152
Energiya taminoti shartnomasining asosiy huquqiy belgilari
togrisida yana shuni alohida takidlash lozimki, bu shartnomalar
istemolchilar ortasida rejali ravishda, haq baravariga tuziladigan,
ikki tomonlama va konsensual shartnomalar guruhiga kiradi. Yuqorida
takidlab otilganidek, energiya taminoti shartnomasi mahsulot va
tovarlar yetkazib berish togrisidagi shartnomaga oxshab ketsa
ham, ammo oziga xos bazi belgilari bilan bu shartnomadan farq
qiladi.
Birinchidan, energiya taminoti shartnomasida qatnashuvchi taraf
bolib hisoblangan istemolchining burchlari energiya manbayini
qabul qilib olish, buning uchun belgilangan haqni tolashga, energiya
manbalaridan foydalanish qoidalariga rioya qilishga majburligi mahsulot
yetkazib berish shartnomasi boyicha mahsulot yoki tovar oluvchining
burchlaridan birmuncha kengroq.
Ikkinchidan, bunday shartnomalar yuzasidan vujudga keladigan
fuqarolik huquqiy munosabatlari mamuriy huquq munosabatlari
bilan uzviy boglanib ketadi.
Uchinchidan, agar mahsulot yetkazib berish shartnomasi boyicha
shartnoma predmetidan lozim darajada foydalanish sharti qoyilmasa,
energiya taminoti shartnomasida bunday shart albatta qoyiladi.
Òortinchidan, boshqa shartnomalarda belgilanganidek, burch-
larni real ravishda bajarish prinsiði bu shartnomalarda malum
darajada cheklanadi. Jumladan, shart qilingan muddatlarda berilmagan
energiyani keyinchalik berish burchidan ozod qilinishi mumkin.
Bunday hollarda faqat jarima undirish bilangina cheklanadi.
Beshinchidan, energiyani albatta tola miqdorda qabul qilish
burchi istemolchiga yuklatilmaydi va binobarin, agarda oluvchi
energiyani shartnomada korsatilgan miqdordan kamroq olsa ham
hech mulkiy javobgarlikka tortilmaydi.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq, energiya bilan
taminlovchi tashkilot tutashtirilgan tarmoq orqali abonentga
(istemolchiga) energiya berib turish majburiyatini oladi, abonent
esa qabul qilingan energiya haqini tolash, shuningdek, shartno-
mada nazarda tutilgan energiya istemol qilish tartibiga rioya etish,
tasarrufidagi energetika shoxobchalaridan foydalanish xavfsiz-
ligini hamda ozi foydalanadigan energiya istemol qiluvchi asbob
va uskunalarning sozligini taminlash majburiyatini oladi (Fuqa-
rolik kodeksining 468-moddasi).
153
Energiya taminoti shartnomasi tushunchasi va
uni tuzish tartibi
Energiya taminoti shartnomasidan kelib chiqadigan muno-
sabatlar Ozbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining mahsulot
yetkazib berish togrisidagi normalari bilan tartibga solinmasdan,
balki 29-bobning 468478-moddalari, shuningdek, «Energiyadan
oqilona foydalanish togrisida»gi Ozbekiston Respublikasining
1997-yil 25-apreldagi Qonuni bilan tartibga solinadi.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq energiya bilan
taminlovchi tashkilot tutashtirilgan tarmoq orqali abonentga
(istemolchiga) energiya berib turish majburiyatini oladi, abonent
esa qabul qilingan energiya haqini tolash, shuningdek, shartno-
mada nazarda tutilgan energiya istemol qilish tartibiga rioya etish,
tasarrufidagi energetika shoxobchalaridan foydalanish xavfsizligini
hamda ozi foydalanadigan energiya istemol qiluvchi asbob va
uskunalarning sozligini taminlash majburiyatini oladi.
Energiya taminoti shartnomasida qatnashuvchi taraflardan biri
energiya yoki gaz bilan taminlovchi tashkilot, ikkinchi tomondan
istemolchi tashkilot (abonent) boladi.
