Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

“Soʻkoshiga  surnay”,  “Soʻkoshga  ham  surnaymi”  kest.  Arzimagan  ishga 

ortiqcha dabdaba, darang-durung qilingan hollarda ishlatiladi. 

Alisher Navoiy asarlarida qayd etilgan soʻkbochni ayni shaklda hozirgi 

oʻzbek  tilida  uchramatdik.  Umuman,  qadimgi  turkiytillarda,  shuningdek, 

hozirgi  ayrim  turkiy  tillar  lugʻat  tarkibida  soʻkbochning  dastlabki  soʻkshakli 

uchraydi. 

E.V.Sevortyanning “Turkiy tillar etimologik lugʻati” (“Этимологический 

словар  тюркских  языков”)da  qayd  эtilishicha,  SƟK  –  turkman  tili 

dialektlarida, qirgʻiz, qozoq, qoraqalpoq, noʻgʻay, oʻzbek tili dialektlarida, uygʻur 

tilida, shuningdek, chigʻatoy (eski oʻzbek) tilida uchrashini qayd etgan. Bu soʻz 

qirgʻiz, noʻgʻay va boshqird dialektlaridan tashqari barcha manbalarda: 

1. [oqlangan, tozalangan] tariq, bugʻdoy -[очищенноеотшелуху] просо, 

пшено;  turkmandialektlarida,  qirgʻiz,  qoraqalpoq,  noʻgʻay,  boshqird 

dialektlarida – qovrilgan bugʻdoy; smetana va sutqoʻshilgan qovril ganbugʻdoy 

(boshqird dialektida). 

2. oqlanmagan guruch. 

3. turkman dialektida – ovqat turi deb izohlangan [13. 342-bet]. 

Yuqorida  qayd  etganimizdek,  soʻk  soʻzi  hozirgi  oʻzbek  tilida  oqlangan, 

tozalangan  tariq;  ovqat  turi  ma’nolariga  ega.  Alisher  Navoiy  davrida  esa 

soʻkdan tayyorlangan ovqat turi soʻkbosh debatalganining guvohi boʻldik.