  Ibrohimova  S. Adabiyotshunoslik  terminlari  lug’ati. T.: “O’qituvchi”, 1967, 

35b 

3

 Hojiyev  A. Tilshunoslik  terminlarining  izohli  lug’ati. T.: “Fan”, 2002, 144b 

4

 Yo’ldoshev M. Badiiy matn va  uning lingvopoetik tahlilli asoslari. T.: “Fan”,2006,54 b 

5

  Toshpo’latov Z. Aforizmlarning  janr  xususiyatlari  va  badiiyati. : Filol.fanlari nomzodi…diss.avtoref.  –             

T., 2006, 8b 

---

 

34 

kerak,  deydi. Ko’rdingizmi,  Usmonov  shu yerda yoshligiga  borib,  aytish 

shart bo’lmagan  gaplarni ham  aytib  yubordi,  buning  uchun  uni  kechirish  

kerak.  U keyin o’zini o’nglab  oladi. (“Jimjitlik”, 11- bet). 

O’zbek  xalq donishmandligi  mahsuli bo’lmish  maqollarga 

 

adabiyotlarda quiyidagicha  ta’rif  berilgan: 

1.  Grammatik   jihatdan  tugallangan  fikrni  bildiruvchi,  kichik, 

ixcham, o’tkir  mazmunli, ko’chma  ma’noda yoki  ham  ko’chma  ma’noda  

ham o’z  ma’nosida  qo’llanadigan    hikmatli  xalq iboralaridir;

1

 

2.  Chuqur  ma’noli, tuzilishi  gapga  teng,  alohida ritmik-melodik 

xususiyatlarga ega bo’lgan folklor  janri;

2

  

3.  Turmush  tajribalari  zaminida  tug’ilgan  va  xalq donoligini 

ifodalagan  qisqa, ko’pincha  she’riy  shakldagi  hikmatli  so’zlar, chuqur  

ma’noli iboralar;

3

 

4.  Grammatik jihatdan tugallangan fikrni  bildiruvchi, o’tkir 

 

mazmunli, faqatgina ko’chma  ma’noda ishlatiluvchi  qisqa, ixcham  xalq  

hikmatlari

4

 

Adib  asarlarini  o’rganish  jarayonida  ham bir  qancha  o’rinlarda xalq 

donishmandligining  mahsuli bo’lmish pand-nasihat  ruhidagi  purma’no  

maqollarni  uchratdik:–Yetim qo’zi  asrasang og’zi burning  moy  yetar,  yetim