Energiya bilan taminlovchi tashkilot tuman energetika
boshqarmasi bolishi mumkin. Istemolchi tashkilotlar mazkur
energetika boshqarmasi bilan shartnomalar tuzish asosida energiya
olib, oz navbatida, mayda istemolchi tashkilot va fuqarolarga
sotadilar. Jumladan, mayda istemolchi tashkilotlar va fuqarolar
kommunal elektr energiyasini shaharlarda elektr bilan taminlovchi
idoralar orqali oladilar. Gaz yetkazib beruvchi tashkilotlar gaz
ishlab chiqaruvchi yoki toplovchi korxonalar boladi. Ishlab
chiqarilgan gaz quvurlar orqali maxsus tashkilotlarga yetkazib
beriladi. Gaz bilan taminlovchi bunday maxsus tashkilotlar oz
nomlaridan harakat qilib, istemolchilar bilan shartnomalar
tuzadilar. Gazdan foydalanish togrisidagi shartnomalar shahar
va tumanlarda gaz xojaligini ekspluatatsiya qiluvchi tashkilot bilan
tuziladi.
Energiya taminoti shartnomasining predmetini elektr ener-
giyasi, issiqlik energiyasi, jumladan, issiq suv va bug tashkil
qilishi mumkin. Gaz bilan taminlash predmeti esa quvurlar orqali
yetkazib beriladigan gaz boladi. Agar gaz bironta idish (tara)
154
bilan, masalan, temiryol yoki avtomobil transporti moslamalari
(sisternalar) bilan yoxud ballonlar bilan tashkilotlarga tashib
yetkazilsa, bu holda bunday munosabatlar mahsulot yetkazib berish
(postavka) togrisidagi munosabatlar bolib, mahsulot yetkazib
berish togrisidagi qonun hujjatlari bilan tartibga solinishi mumkin.
Yuqorida takidlab otilganidek, energiya taminoti shartnomasi
energiya bilan taminlovchi tashkilot tarmoqlariga qonun hujjatlarida
belgilangan tartibda ulangan energiya qurilmasi, shuningdek, ener-
giya istemolini hisobga olish uskunalari va asboblari mavjud bolgan
abonent bilan tuziladi.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq, energiyadan
turmushda foydalanadigan fuqaro abonent bolgan taqdirda abonent
tarmoqqa belgilangan tartibda amalda birinchi marta ulangan paytdan
boshlab, u bilan shartnoma berilgan hisoblanadi.
Energiya taminoti shartnomasining muddati tugugach, taraf-
lardan biri uni bekor qilish yoki ozgartirish haqida ariza bermasa,
u shartnomada nazarda tutilgan muddatga va shartlarda uzaytirilgan
hisoblanadi. Shartnoma yangi muddatga uzaytirilganida uning
shartlari taraflar kelishuviga binoan ozgartirilishi mumkin.
Agar taraflardan biri shartnomaning amal qilish muddati
tugashidan oldin yangi shartnoma tuzish haqida taklif kiritsa,
taraflarning ozaro munosabatlari yangi shartnoma tuzilgunga qadar
avval tuzilgan shartnoma bilan tartibga solib turiladi.
Energiya taminoti shartnomasining mazmunini tashkil etuvchi
zarur shartlari bolib: energiya manbayining miqdori, sifati, yet-
kazib berish muddati, bahosi, hisob-kitob qilish tartibi, elektr va
issiqlik energiyasi bilan taminlash shartnomasi bir yil muddatga
tuziladi va shu muddat davomida beriladigan energiyaning umumiy
miqdori ham shartnomada korsatiladi. Gaz bilan taminlash
shartnomasida esa umumiy muddatlar (yillik va kvartal muddat-
lar)dan tashqari yana oylik va sutkalik muddatlar ham korsatiladi.
Fuqarolik kodeksining 470-moddasida energiya taminoti
shartnomasi asosida istemolchilarga yetkazib beriladigan energiya
miqdori korsatib otilgan. Unga kora energiya bilan taminlovchi
tashkilot tutashtirilgan tarmoq orqali abonent energiya taminoti
shartnomasida nazarda tutilgan miqdorda va taraflar kelishgan
energiya berish tartibiga amal qilgan holda energiya berishi lozim.
155
Energiya bilan taminlovchi tashkilot bergan va abonent qabul qilgan
energiya miqdori olchov asboblari korsatkichlari bilan aniqlanadi.
Energiya taminoti shartnomasida abonentning ozi qabul
qiladigan energiyaning shartnomada belgilangan miqdorini energiya
bilan taminlovchi tashkilotning energiyani shartnomada belgila-
magan miqdorda berishni taminlash bilan bogliq xarajatlarni qop-
lash sharti bilan ozgartirish huquqi nazarda tutilishi mumkin.
