3. солкашлик
Йил оралатиб ҳосил берадиган (солкаш) уруғли
мевалар ўстириладиган боғларда дарахтлар мўл гул-
лаган йили боғга асалари уялари қўйилмайди. Бун-
дан мақсад — мўл ҳосил олиш ва келгуси йил гулкур-
такларининг етилишига ҳалал бермасликдир.
Ўсаётган ёш мевалар, тўғрироғи уларда ривожла-
наётган уруғлар, фақат ўз ҳалқасимон мева шохида
эмас, балки қўшни (2–5 та) шохчаларда ҳам гулкур-
такларнинг шаклланишига тўсқинлик қилади. Агар
мевалар барглар билан тўла таъминланган бўлса,
у ҳолда юқори агротехника таъсирида дарахтда
келгуси йил ҳосили учун гулкуртаклар шаклланади.
Ўсаётган ёш мевалар гулкуртаклар шаклланишига
тўсқинлик қилибгина қолмай, шу билан бирга улар
ўсиш жараёнларини – новдалар, барглар ва илдиз ти-
зимининг ўсишини бўғиб қўяди. Шуни айтиб ўтиш ке-
ракки, меваларнинг эртароқ пишиши навларнинг ҳар
йили ҳосил беришини таъминламайди. Узиб олинма-
ган мевалар дарахтнинг гулкуртаклари ҳосил қилиш
учун тайёрланишига тўсқинлик қилади.
Мева дарахтларда гулкуртаклар баҳорги ва ёзги
ўсиш жуда секинлашгандан ёки бутунлай тўхтагандан
кейингина ҳосил бўлади. Олма дарахти бир вақтнинг
ўзида мевани етиштириб, ҳам новда ва кейинги йил
гулкуртакларини ривожлантириши қийиндир. Шу са-
бабли новдаларнинг ўсишини тўхташи мева ва гул-
куртаклар ривожланишига катта ёрдам беради. Гул-
куртаклар ҳосил бўлиши бошланиши билан уларнинг
дифференцияланиши (фарқланиши) меваларнинг
кейинчалик ўсиб бораётган даврида давом этади.
Шу билан бирга солкаш дарахтлар куртакларни
жуда қисқа муддатларда ва деярли бир вақтда, мун-
тазам ҳосил берадиган мева дарахтлари эса узоқ
муддатларда ҳосил қилади. Чунки бунда дарахт-
ларнинг меваларини шаклланиши ва гулкуртаклар
ҳосил қилиши учун озиқ моддаларга бўлган талабини
қондириш қийин бўлади.
4. мева теримини аниқлаш
Олмалар қай даражада пишганлигини уларга назар
солиш билан аниқлаб бўлмайди. Олманинг кўриниши
ва таъми уни етилганлигини аниқлаш учун ёрдам бе-
ради. Лекин бу кўрсаткичлар йилдан-йилга ва дарах-
тнинг турли жойларида турлича бўлиши мумкин. Шу
сабабли, бошқа кўрсаткичлардан ҳам фойдаланиш
зарур.
Олмаларни йиғишда етилганлигини тўғри аниқлаш
уларни совуқхонада сифатли сақланишининг гарови-
дир. Қуйидаги 9 усулдан бир нечтасидан фойдала-
ниб, теримни тўғри белгилаш мумкин.
1. Қаттиқлиги. Олма етилиб пишиб борар экан,
унинг этининг қаттиқлиги ҳам ўзгариб боради.
Қаттиқликни ўлчаш учун пенетрометрдан (учки диа-
метри 11,9 мм ли) фойдаланилади. Жами 20 дона ол-
мани текшириб, хулоса қилиш мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |