Toshkent davlat iqtisodiyot

4.3. Sanoat bozorini segmentlashga ikki bosqichli yondashuv 

Makrosegmentlash va mikrosegmentlash o‘rtasida foydali va oddiy tafovutlar bor. 

Ular  5-rasmda  keltirilgan.  Mikrosegmentlarni  ajratish  konsepsiyasida  ayrim  shaxslar 

va xarid markazlarining tavsifnomalari birlashtiriladi. 

Makrosegmentlar  o‘xshash  tavsifnomalarga  ega  bo‘lgan,  marketing  faoliyatiga 

javobga  bevosita  aloqasi  bo‘lgan  tashkilotlardan  iborat.  Bu  an’anaviy,  noxulq-atvor 

bozor  segmentlari  bo‘lib,  tashkilot  turi,  hajmi,  SIC  kodi  va  xakozolar  bo‘yicha 

ajratiladi.  Differensiatsiyalangan  marketingda  turli  mahsulotlar  turli  distributsiya 

kanallari orqali sotiladi, bunda sotuvni rag‘batlantirishning turli usullari foydalaniladi. 

Makrosegment  maqsadli  bozor  tavsifnomalarini  aks  ettiradi.  Korxona  hajmi, 

joylashgan  joyi  va  SIC  kodi  kabi  tashkiliy  tavsifnomalarni  hisobga  olib,  xaridorlar 

xulq-atvoridagi  tafovutlarni  ham  izohlab  berish  mumkin.  Shuning  uchun  keyingi 

qadam  –  mikrosegmentlash  –  kerak  bo‘lmasligi  ham  mumkinligi  4.3-rasmda 

keltirilgan. 

Marketolog 

konsentratsiyalangan 

yoki 

differensiatsiyalangan 

marketing 

strategiyasini  tanlab,  ishni  makrosegmentlar  bilan  davom  ettirishi  mumkin. 

Makrosegmentlash uchun ma’lumotlar ikkilamchi  manbalardan – masalan, korxonalar 

ro‘yxatidan – minimal vaqt va pul xarajatlari bilan olinishi mumkin. Keyingi bosqich, 

ya’ni mikrosegmentlash uchun batafsilroq ma’lumotlar talab qilinadi. 

Mikrosegmentlar  bu  –  makrosegmentlar  ichidagi  xaridorlarning  bir  xil 

guruhlaridir.  Mikrosegmentlarni  belgilab  beradigan  segmentlash  o‘zgaruvchilari  bu  – 

---

 

73 

 

xarid 

markazlari 

va 

ularning 

qatnashchilarini 

tavsiflaydigan 

xulq-atvor 

o‘zgaruvchilaridir.