Energiyadan turmushda foydalanadigan fuqaro energiya
taminoti shartnomasiga muvofiq, abonent bolgan taqdirda u
energiyadan ozi uchun zarur bolgan miqdorda foydalanishga haqli
bolib hisoblanadi.
Agar energiya bilan taminlovchi tashkilot tomonidan tutash-
tirilgan tarmoq orqali abonentga energiya taminoti shartnomasida
nazarda tutiladigan kam miqdorda energiya berilgan bolsa, basharti
qonun hujjatlarida, shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan
bolmasa yoki u majburiyat mohiyatidan kelib chiqmasa, bunday
hollarda Fuqarolik kodeksining 399-moddasida nazarda tutilgan
qoidalar tatbiq qilinadi.
Elektr energiyasining sifat korsatkichlari tok quvvati bilan,
issiqlik energiyasi harorat, bug va issiq suv bosimi darajasi bilan,
gaz sifati esa uning bosim kuchi va kimyoviy tarkibi bilan belgilanadi.
Elektr va issiqlik energiyasi hamda gazning narxi Ozbekiston
Respublikasi hukumati tomonidan tasdiqlangan maxsus tariflar
bilan belgilanadi.
Energiya taminoti shartnomasi boyicha hisob-kitob qilish
tartibi akseptsiz formada amalga oshiriladi. Agar, mahsulot yetkazib
berish shartnomasi boyicha berilgan mahsulot uchun haq tolash
togrisida mahsulot oluvchining aksepti (pul tolash roziligi) talab
qilinsa, energiya bilan taminlashda esa tegishli summa istemol-
chining haq tolash togrisidagi korsatmasi bolishi yoki bolmas-
ligidan qati nazar, uning banklardagi hisob raqamidan olinadi.
Energiya taminoti shartnomasi boyicha taraflarning huquq
va majburiyatlari. Energiya taminoti shartnomasida qatnashuvchi
tomonlardan biri energiya bilan taminlovchi tashkilot shartnoma
predmeti (energiya manbayi) uning shartlariga tola rioya qilgan
holda istemolchiga (abonentga) yetkazib berishga majbur bolib
hisoblanadi. Lekin, shuni alohida takidlash lozimki, energiya bilan
156
taminlovchi tashkilot bazi hollarda, xususan, qish mavsumi qattiq
kelgan paytlarda (ob-havo harorati juda pasayib ketganda) yuz bergan
qiyinchiliklarni bartaraf qilish maqsadida istemolchilar uchun
yilning boshqa fasllariga qaraganda moljaldagidan kamroq norma
(limit) belgilashi mumkin emas.
Abonent (istemolchi) ishlatilayotgan energetika tarmoqlari,
asbob va uskunalarning zarur texnikaviy holati va xavfsizligini
taminlash, energiya ishlatishning belgilangan tartibiga amal qilish,
shuningdek, avariyalar, yonginlar, energiyani olchash asboblari-
dagi nosozliklar va energiyadan foydalanish paytida kelib chiqadigan
boshqa buzilishlar togrisida energiya bilan taminlovchi tashki-
lotga darhol xabar berishi lozim.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq, energiyadan
turmushda foydalanadigan fuqaro abonent bolgan taqdirda, agar
qonun hujjatlarida boshqacha tartib belgilangan bolmasa, ener-
getika tarmoqlari, shuningdek, energiya istemolini hisobga olish
asboblarining zarur texnik holati va xavfsizligini taminlash majbu-
riyati energiya bilan taminlovchi tashkilot zimmasiga yuklatiladi.
Energetika tarmoqlari, asbob va uskunalarning texnik holati va
ularni ishlatishga qoyiladigan talablar, shuningdek, ularga rioya
etilishini nazorat qilish tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi.
