Chizmachilik

Shar  (sfera)  ning  izometriyasini 
yasash  (7.16-rasm).  Sfera  yumaloq  sirt 
bo‘lgani  uchun  izometriyada  ham  o‘zining 
yumoloqligini  saqlagan  holda  tasvirlanadi. 
Barcha  izometrik  o‘qlar  bo‘yicha  o‘zgarish 
koeffitsiyenti    m=n=k=1  deb  olinsa,  sfera 
o‘zining  diametridan  1,2  marta  kattaroq 
yasaladi.  Berilgan  sfera  diametri  D  ga 
binoan    H,  V,  W  tekisliklsri  ellipslari 
yasaladi. Ularning o‘zaro kesishayotgan  A, B, C nuqtalari oraligidagi qismlari va  
OA, OB, OC  chiziqlar chorak qismi kesilgan sferani hosil qiladi. Bu erda  H dagi 
ellips sfera  ekvatori bilan,  V  dagi  ellips  sferaning  frontal  bosh  meridiani bilan,  W 
dagi  ellips  profil  bosh  meridian  bilan  qo‘shilib  qoladi.  Sferadagi  ekvator,  frontal 
bosh meridian va profil bosh meridian tekisliklar hosil qilgan kesim yuzalari 7.17-
rasmda  ko‘rsatilgandek  shtrixlanadi.  Ox,  Oy,  Oz  o‘qlari  bo‘yicha  O  dan  bir  xil 
 
7.14-rasm 
 
7.16-rasm 

---

109 
 
masofalar o‘lchab qo‘yiladi. Uchchala chiziq orasidagi burchaklar yig‘indisi 180

, 
ulardan ikkitasi gorizontal chiziqqa nisbatan 60

 burchak hosil qiladi.  
7.18-rasmda  balansir  tebrangichi  kallagining  to‘g‘ri  burchakli  proyeksiyalari 
berilgan. Uning izometriyasini bajarish tartibi 7.19-rasm,  b va c larda mukammal 
ko‘rsatilgan. 
     
   
 
           7.16-rasm                          7.17-rasm                            7.18-rasm 
  
 
7.19-rasm