A k a d e m I ya trasologik ekspertiza

muskulli  (chapdan o‘ngga). 

---

 89 
Serebral turdagi yuz tuzilishi bosh miya sohasining kuchli 
rivojlanganligi bois, bosh suyagining kattaligi bilan ajralib turadi. Yuzning 
yuqori va peshona qismi keng, yuz sohasining boshqa qismlaridan keskin 
ravishda ajralib turgani bois yuz piramidal (asosi tepaga yo‘nalgan 
konussimon) shaklga ega bo‘ladi. Serebral turdagi yuz tuzilishida mimika 
(imo-ishoralar) yuzning peshona qismida, katta jonli ko‘zlar atrofida 
mujassamlashadi. 
Respirator turdagi yuz tuzilishida yuz sohasining o‘rta qismi (nafas 
olish apparati)ning rivojlanganligi bilan tavsiflanadi. Shu bois, boshning 
yuz sohasi bir qator o‘ziga xos xususiyatlari bilan ajralib turadi. Burun 
qirralari va bo‘shliqlari kuchli rivojlangan, yuqori jag‘ sohasi  katta, 
yonoqlar biroz turtib chiqqan bo‘ladi. Yuz rombsimon shaklga ega, burun 
uzunasiga qattiq rivojlangan, uning qirrasi bo‘rtib chiqqan bo‘ladi. 
Digestiv yuz tuzilishida yuz sohasi (tish-jag‘ apparati) rivojlangan 
bo‘ladi. Yuqori va pastki jag‘ nihoyatda bo‘rtib chiqqan bo‘ladi. Pastki 
jag‘ chekkalarining oralig‘i katta, pastki jag‘ sohasi juda keng, og‘ir, uning 
shox o‘simtasi qisqa va keng bo‘ladi. Chaynash muskuli kuchli 
rivojlangan. Og‘iz qismi semiz lablar bilan o‘ralgan. Dahan keng va 
baland. Yuzning pastki qismi kuchli rivojlanganligi sababli peshona qismi 
torroq  bo‘ladi, shu bois, yuz trapetsiyasimon ko‘rinishga ega bo‘ladi 
(teskari konussimon yuz). Sochlar chegarasi ko‘pincha yuzning tepa 
qismiga tomon yo‘nalgan bo‘ladi. Yuz imo-ishoralari yuzning pastki 
qismida mujassamlashadi. 
Muskulli turdagi yuz — yuzning yuqori va pastki sohalari deyarli bir 
xil, soch o‘sish chegarasi to‘g‘ri, yuz to‘rtburchak shaklga ega. 
Yuqorida sanab o‘tilgan yuz tuzilishining turlari jag‘larning me’yorda 
tutashishi, ya’ni jag‘ning pastki lab va dahanga nisbatan to‘g‘ri 
joylashganligini nazarda tutadi. Yuz profili to‘g‘ri (klassik) ko‘rinishga 
ega. Tish qisish (prikus) kamchiliklari bor odam yuzi nuqsonlarga 
egaligidan dalolat beradi. Yuqori jag‘ oldinga turtib chiqqanda 
(prognatiya), yuzning pastki qismi kerakli darajada rivojlanmagan va 
yuzning o‘rta qismi birmuncha uzunchoq ko‘rinishga ega bo‘ladi. Ba’zida 
yuqori lab yopilganda, tishlarni to‘liq qoplamaydi. Aksincha, pastki jag‘ 
turtib chiqqanda (progeniya) u qo‘pol, og‘ir ko‘rinishga ega bo‘ladi, 
ba’zida pastki lab yuqori labga qaraganda, to‘la bo‘lib, burun-lunj sohasida 
ajinlar hosil bo‘ladi  (2-rasm). 

---

 90 
 
 
2-rasm. Tish-jag‘ tizimining anomaliyasi (buzilishi)da tishlash va