Shartnoma shartlarini bajarish jarayonida istemolchi (abo-
nent)ning zimmasida quyidagi burchlar boladi:
birinchidan, gaz bilan taminlash shartnomasi yuzasidan
tomonlarning ozaro kelishuviga muvofiq belgilangan gazni olish;
ikkinchidan, energiya va gazdan rejada belgilangan tartibda
foydalanish;
uchinchidan, energiyani tejab xarajat qilish;
tortinchidan, energiyadan foydalanish uchun qoyilgan quril-
malardan togri foydalanish va texnika xavfsizligi qoidalariga rioya
qilish;
beshinchidan, energiyadan foydalanishning togri amalga
oshirilishini tekshiruvchi (nazorat qiluvchi) tashkilot va muassasa-
larning vakillari tomonidan berilgan korsatmalarga tola rioya qilish;
oltinchidan, energiyadan foydalanganlik uchun belgilangan tarif
boyicha haqlarni oz vaqtida tolashdir. Agar, istemolchilar
ozlarining zimmalariga yuklatilgan burchlarni bajarmasalar, max-
157
sus qoidalarda belgilangan hollarda energiyaning butunlay yoki
qisman berilmasligi, gazning berilishi esa cheklanishi mumkin.
Energiya taminoti shartnomasini ozgartirish va bekor qilish.
Energiya berishdagi uzilishlarga, energiya berishni toxtatish yoki
cheklashga taraflar kelishuviga muvofiq yol qoyiladi, abonentga
qarashli energetika qurilmalarining qoniqarsiz ahvoli avariya
xavfini keltirib chiqarishi mumkinligi yoki fuqarolar hayoti va
xavfsizligiga tahdid tugdirayotgani haqida davlat energetika
nazorati organi tomonidan tasdiqlangan hollar bundan mus-
tasno. Energiya bilan taminlovchi tashkilot abonent energiya be-
rishdagi uzilishlar, energiya berishni toxtatish yoki cheklash tog-
risida ogohlantirishi lozim.
Abonent bilan kelishmasdan va uni ogohlantirmasdan, biroq
unga darhol xabar bergan holda energiya berishni vaqtincha uzib
qoyish, toxtatish yoki cheklashga energiya bilan taminlovchi
tashkilot tizimida avariyaning oldini olish yoki uni tugatish uchun
kechiktirib bolmaydigan choralarni korish zarur bolgan hollarda
yol qoyiladi.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq, energiyadan tur-
mushda foydalanadigan fuqaro abonent bolgan taqdirda u energiya
bilan taminlovchi tashkilotga malum qilish va foydalanilgan
energiya haqini toliq tolash sharti bilan shartnomani bir tomon-
lama bekor qilish huquqiga ega.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq, energiyadan
turmushda foydalanadigan fuqaro abonent bolgan taqdirda abonent
ozi foydalangan energiya haqini tolamagani tufayli energiya bilan
taminlovchi tashkilot shartnomani bajarishdan bir tomonlama
bosh tortishdan kamida bir oy oldin abonentni bu haqda ogoh-
lantirishi lozim.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq, yuridik shaxs
abonent bolgan hollarda energiya bilan taminlovchi tashkilot
Fuqarolik kodeksining 455- moddasida nazarda tutilgan asoslarga
kora, shartnomani bajarishdan bir tomonlama bosh tortishga haqli
va bu asoslar tegishli darajada sifatli bolmagan, abonent uchun
maqbul muddatda bartaraf qilib bolmaydigan kamchilik va
nuqsonlarga ega bolgan energiyani yetkazib berish, energiyani
yetkazib berish muddatlarini bir necha bor buzishda korinadi.
158
Shartnoma shartlarini buzganlik uchun taraflarning javobgarligi.
Yuqorida takidlab otilganidek, energiya taminoti shartnomasining
muhim shartlarini buzganlik uchun mulkiy javobgarlik maxsus
qoidalarga muvofiq belgilanadi. Jumladan, taminotchi energiya
quvvatini abonentga tola miqdorda yetkazib bermaganlik uchun
jarima tolaydi, ammo u otgan muddatda berilmagan energiya va
gazni keyinchalik yetkazib berishga majbur emas. Energiya taminoti
shartnomasi ozining aynan shu belgisi bilan ham kopchilik xojalik
shartnomalaridan tubdan farq qiladi.
Energiya taminoti shartnomasi energiya bilan taminlovchi
tashkilot tarmoqlariga qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ulangan
energiya qurilmasi, shuningdek, energiya istemolini hisobga olish
uskunalari va asboblari mavjud bolgan abonent bilan tuziladi.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq energiyadan
turmushda foydalanadigan fuqaro abonent bolgan taqdirda,
abonent tarmoqqa belgilangan tartibda amalda birinchi marta ulangan
paytdan boshlab u bilan shartnoma tuzilgan hisoblanadi.
