Ўзбекист онда з амонавий интенсив о

сувланиш (мева ўзагида сувли бўшлиқ пай-
до бўлиши). Бу ҳолат иссиқлиқ таъсирида амалга 
ошувчи яна бир бузилиш. Пишиб ўтиб кетганлик 
таъсирида юзага келувчи сувланишдан фарқли 
равишда иссиқлик таъсирида пайдо бўлувчи сув-
ланиш шишасимон ялтироқ кўринишга эга бўлади. 
Бундай кўринишнинг сабаби, одатда, мева юза 
қисмига яқин тўқималардаги ҳужайралар мембра-
наси (чегара тўсиқ) иссиқлик таъсирида ёрилиб, сув 
ҳужайралар орасидаги бўшлиқларга тошиб, уларни 
тўлдиради. 
Бу ҳолат, асосан, олма ва нокларда учрайди. 
Жуда ҳам кучайиб кетган ҳолатларни ҳисобга ол-
Расм-236. Олма мевасининг ички ва ташқи сувланиши. 
Расм-237. Ёрилган мевалар (теримни кечиктириш ёки 
етарлича суғормаслик натижасида пайдо бўлиши мумкин). 

---

XI. Олма ҳОсилини парвариш қилиш
127
маса, мевалардаги бузилишни ташқи кўринишдан 
аниқлаш ҳам мумкин. Газ усулида сақлаш учун 
яроқсиз. Сувланиш кам бўлган меваларда сувла-
ниш йўқолиб кетиши мумкин. Бу ҳолатнинг олди-
ни олиш учун энг яхши иш — мевалар етилганда 
ўз вақтида териб олиш. Юқоридаги 236 расмларда 
олма мевасида сувланиш қандай бўлиши тасвир-
ланган. 
меванинг ёрилиши. Мевалар ёрилиши кеч мав-
сум давомида дарахтларнинг етарлича сув олмас-
лиги таъсирида юзага келади. Бунинг олдини олиш 
учун тупроқда намликни оптимал даражада ушлаш 
тавсия этилади. 
6. меванинг қуёшда куйиши
Олмаларни қуёшда куйиши жуда кўп мевани 
чиқитга чиқишига олиб келади. Куйиш мева ривож-
ланишининг турли даврларида бўлиши мумкин, ле-
кин теримдан 3 ой олдин кўп куяди ва айниқса, туш-
дан кейин. 
Мевада куйишнинг зарарини олма пўстлоғининг 
ҳарорати 45°С даражадан ошганда кўриш мумкин, 
қайсики ҳаво ҳарорати 30°С дан ошганда ва қуёш 
радиацияси юқори бўлганда содир бўлиши мумкин.