Ma’ruza matnlari

UMISning takrorligi va AHVOning betakrorligi. “Umuman kitob” UMISi 
har  bir  kitob  AHVOsida  yuzaga  chiqaveradi.  Borliqda  qancha  AHVO  bo‘lsa 
ham, har birida UMIS o‘zining bir qirrasini namoyon qilaveradi. Lekin AHVO 
sifatidagi  muayyan  kitoblar  takrorlanmaydi.  Deylik,  yoqib  yuborilgan  bir 
kitobni  qayta  tiklashning  iloji  yo‘q.  Ammo  qancha  kitobyoqilgani-yu  nashr 
etilgani  bilan umuman kitob  UMISi  o‘zgarmasdan  turaveradi.  Demak, UMIS – 
barqaror, AHVO – o‘tkinchi. 
UMISning chekliligi va AHVOning cheksizligi. Ongimizda UMIS sifatida 
“umuman  kitob”  bitta.  Ammo  kitob  AHVOlari  cheksiz.  Shu  kungacha  mavjud 
bo‘lgan  va  kelajakda  yozilib,  nashr  etiladigankitoblar  sonini  tasavvur  qilib 
bo‘lmaydi.  Ammo  UMIS  bittaligicha  turaveradi.UMIS  va  AHVO  munosabati 
falsafada substansiya va aksidensiya, tasavvufda zot va tajalli sifatida qaraladi 
(zot va tajalli munosabati haqidagi batafsil ma’lumotni tasavvufga doir ilmiy 
va  badiiy  manbalardan  olishingiz  mumkin.  Masalan,  Navoiy  Haqni  zot, 
borliqni uning tajallisi sifatida qaraydi).