Energiya taminoti shartnomasining muddati tugagach,
taraflardan biri uni bekor qilish yoki ozgartirish haqida ariza
bermasa, u shartnomada nazarda tutilgan muddatga va shartlarda
uzaytirilgan hisoblanadi. Shartnoma yangi muddatga uzaytirilganida
uning shartlari taraflar kelishuviga binoan ozgartirilishi mumkin.
Agar taraflardan biri shartnomaning amal qilish muddati
tugashidan oldin yangi shartnoma tuzish haqida taklif kiritsa,
taraflarning ozaro munosabatlari yangi shartnoma tuzilgunga qadar
avval tuzilgan shartnoma bilan tartibga solib turiladi.
Energiya bilan taminlovchi tashkilot tutashtirilgan tarmoq
orqali abonentga energiya taminoti shartnomasida nazarda tutilgan
miqdorda va taraflar kelishgan energiya berish tartibiga amal qilgan
holda energiya berishi lozim. Energiya bilan taminlovchi tashkilot
bergan va abonent qabul qilgan energiya miqdori olchov asboblari
korsatkichlari bilan aniqlanadi.
Energiya taminoti shartnomasida abonentning ozi qabul
qiladigan energiyaning shartnomada belgilangan miqdorini energiya
bilan taminlovchi tashkilotning energiyani shartnomada belgilan-
magan miqdorda berishni taminlash bilan bogliq xarajatlarini
qoplash sharti bilan ozgartirish huquqi nazarda tutilishi mumkin.
159
Energiyadan turmushda foydalanadigan fuqaro energiya
taminoti shartnomasiga muvofiq abonent bolgan taqdirda, u
energiyadan ozi uchun zarur bolgan miqdorda foydalanishga haqli.
Agar energiya bilan taminlovchi tashkilot tomonidan tutash-
tirilgan tarmoq orqali abonentga energiya taminoti shartnomasida
nazarda tutilgandan kam miqdorda energiya berilgan bolsa, basharti
qonun hujjatlarida, shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan
bolmasa yoki u majburiyat mohiyatidan kelib chiqmasa, ushbu
Fuqarolik kodeksining 399-moddasida nazarda tutilgan qoidalar
qollanadi.
Energiya bilan taminlovchi tashkilot beradigan energiyaning
sifati standartlashtirish boyicha qonun hujjatlarida yoki energiya
taminoti shartnomasida belgilangan talablarga javob berishi lozim.
Energiya bilan taminlovchi tashkilot energiya sifatiga qoyila-
digan talablarni buzgan taqdirda, agar qonun hujjatlarida, energiya
taminoti shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bolmasa
yoki u majburiyat mohiyatidan kelib chiqmasa, ushbu Kodeksning
408-moddasida nazarda tutilgan qoidalar qollanadi.
Abonent ishlatilayotgan energetika tarmoqlari, asbob va uskuna-
larning zarur texnikaviy holati va xavfsizligini taminlashi, energiya
ishlatishning belgilangan tartibiga amal qilishi, shuningdek, avariya-
lar, yonginlar, energiyani olchash asboblaridagi nosozliklar va
energiyadan foydalanish paytida kelib chiqadigan boshqa buzilishlar
togrisida energiya bilan taminlovchi tashkilotga darhol xabar
berishi lozim.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq energiyadan tur-
mushda foydalanadigan fuqaro abonent bolgan taqdirda, agar
qonun hujjatlarida boshqacha tartib belgilangan bolmasa, energetika
tarmoqlari, shuningdek, energiya istemolini hisobga olish asbob-
larining zarur texnik holati va xavfsizligini taminlash majburiyati
energiya bilan taminlovchi tashkilot zimmasiga yuklatiladi.
Energetika tarmoqlari, asbob va uskunalarning texnik holatiga
va ularni ishlatishga qoyiladigan talablar, shuningdek, ularga rioya
etilishini nazorat qilish tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi.
Agar qonun hujjatlarida yoki energiya bilan taminlash shartnoma-
sida boshqacha tartib nazarda tutilgan bolmasa, energiya haqi abonent
amalda qabul qilgan energiya miqdori uchun tolanadi, bu miqdor
ushbu Fuqarolik kodeksining 470-moddasiga muvofiq aniqlanadi.
