Ўзбекистон республикаси фанлар академияси

Адабиѐтлар: 
1.Ўзбекистон Республикаси Президентининг ―Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш 
бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида‖ги фармони. –Т.: Адолат, 2017. – Б.4. 
2.Абу Носир Форобий.Фозил одамлар шаҳри. – Т.: А.Қодирий нашриѐти,1993. – Б.190.
3.Форобий Абу Наср. Фозил одамлар шаҳри. –Тошкент: Ғ.Ғулом номидаги Адабиѐт ва 
санъат нашриѐти,1993. – Б.190-191. 
4.Хайруллаев М. Зулматни енголган ақл. -Фан ва турмуш, 1975, №2.-Б.7.
ТАЛАБАЛАРДА ИЖОДКОРЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ МАСАЛАЛАРИ 
п.ф.н.доц. Жуманиёзова М.Т., ЎзДЖТУ, 
Педагогика ва психология кафедраси доценти 
Таълимни ривожлантиришнинг стратегик режаларини тузишда асосий эътиборни 
талабаларнинг у ѐки бу асосда ижодий фаолият юритишларига қаратиш лозим. 
Талабаларнинг мустақил ижодий ишлашга оид умумўқув кўникма ва малакалари 
таҳлил қилиш, қиѐслаш, асосийни ажратиш, ҳодиса ҳамда жараѐнларни тавсифлаш, 
тушунтириш, исботлаш, асослаш, тизимлаштириш, таснифлаш орқали шаклланади ва 
ривожланиб боради. 
Ижодий фаолият тажрибасини эгаллаш эса эгалланган билим, кўникма ва 
малакаларни янги ўқув вазиятларига мувофиқлаштириш, ўқув фаолиятида ҳамкорлик 
кўникмасига эга бўлиш, мустақил фаолиятни ташкил этиш жараѐнида таркиб топади. 
Талабаларнинг ижодкорлик сифатларига дунѐқараши ва тафаккурининг кенглиги, 
бой тасаввурга эгалиги, кучли хотира, ижодий лаѐқат ҳамда юқори даражадаги ҳиссиѐтга 
эга бўлиши кабилар киради. Ижодкорлик сифатларининг муваффақиятли ривожланиши 
талабаларда тасодифий ҳодисаларга нисбатан хотиржам муносабатда бўлиш, ҳар қандай 
268
Хайруллаев М. Зулматни енголган ақл. Фан ва турмуш, 1975, – №2. – Б.7. 

---

286 
вазиятда ҳам ўзини тута олиш ва атрофдагиларга ижобий таъсир кўрсатишга замин 
яратади. 
Талабаларнинг ижодкорлик сифатларини ривожланиши уларда тайѐр билимларни 
эгаллаш эмас, балки муаммоли вазиятлар ҳақида фикрлаш, шахсий фикр ва 
мулоҳазаларини дадил баѐн этиш, уларни асослаш, ҳимоя қилиш истагини келтириб 
чиқаради. ва талабанинг мустақиллик даражасини орттиради, қизиқишлари кўламини 
кенгайтиради. 
Талаба шахсини тарбиялаш ва баркамол инсонни шакллантиришда ижтимоий, 
гуманитар фанларнинг ўрни муҳимдир. Бу фанларни ўқитиш жараѐнида фақат билим 
бериш билан чегараланмасдан, талабаларда ҳар бир воқеа ва ҳодисага, тарихий 
жараѐнларни таҳлил қилишга ижодий ѐндашувни шакллантириш лозим. Чунки саналар ва 
фактларни ѐдлаб, жамият ривожланиши қонунларини эслаб қолиш билан ижодий 
қобилиятни шакллантириб бўлмайди. Нимаданки қувват олар экансиз, бу қавватни 
эзгуликка, илмга, буюкликка ва ҳақиқатга сарфлаш лозим.Абу Али Ибн Сино.
Талаба ижодий фаолиятининг тузилиши, унинг ижодий фаолият босқичлари, 
илмий ва бадиий ижоднинг ўзаро боғлиқлиги, иқтидор ва буюклик масаласи, ижодий 
фаолиятни рағбатлантиришга таъсир этувчи ҳамда унга тўсқинлик қилувчи омиллар, 
талаба қобилиятига таъсир қилувчи ижтимоий шароитлар, ѐшга боғлиқ бўлган фикрий 
ўсиш, самарали тафаккурда илмий методларнинг ролини ўрганиш каби масалаларни 
ижобий ҳал этиш орқали талабаларда ижодкорликни шакллантириш мумкин. 
Талабанинг ижодкорлиги иродавий, ақлий, эстетик ва коммуникатив сифатларни 
шаклантирилиши натижасида ривожланиб, такомиллашиб боради. Буни қуйидаги 
тавсифлаш мумкин: