Fiziologiyasi va gigiyenasi

ATF  -   hujayradagi  universal  energiya  akkum ulatori  hi­
soblanadi.  ATF molekulalarining P va On orasidagi  ichki molekular 
bog'lari  uziladi.  bu  paytda jiddiy  miqdorda  energiya  ajraladi.  ATF 
dagi  fosfat  bog'laridagi  katta  miqdordagi  energiya  hisobiga,  tirik 
hujayra ju d a  qulay  shaklda  energiyani  saqlash  qobiliyatiga  ega  va 
zarur paytlarda,  bu energiya juda tez ajraladi.  nihovat.  hujayraning
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

hayot  faoliyati  uchun  ishlatiladi.  ATF  hujavrasida  yig'ilib  turgan 
energiya  hujayrada  bajarilayotgan  barcha  almashinuv  jarayonlari 
(oqsillar.  yog'lar,  ATFning  o'zini.  uglevodlar  sintezi,  qisqarish, 
q o ‘zg'alishni  o'tkazilishi,  sekretsiya  va  boshq.)  uchun  ishlatiladi. 
ATF  silliq  endoplazmatik  to'rdagi  glukozaning  anaerob  parchala­
nishi  natijasida  hosil  b o ia d i.  M itoxondriylarning  ichiga  biologik 
oksidlanish  mahsulotlari  tinimsiz  tushib  turadi.  M axsus  tashuv- 
chi  fermentlar  mitoxondrial  m embrana  orqali  sintezlangan  ATF 
molekulalarining  harakatlanishini  ta ’minlaydi.
M itoxondriylar hujayradagi metabolik y o n ilg i m anbasining ya- 
qinida joylashadi  yoki  ATFga  zarurat  tug'ilgan  tuzilm a  bilan yon- 
m a-yon turadi. M asalan, mitoxondriylar epitelial hujayralarda hosil 
bo'lishi  uchun ATF  talab  qilinadigan sekretning harakat y o iialish i 
bo'yicha joylashadi.  Faol  faoliyatda  b o ig a n  muskul  hujayralarda, 
miofibrillar  orasida  adashib  yuradi.  Shu  bilan  birga,  ayrim  payt- 
larda  xuddi  «metabolik  y o n ilg i»   sifatida  foydalaniladigan  y o g ii 
q o ‘shimchalar  oldida  yig'iladi.