160
Abonent energiya bilan taminlovchi tashkilotdan tutashtirilgan
tarmoq orqali qabul qilib olgan energiyani boshqa shaxs (qoshimcha
abonent)ga faqat energiya bilan taminlovchi tashkilot roziligi bilan
berishi mumkin.
Agar, qonun hujjatlarida yoki energiya taminoti shartnomasida
boshqacha tartib nazarda tutilgan bolmasa, abonent tomonidan
energiyani qoshimcha abonentga berish shartnomasiga nisbatan
ushbu paragraf qoidalari qollanadi.
Shuningdek, qonun hujjatlarida boshqacha tartib nazarda tu-
tilgan bolmasa, energiyani qoshimcha abonentga berish chogida
abonent energiya bilan taminlovchi tashkilot oldida javobgar bolib
qolaveradi.
Energiya berishdagi uzilishlarga, energiya berishni toxtatish
yoki cheklashga taraflar kelishuviga muvofiq yol qoyiladi, abo-
nentga qarashli energetika qurilmalarining qoniqarsiz ahvoli avariya
xavfini keltirib chiqarishi mumkinligi yoki fuqarolar hayoti va
xavfsizligiga tahdid tugdirayotgani davlat energetika nazorati organi
tomonidan tasdiqlangan hollar bundan mustasno. Energiya bilan
taminlovchi tashkilot abonentni energiya berishdagi uzilishlar,
energiya berishni toxtatish yoki cheklash togrisida ogohlantirishi
lozim.
Abonent bilan kelishmasdan va uni ogohlantirmasdan, biroq
unga darhol xabar bergan holda energiya berishni vaqtincha uzib
qoyish, toxtatish yoki cheklashga energiya bilan taminlovchi
tashkilot tizimida avariyaning oldini olish yoki uni tugatish uchun
kechiktirib bolmaydigan choralarni korish zarur bolgan hollarda
yol qoyiladi.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq energiyadan
turmushda foydalanadigan fuqaro abonent bolgan taqdirda u
energiya bilan taminlovchi tashkilotga malum qilish va foydala-
nilgan energiya haqini toliq tolash sharti bilan shartnomani bir
tomonlama bekor qilish huquqiga ega.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq energiyadan
turmushda foydalanadigan fuqaro abonent bolgan taqdirda abonent
ozi foydalangan energiya haqini tolamagani tufayli energiya bilan
taminlovchi tashkilot shartnomani bajarishdan bir tomonlama
bosh tortish huquqiga ega, bunda u shartnomani bajarishdan bosh
161
tortishdan kamida bir oy oldin abonentni bu haqda ogohlantirishi
lozim.
Energiya taminoti shartnomasiga muvofiq, yuridik shaxs abo-
nent bolgan hollarda energiya bilan taminlovchi tashkilot ushbu
Fuqarolik kodeksining 455-moddasida nazarda tutilgan asoslarga
kora shartnomani bajarishdan bir tomonlama bosh tortishga haqli,
qonun hujjatlarida belgilab qoyilgan hollar bundan mustasno.
Energiya taminoti shartnomasi boyicha majburiyatlar bajaril-
magan yoki lozim darajada bajarilmagan hollarda energiya bilan
taminlovchi tashkilot yoki abonent shu tufayli yetkazilgan haqiqiy
zararni qoplashi shart.
Agar, energiya berishdagi uzilishlar quvvat va energiya yetish-
masligi sababli energiya bilan taminlovchi tashkilot tomonidan
qonun hujjatlari asosida istemolni tartibga solish natijasida yuz
bergan bolsa, energiya bilan taminlovchi tashkilot aybdor bolgan
taqdirdagina shartnoma majburiyatlarini bajarmagani yoki tegishli
darajada bajarmagani uchun javob beradi.
Nazorat savollari
1. Mahsulot va tovarlarni råalizatsiya qilish dåganda nimani tushu-
nasiz?
2. Kontraktatsiya shartnomasining taraflari kimlar?
3. Davlat ehtiyojlari uchun mahsulot yåtkazib bårishning oziga xos
xususiyatini aytib båring.
4. Ulgurji savdo va chakana savdo shartnomalarining farqini kor-
sating.
?
162
IX bob.
XIZMAT KORSATISHGA ASOSLANGAN
Do'stlaringiz bilan baham: |